Η δεύτερη ζωή των malls – Μεταμορφώνονται για να επιβιώσουν

Η αγορά των εμπορικών κέντρων αλλάζει όχι μόνο εξαιτίας του ηλεκτρονικού εμπορίου, αλλά και επειδή αλλάζουν οι συνήθειες των καταναλωτών – αγοραστών.

Την ώρα που το Vouliagmenis Mall στο Ελληνικό έχει μπει σε διαδικασία υλοποίησης, με στόχο να αποτελέσει έναν ολοκληρωμένο πόλο κοινωνικοποίησης και όχι απλά έναν προορισμό για αγορές, τα παλιότερα εμπορικά κέντρα επαναπροσδιορίζουν το ρόλο τους, ενώ κάποια από αυτά αλλάζουν εντελώς χρήση.

Άλλωστε σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έρευνα Emerging Trends in Real Estate που πραγματοποιεί η PWC για λογαριασμό του Urban Land Institute, το 62% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι η αγορά και ανακατασκευή ενός υφιστάμενου κτιρίου είναι η προτιμητέα επιλογή για την απόκτηση νέων ακινήτων.

Για τα εμπορικά κέντρα ή πάρκα η πιο δημοφιλής επιλογή, με 33% είναι η μετατροπή τους σε κτίρια μεικτής χρήσης, ενώ ακολουθούν οι κατοικίες με 26% και τα logistics με 18%.

Βέβαια στην ελληνική αγορά δεν έχουμε δει ακόμη φαινόμενα… Αμερικής, όπου στη Φλόριντα ένα mall μετατράπηκε σε γιγαντιαία εκκλησία, ωστόσο και στη χώρα μας οι διαχειριστές των καταναλωτικών «ναών» συνεχίζουν να αναζητούν το βέλτιστο «μείγμα».

Τα σχέδια για το Athens Heart

Πράσινα και βιώσιμα γραφεία με μικτές εμπορικές χρήσεις περιλαμβάνει η επόμενη μέρα για το εμπορικό κέντρο Athens Heart, που πέρασε στην Premia Properties.

Συγκεκριμένα, η Premia ανακοίνωσε ότι σε υλοποίηση της από 31.8.2022 δικαστικής απόφασης με την οποία επικυρώθηκε συμφωνία εξυγίανσης της εταιρείας Doreco, ιδιοκτήτριας του εμπορικού κέντρου Athens Heart, προχώρησε στην απόκτηση του ακινήτου συνολικής δόμησης 54.000 τ.μ. και εκμισθώσιμης επιφανείας 18.500 τ.μ. επί οικοπέδου επιφανείας 10.600 τ.μ.

Υπενθυμίζεται πως η Doreco συμφερόντων του Σωτήρη Θεοδωρίδη είχε μείνει εκτός της συμφωνίας εξυγίανσης της Pasal Development, η οποία στη συνέχεια μετονομάστηκε σε Premia, καθώς στο μετοχικό της κεφάλαιο εισήλθαν νέοι μέτοχοι με κυριότερο την εταιρεία Sterner Stenhus Greece, με βασικό μέτοχο τον Ηλία Γεωργιάδη (ομογενή από τη Σουηδία) και μετατράπηκε σε ΑΕΕΑΠ.

Διαβάστε επίσης: Νέες μεγάλες επενδύσεις σε malls νέας γενιάς

Το ακίνητο μαζί με όλο τον πάγιο και κινητό εξοπλισμό του, τις ενεργές μισθώσεις, τις διοικητικές άδειες λειτουργίας καθώς και τις άδειες χρήσης και σήματα, μεταβιβάστηκαν στην εταιρεία Primalaft Athens A.E. (100% θυγατρική της Premia), έναντι τιμήματος 15,7 εκατ. ευρώ.

Το Athens Heart ήταν ενεχυριασμένο στην Εθνική, η οποία είχε ουσιαστικά τον έλεγχο του ακινήτου.

Παράλληλα, η Premia εξετάζει την απόκτηση από την Εθνική και της γειτονικής οικοπεδικής έκτασης όπου μπορεί να οικοδομηθεί ένα επιπλέον κτίριοεπιφάνειας άνω των 3.000 τ.μ., το οποίο θα λειτουργεί συνδυαστικά με το Athens Heart.

Υπενθυμίζεται ότι το 2017 η Εθνική με την αμερικανική επενδυτική Hines είχαν συμφωνήσει να μετατρέψουν το mall της Πειραιώς 180 σε premium outlet με κινηματογράφο, το οποίο θα μετονομαζόταν σε Gazi Outlet, αλλά το deal έμεινε στα χαρτιά.

Το Athenian Capitol στην Πατησίων και το deal με τη Sitel

Κάποτε το «Athenian Capitol» στην 3η Σεπτεμβρίου και Ιουλιανού, κοντά στην πλατεία Βικτωρίας, ήταν η ναυαρχίδα των επενδύσεων του ομίλου Χαραγκιώνη.

Με μικτή επιφάνεια 30.000 τ.μ., το εμπορικό κέντρο που άνοιξε για το κοινό στις αρχές της περασμένης δεκαετίας σχεδιάστηκε ως ένα συγκρότημα που θα συνδύαζε το εμπόριο, τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και την αναψυχή.

Highlight ήταν το Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου που στεγάζεται στους χώρους του. Ωστόσο μέσα στην περίοδο της οικονομικής κρίσης δεν κατάφερε να πετύχει τους στόχους των ιδιοκτητών του.

Ούτε και η εναλλακτική λύση να μετατραπεί στο πρώτο «εκπτωτικό χωριό» του κέντρου της Αθήνας «περπάτησε».

Διαβάστε επίσης: Ακίνητα: Δεν έχουν «πιάσει» το 2019 τα ενοίκια των καταστημάτων [πίνακας]

Σήμερα το Athenian Capitol έχει μετατραπεί σε κτίριο γραφείων με βασικό χρήστη τον όμιλο Sitel, έναν από τους μεγαλύτερους παρόχους προϊόντων και λύσεων εμπειρίας πελατών (Customer Experience) στον κόσμο, που έχει μισθώσει περίπου το μισό (6.500 τ.μ. συν το αμφιθέατρο χωρητικότητας 200 ατόμων).

Το MAXhub της Sitel ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Ιούνιο του 2021 με 30 υπαλλήλους, έως σήμερα έχει αυξήσει το προσωπικό του στους 700 εργαζομένους και στόχος είναι έως το τέλος του 2023 να φτάσει τα 1.500 άτομα προσωπικό. Η συνολική επένδυση του ομίλου Sitel  στην Ελλάδα εκτιμάται στα 6 εκατ. ευρώ.

Το Αthenian Capitol αποτέλεσε επένδυση συνολικού ύψους 45 εκατ. ευρώ, το οποίο εκτός από το Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου, φιλοξενούσε 30 εμπορικά καταστήματα και 10 σημεία εστίασης.

Τα εμπορικά που έγιναν εκπτωτικά

Το εμπορικό κέντρο Pantheon Plaza στη Λάρισα εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 2008, λίγο πριν από την έναρξη της οικονομικής κρίσης, φιλοξενώντας δεκάδες καταστήματα, μεταξύ των οποίων η γερμανική αλυσίδα σούπερ μάρκετ Aldi (η οποία έκτοτε αποχώρησε από την Ελλάδα), τα Media Markt, H&M, Promod, Mikyazy, Footlocker και G Star.

Η επένδυση είχε ανέλθει σε 76 εκατ. ευρώ και αφορούσε μια εκμισθώσιμη επιφάνεια της τάξεως των 21.000 τ.μ., ικανή για τη φιλοξενία 110 καταστημάτων.

Όλη αυτή η «προίκα» λίγο βοήθησε και το mall σταδιακά ερήμωσε. Από τα τέλη του 2018 έκανε restart ως εκπτωτικό με την επωνυμία Fashion City Outlet. H μετασκευή του mall σε outlet αποτέλεσε επένδυση της τάξης των 9 εκατ. ευρώ.

Διαβάστε επίσης: Πού θα ανοίξει 7+3 καταστήματα – Η σχέση με τον Σκλαβενίτη

Υπενθυμίζεται ότι σε εκπτωτικό εμπορικό κέντρο μετατράπηκε και το πρώην City Gate στη Θεσσαλονίκη.

Από τα Armani στον ΕΦΚΑ

Το 2008, η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λάρισας, Τυρνάβου και Αγιάς, εγκαινίασε το «αγροτικό» εμπορικό κέντρο «Gaea Lifestyle Center». Το κτίριο επιφάνειας 5.668 τ.μ. και κόστους 8 εκατ. ευρώ (δανεικών), περιλάμβανε 50 καταστήματα που νοικιάστηκαν από γνωστές φίρμες και 240 θέσεις στάθμευσης.

Στη φαντασμαγορική τελετή των εγκαινίων, ο «γαλάζιος» αγροτοσυνδικαλιστής του κάμπου, Θανάσης Κοκκινούλης, πρόεδρος τότε της ΕΑΣ Λάρισας, είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ότι δεν μπορούσε να φανταστεί γυναίκα αγρότη να μην ψωνίζει απ’ το «δικό της κατάστημα», από το «σπίτι» της.

Δύο χρόνια άντεξε το εγχείρημα και «γονάτισε». Ο φιλόδοξος αρχικός στόχος για τον τζίρο από τις πωλήσεις των καταστημάτων στα 18 – 20 εκατ. ευρώ στο πρώτο 12μηνο πλήρους λειτουργίας, με έσοδα για την Ένωση περίπου 1,5 – 2 εκατ. ευρώ, ουδέποτε επιτεύχθη.

Αντιθέτως, οι υποχρεώσεις από τα δάνεια «έπνιξαν» την ΕΑΣ και το εμπορικό κέντρο κατέληξε το 2018 να στεγάσει τις διοικητικές υπηρεσίες του ΕΦΚΑ Λάρισας.

Το σύνολο των γραφείων του οργανισμού καταλαμβάνουν έκταση 2.300 τ.μ. στον πρώτο όροφο.

Το φάντασμα του κάμπου

Αντίθετα με το «αγροτικό» mall, το εμπορικό κέντρο Olympia Mall, που ξεκίνησε να λειτουργεί την ίδια εποχή (2008) στο δρόμο από τα Τρίκαλα προς την Καρδίτσα στο ύψος του Αγναντερού, δεν είχε τύχη.

Παρότι ξεκίνησε με καλούς οιωνούς και δημοφιλείς χρήστες (πολυκαταστήματα, υπεραγορές, αίθουσες κινηματογράφων), το mall της Καρδίτσας, συνολικής έκτασης 18.000 τ.μ. που κατασκευάστηκε σε έκταση άνω των 117 στρεμμάτων, απέτυχε παταγωδώς και η επένδυση των 30 εκατ. ευρώ εξαϋλώθηκε.

Υπενθυμίζεται ότι το φθινόπωρο του 2009 στο Olympia Mall, που ανήκε στην χρεοκοπημένη τεχνική εταιρεία ΛΑΜΚΟ, είχε ξεσπάσει μεγάλη πυρκαγιά που είχε προκαλέσει σοβαρά  προβλήματα. Εκτοτε δεν λειτούργησαν ξανά οι κινηματογράφοι οι οποίοι είχαν υποστεί μεγάλες ζημιές με οδυνηρές συνέπειες για το υπόλοιπο κέντρο.

Σήμερα το εμπορικό κέντρο που θα άλλαζε, όπως λεγόταν, τα δεδομένα στο εμπόριο των Τρικάλων και της Καρδίτσας, πωλείται προς 2,3 εκατ. ευρώ από Κυπριακή εταιρεία που διαχειρίζεται ακίνητα.