Ένας καγκελάριος στην Ακρόπολη

Πέντε φορές στα 16 χρόνια της θητείας της στην καγκελαρία ταξίδεψε στην Αθήνα η Άγκελα Μέρκελ, συνάντησε διαφορετικούς πρωθυπουργούς (Κώστα Καραμανλή, Αντώνη Σαμαρά, Αλέξη Τσίπρα, Κυριάκο Μητσοτάκη) σε διαφορετικές πολιτικές και οικονομικές συγκυρίες με αποκορύφωμα τα χρόνια της ευρωκρίσης. Σειρά τώρα έχει ένας άνδρας καγκελάριος, ο πρώτος μετά τον Γκέρχαρντ Σρέντερ εν έτει 2004, ο επίσης Σοσιαλδημοκράτης Όλαφ Σολτς.

Το ταξίδι αυτό είναι πολυαναμενόμενο από ελληνικής πλευράς, αλλά βρίσκεται ψηλά και στη γερμανική ατζέντα εδώ και καιρό. Πλέον τα χρόνια της ελληνικής χρηματοπιστωτικής κρίσης και της επιβεβλημένης λιτότητας ανήκουν στην ιστορία, ωστόσο ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι γεωπολιτικοί κλυδωνισμοί στην ανατολική Μεσόγειο, με καθημερινές πλέον τις «απειλές» και «μη φιλικές» δηλώσεις (κατά τη φρασεολογία των γερμανικών κυβερνητικών ενημερώσεων) εκ μέρους της τουρκικής ηγεσίας, καθιστούν αναγκαία την επιβεβαίωση των αγαστών ελληνογερμανικών σχέσεων, μακριά από τις σκιές του παρελθόντος.

Διαβάστε επίσης: Ουκρανία: «Σχέδιο Μάρσαλ» για την Ουκρανία θέλουν Σολτς και φον ντερ Λάιεν

Η προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου του Όλαφ Σολτς με τον Κυριάκο Μητσοτάκη αναμένεται στις 12.00 το μεσημέρι της Πέμπτης, 27 Οκτωβρίου. Μία μέρα μετά την κρίσιμη επίσκεψη του Όλαφ Σολτς στο Παρίσι. Αλλά και μία ημέρα πριν από την 28η Οκτωβρίου, την εθνική επέτειο, με τα γερμανικά τεθωρακισμένα Marder από τη συμφωνία κυκλικής ανταλλαγής οπλικών συστημάτων Βερολίνου-Αθήνας προς στήριξη του Κιέβου, να αναμένονται στην στρατιωτική παρέλαση της Θεσσαλονίκης. Θα είναι πάντως σύντομη η παρουσία του Γερμανού καγκελάριου στην Αθήνα, χωρίς άλλες συναντήσεις. Μόνο με μια επίσκεψη στην Ακρόπολη, το διαχρονικό σύμβολο της Δημοκρατίας, που τόσο ταλανίζεται μέχρι σήμερα. Η Ακρόπολη όμως ήταν επίσης εκεί, όπου οι ναζί ύψωσαν την σβάστικα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Εξοπλισμοί, ενέργεια, ανατολική Μεσόγειος

Πίσω όμως στα της ατζέντας. Δεν είναι κρυφό ότι για τη γερμανική κυβέρνηση η σημασία της ιδιότυπης ανταλλαγής αρμάτων μάχης (40 γερμανικά Marder για την Ελλάδα και 40 ελληνικά, σοβιετικού τύπου παλαιά BMP-1 για την Ουκρανία) είναι μεγάλη. Με τις συμφωνίες «Ringtausch» που εδώ και μήνες δρομολογεί η γερμανική κυβέρνηση με την Ελλάδα και χώρες της ανατολικής Ευρώπης, πχ. Τσεχία ή Πολωνία, προσπαθεί να υλοποιήσει την υπόσχεσή της για στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας επί του πεδίου με άρματα μάχης. Μόνο που δεν θέλει να τα στείλει η ίδια απευθείας στην Ουκρανία για να μη γίνει «εμπόλεμο μέρος», αλλά μέσω τρίτων χωρών, οι οποίες με τη σειρά τους επωφελούνται από την αναβάθμιση -υπάρχει βέβαια και η αντίθετη άποψη- των εξοπλιστικών τους δυνατοτήτων.

Στην περίπτωση πάντως της ανταλλαγής με την Ελλάδα καταγράφεται έντονη κινητικότητα τις τελευταίες εβδομάδες, οι ανακοινώσεις από γερμανικής και ελληνικής πλευράς διαδέχονται η μια την άλλη, ενώ σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της Welt ο γερμανικός εξοπλιστικός κολοσσός KMW σχεδιάζει επιπρόσθετα συνεργασία επί ελληνικού εδάφους με τον όμιλο «Μυτιληναίος» στο πλαίσιο της παραγωγής υπερσύγχρονων τεθωρακισμένων Leopard 2. Για όλα αυτά αναμένοντα επίσημες ανακοινώσεις τις επόμενες μέρες.

Από εκεί και πέρα έντονο είναι το γερμανικό ενδιαφέρον για τις ενεργειακές προοπτικές που προσφέρει πλέον δυναμικά η Ελλάδα στον τομέα της παραγωγής ανανέωσιμων πηγών ενέργειας αλλά και στον τομέα της αποθήκευσης και μεταφοράς άλλων πηγών ενέργειας, όπως υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG. Την εικόνα της Ελλάδας ως «εξαγωγέα ενέργειας» προς την Ευρώπη μέσω νέων, ασφαλών ενεργειακών οδών τόνισε άλλωστε τη Δευτέρα από το Βερολίνο και ο υπ. Ενέργειας Κώστας Σκρέκας.

Όσο για τα ελληνοτουρκικά, αν και και η γερμανική κυβέρνηση εξακολουθεί να παραμένει φειδωλή σε δηλώσεις και ίσως όχι τόσο εξωστρεφής όσο το υπ. Εξωτερικών και η Πράσινη ΥΠΕΞ Αναλένα Μπέρμποκ, εντούτοις τα μηνύματα που στέλντονται εδώ και καιρό από το Βερολίνο είναι μεν υπέρ της Ελλάδας και της εδαφικής της ακεραιότητας στο Αιγαίο, αλλά οπωσδήποτε προσεκτικά. Άλλωστε τα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία αποτελούν και ευρωπαϊκά εξωτερικά σύνορα.

Είναι η ώρα να θιγούν προσφυγικό, υποβρύχια και επανορθώσεις;

Σε ένα τέτοιο σύνθετο πλαίσιο και με μεγάλη την ανάγκη για θετικά μηνύματα αρραγούς συνεργασίας, θα συζητηθεί άραγε και το μεγάλο «αγκάθι» της διαχείρισης του προσφυγικού στη σκιά των καθημερινών πλέον αναφορών στα γερμανικά ΜΜΕ για σκιώδεις πρακτικές βίας και παράνομων επαναπροωθήσεων στα ελληνοτουρκικά σύνορα;  Θα ζητηθούν επίσης από την άλλη πλευρά «εξηγήσεις» για το ζήτημα της πώλησης γερμανικών υποβρυχίων στην Τουρκία; Ή ισχύει ακόμη η γερμανική απάντηση «pacta sunt servanda» για συμφωνίες που έχουν συνομολογηθεί στο παρελθόν;

Και τέλος θα τεθεί εκ νέου, όπως και το καλοκαίρι στην Αθήνα από τον Νίκο Δένδια προς την Αναλένα Μπέρμποκ, το ζήτημα των ελληνικών αξιώσεων για τις πολεμικές αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο από την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την καταστροφική επέλαση της Βέρμαχτ; Ή δεν είναι κατάλληλη η περίσταση; Πάντως γερμανικές πηγές εκτιμούν ότι, ακόμη κι αν η νυν πολωνική κυβέρνηση του υπερσυντητικού PiS μπορεί να επιδιώκει μια σύμπλευση με την Ελλάδα στο πεδίο της νομικής διεκδίκησεις πολεμικών αποζημιώσεων, η Ελλάδα για την ώρα φαίνεται να έχει άλλες, πιο επείγουσες προτεραιότητες για να διεκδικήσει κάτι τέτοιο και μάλιστα μαζί με την Πολωνία: τη διαχείριση των συνεπειών του μεγάλου πολέμου που μαίνεται στην Ουκρανία, την οικονομικοπολιτική σταθερότητα και την αποφυγή μιας επικίνδυνης ανάφλεξης στα ανοιχτά του Αιγαίου Πελάγους.

Deutsche Welle

Δήμητρα Κυρανούδη, Βερολίνο