Ελβετία: Οι 4 παράγοντες που περιόρισαν τον πληθωρισμό στο 3.2%

Αίσια έκβαση φαίνεται πως έχει η μάχη με τον πληθωρισμό στην Ελβετία, καθώς η άνοδος των τιμών είναι μεν αισθητή, όμως πολύ λιγότερο δραματική σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως τις γειτονικές Ιταλία, Γερμανία και Γαλλία όπου ο πληθωρισμός τον Ιανουάριο έτρεχε με 10.7%, 8.7% και 5.99% αντίστοιχα. Στην πλούσια ορεινή χώρα της δυτικής Ευρώπης τον ίδιο μήνα ο πληθωρισμός περιορίστηκε στο 3.2%, έχοντας προηγουμένως αγγίξει υψηλό 29 ετών στο 3,5% το 2022.

Eurostat: Στο 7,3% ο πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Ιανουάριο – Στο 8,6% στην ευρωζώνη

Το CNBC διερευνά τις αιτίες που είχαν ως αποτέλεσμα η Ελβετία να δει πολύ χαμηλότερο ρυθμό αύξησης των τιμών σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Οι τιμές ξεκινούν από υψηλή βάση

Η Ελβετία είναι μία από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου, με κατά κεφαλήν ΑΕΠ που ξεπερνά αυτό άλλων μεγάλων οικονομιών, όπως οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Γερμανία.

Επίσης, φιλοξενεί μερικούς από τους πλουσιότερους πολίτες στον κόσμο, με μέσο πλούτο 696.604 δολάρια ανά ενήλικα. Το κόστος ζωής είναι αντίστοιχο.

Οι ελβετικές πόλεις της Ζυρίχης και της Γενεύης παρέμειναν σταθερά μεταξύ των 10 πιο ακριβών πόλεων του κόσμου πέρυσι, σύμφωνα με το Economist Intelligence Unit, ακόμη και όταν ο πληθωρισμός ανέβασε το κόστος διαβίωσης σε άλλα ακριβά μέρη, όπως η Σιγκαπούρη και η Νέα Υόρκη.

Ως αποτέλεσμα, οι Ελβετοί πολίτες επηρεάζονται γενικά λιγότερο από τις αυξήσεις των τιμών, καθώς τείνουν να ξοδεύουν μικρότερο ποσοστό του εισοδήματός τους σε βασικά αγαθά, όπως τρόφιμα και διαμονή, σε σχέση με τα είδη πολυτελείας.

Η σταθερότητα του ελβετικού φράγκου

Ένας άλλος λόγος για τη σχετική σταθερότητα των τιμών στην Ελβετία είναι το ισχυρό ελβετικό φράγκο.

Το νόμισμα της χώρας ενισχύεται σταθερά, φτάνοντας στην ισοτιμία με το ευρώ το 2022. Και ενώ πολλά νομίσματα σημείωσαν βουτιά έναντι του ανατιμημένου δολαρίου ΗΠΑ, το ελβετικό φράγκο παρέμεινε σταθερό εν μέσω της αστάθειας στην Ευρώπη.

Όπως τονίζει το CNBC, αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ιδιότητά του ως νόμισμα «ασφαλούς καταφυγίου» ή αμυντικού περιουσιακού στοιχείου. Το ελβετικό φράγκο υποστηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από μεγάλα αποθέματα χρυσού, ομολόγων και χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, τα οποία βοηθούν την Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας να διασφαλίσει τη σταθερότητα του νομίσματος σε περιόδους μεταβλητότητας.

Το ισχυρό ελβετικό φράγκο βοηθά επίσης τις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών από γειτονικές χώρες της ΕΕ, που υπολογίζονται σε περίπου 302 δισ. δολάρια ετησίως. Άλλωστε οι εξαγωγές της Ελβετίας, που ανέρχονται σε 305 δισεκατομμυρίων δολάρια ετησίως, περιλαμβάνουν σε μεγάλο βαθμό αγαθά και υπηρεσίες υψηλότερης αξίας, όπως ρολόγια και φαρμακευτικά προϊόντα, τα οποία είναι λιγότερο ευαίσθητα στις διακυμάνσεις των τιμών από ό,τι τα προϊόντα μαζικής παραγωγής χαμηλού περιθωρίου κέρδους.

Εύκαμπτος ενεργειακός εφοδιασμός

Η Ελβετία είναι επίσης λιγότερο εκτεθειμένη σε ορισμένους από τους εξωτερικούς παράγοντες που ώθησαν τις τιμές σε υψηλότερα επίπεδα το 2022, όπως ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Με ορεινή τοπογραφία και περισσότερες από 1.500 λίμνες, η Ελβετία εξαρτάται λιγότερο από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από ό,τι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με την υδροηλεκτρική ενέργεια να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον ενεργειακό εφοδιασμό της.

Οι εταιρείες ενέργειας της χώρας ανήκουν κατά βάση στο Δημόσιο, κάτι που σημαίνει ότι είναι λιγότερο εκτεθειμένες σε ακραίες διακυμάνσεις της αγοράς μέσω χρηματοοικονομικών δικλείδων ασφαλείας, ενώ υπόκεινται σε αυστηρότερες ρυθμίσεις τιμολόγησης.

Στο τέλος του 2022, οι τιμές της ενέργειας στην Ελβετία αυξάνονταν με ρυθμό 16,2%, πολύ κάτω από τα επίπεδα άλλων χωρών της Ευρώπης όπως η Γερμανία (25%), οι Κάτω Χώρες (30%), το Ηνωμένο Βασίλειο (52,3%) και η Ιταλία (64,7%). Η ρυθμιστική αρχή ενέργειας της χώρας αναμένει πάντως ότι οι τιμές θα αυξηθούν περαιτέρω κατά 27% το 2023, με τον μέσο λογαριασμό ενέργειας των νοικοκυριών να ξεπερνά τα 1.215 ελβετικά φράγκα (1.238 δολάρια).

Έλεγχοι τιμών σε αγαθά και υπηρεσίες

Παράλληλα με την ενέργεια, η Ελβετία εφαρμόζει επίσης αυστηρούς ελέγχους στις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών, γεγονός που τις καθιστά επίσης λιγότερο ευάλωτες στις διακυμάνσεις που προκαλούνται από τον πληθωρισμό.

Από τα βασικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση του πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων, της στέγασης και των μεταφορών, σχεδόν το ένα τρίτο (30%) υπόκειται σε ρύθμιση τιμών στην Ελβετία – περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.

Οι τιμές των τροφίμων στην Ελβετία αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 4,0% τον περασμένο Δεκέμβριο, σε σύγκριση με 11,9% στις ΗΠΑ, 16,9% στο Ηνωμένο Βασίλειο και 19,8% στη Γερμανία.

Οι υψηλοί δασμοί σε ορισμένες εισαγωγές γεωργικών προϊόντων σημαίνουν επίσης ότι τα εγχώρια παραγόμενα τρόφιμα, όπως το γάλα και το τυρί, έχουν προτιμητέες τιμές και επηρεάζονται λιγότερο από τις κινήσεις στις παγκόσμιες αγορές τροφίμων. Αυτό, με τη σειρά του, έχει συμβάλει στην τόνωση της οικονομίας της χώρας.

Ο πληθωρισμός θα πέσει κάτω από το 2% έως το 2024

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ελβετοί καταναλωτές έμειναν εντελώς αλώβητοι από τις πρόσφατες αυξήσεις των τιμών. Κάτοικοι της χώρας που μίλησαν στο CNBC έκαναν λόγο για σχετική αύξηση στην τιμή των ενοικιαζομένων κατοικιών, καθώς και σε εκείνη ορισμένων τροφίμων.

Ωστόσο, η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας δήλωσε τον Δεκέμβριο ότι βλέπει τον πληθωρισμό να μειώνεται κατά μέσο όρο στο 2,4% το 2023, πριν φθάσει στο 1,8% το 2024.

Τι μπορούν να μάθουν άλλες χώρες από την Ελβετία

Τέλος, το CNBC απαριθμεί τα διδάγματα που μπορούν να αντλήσουν άλλες χώρες από τη νικηφόρα μάχη της Ελβετίας με τον πληθωρισμό.

Όπως σημειώνεται, αν και σε ορισμένους τομείς – όπως στη συναλλαγματική πολιτική – οι πολιτικές που ακολουθεί η Βέρνη δεν θα μπορούσαν να αναπαραχθούν στην Ευρωζώνη, λόγω της φύσης της νομισματικής ένωσης, η εθνικοποίηση των παρόχων ενέργειας «προσφέρει ένα σημαντικό μάθημα σε άλλες χώρες, ιδίως σε εκείνα τα έθνη της Ευρώπης που υπέστησαν μια ευρεία στροφή προς την ιδιωτικοποίηση και τώρα πληρώνουν το τίμημα».

Όπως δήλωσε στο CNBC ο Tobias Straumann, καθηγητής οικονομικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, «μεσοπρόθεσμα έως βραχυπρόθεσμα, (η ιδιωτικοποίηση) ήταν μια πολύ καλή ιδέα. Αλλά δεν είναι πολύ ανθεκτική και αυτό στοιχειώνει (τους Ευρωπαίους) τώρα.»

«Εκείνη την εποχή, πολλοί έλεγαν ότι οι Ελβετοί είναι πολύ συντηρητικοί», πρόσθεσε. «Αλλά εκ των υστέρων θα έλεγα ότι ήταν μια πολύ καλή απόφαση».