Ευρώπη: Ο νόμος Μπάιντεν προσελκύει επενδύσεις – Γιατί ανησυχούν οι επιχειρήσεις

Την οργή ευρωπαϊκών κυβερνήσεων αλλά και αυξανόμενη ανησυχία μεταξύ των επιχειρήσεων έχουν προκαλέσει τα νέα μέτρα που ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος, τα οποία στοχεύουν στην προώθηση των επενδύσεων σε εγχώρια πράσινη τεχνολογία και ενέργεια, στο πλαίσιο του νόμου IRA για τη μείωση του πληθωρισμού, ύψους 369 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Πρόσφατα η Tesla ανακοίνωσε τα σχέδιά της για μετατόπιση της στρατηγικής της από την Ευρώπη καθώς επιδιώκει να επωφεληθεί από πρωτοφανείς επιδοτήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Και από ό,τι διαφαίνεται δεν είναι η μόνη εταιρεία που αναθεωρεί τις επενδυτικές αποφάσεις έναντι της Ευρώπης.

Όπως γράφει το Bloomberg επικαλούμενο δηλώσεις υψηλόβαθμων στελεχών, πολλές πολυεθνικές επανεξετάζουν τα σχέδιά τους και προβληματίζονται για το αν θα πρέπει να επενδύσουν νέα χρήματα στην Ευρώπη.

Προ των πυλών deal ΗΠΑ – ΕΕ για τα ευρωπαϊκά ορυκτά EV

Η νομοθεσία ορόσημο, η οποία προβλέπει πράσινες επιδοτήσεις για τις επιχειρήσεις, έχει εγείρει ζητήματα ανταγωνισμού για τις ευρωπαϊκές εταιρείες — και έχει αναστατώσει τους πολιτικούς στην περιοχή.

Ήδη, η σουηδική κατασκευάστρια μπαταριών, Northvolt, ο γερμανικός κολοσσός της χημικής βιομηχανίας, Linde, η αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen, και ο ιταλικός ενεργειακός γίγαντας έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους να επωφεληθούν από τις αμερικανικές επιδοτήσεις. Και θα μπορούσαν να ακολουθήσουν περισσότερες επιχειρήσεις.

«Είναι μια πιθανότητα»

Στην εκπομπή «Squawk Box Europe» του CNBC  μίλησε και ο διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος του ελληνικού βιομηχανικού ομίλου Mytilineos, Ευάγγελος Μυτιληναίος, ο οποίος επιχείρησε να συνοψίσει την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί: «Από την μία πλευρά έχουμε ένα δώρο από την κυβέρνηση και από την άλλη έχουμε μια τιμωρία για τις επιχειρήσεις. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες προτιμούν να έχουν το δώρο της κυβέρνησης των ΗΠΑ παρά την τιμωρία των ευρωπαϊκών αρχών», δήλωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «αυτή είναι μέχρι στιγμής η βασική διαφορά μεταξύ του αμερικανικού IRA και των ευρωπαϊκών τακτικών».

Ερωτηθείς για το αν η εταιρεία του μελετά το ενδεχόμενο να στραφεί επίσης προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο κ. Μυτιληναίος είπε ότι αυτό «είναι μια πιθανότητα» και υπογράμμισε: «Και δυστυχώς αυτό δεν ισχύει μόνο για τη δική μας εταιρεία, είναι μια πιθανότητα για πολλές εταιρείες».

Ο CEO της Mytilineos έφερε ως παράδειγμα τις επιχειρήσεις αλουμινίου στην Ευρώπη, τονίζοντας ότι το 50% της δραστηριότητας έχει κλείσει τους τελευταίους 18 μήνες: «Πού είναι οι ευρωπαϊκές αρχές;» διερωτήθη και κατέληξε λέγοντας: «Στον δρόμο για την νέα εποχή δεν έχουμε κρίσιμα υλικά. Δεν έχουμε αρκετό αλουμίνιο, δεν έχουμε αρκετό χαλκό, δεν έχουμε αρκετό λίθιο».

Πηγές της Mytilineos πάντως, δηλώνουν στον OT  ότι δεν υπάρχει σχέδιο για να φύγει η εταιρεία από την Ελλάδα, ή την Ευρώπη, ωστόσο τα λεγόμενα του κ. Μυτιληναίου αντανακλούν το μέγεθος της ανησυχίας και του προβληματισμού που επικρατεί στον κλάδο.

Το μήνυμα των επιχειρήσεων

Αν και είναι ακόμη νωρίς για να εκτιμηθεί πόσες επενδύσεις θα μπορούσαν να απομακρυνθούν από την Ευρώπη ως αποτέλεσμα της πολιτικής του Μπάιντεν, το μήνυμα μέχρι στιγμής που στέλνουν οι επιχειρήσεις είναι σαφές: ζητούν από τις Βρυξέλλες να κάνουν περισσότερα για να τις στηρίξουν.

«Η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει το παιχνίδι της», υπογράμμισε επίσης στο CNBC, ο Miguel Stillwell D’Andrade, διευθύνων σύμβουλος του ενεργειακού κολοσσού EDP, περιγράφοντας τον IRA ως ένα «εξαιρετικά ισχυρό, απλό επενδυτικό εργαλείο υπέρ των επιχειρήσεων».

Σε μια ομιλία της τον περασμένο μήνα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι ήρθε η ώρα για ένα «απλούστερο και ταχύτερο πλαίσιο», υπενθυμίζοντας ότι η Κομισιόν επιχειρεί να διασφαλίσει ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δεν θα αρχίσουν να συρρέουν στην Αμερική. Ωστόσο, κάποιοι εκφράζουν φόβους ότι ίσως είναι αργά.

Ο Πίτερ Κάρλσον, ο διευθύνων σύμβουλος της Northvolt, είπε στο CNBC τον Φεβρουάριο ότι η εταιρεία του εργάζεται σε ένα εργοστάσιο στη Βόρεια Αμερική. «Και με τον IRA, αυτό το σχέδιο ενισχύθηκε κατά κάποιο τρόπο, δεδομένων των πολύ ισχυρών κινήτρων», πρόσθεσε.

Εν τω μεταξύ, ο Ιλχάμ Καντρί, διευθύνων σύμβουλος της Solvay, μιας εταιρείας χημικών με έδρα στο Βέλγιο, δήλωσε τον Ιανουάριο: «Η πραγματικότητα είναι ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν δίνει κίνητρα όταν η Ευρώπη ρυθμίζει».

Η ΕΕ «συνειδητοποιεί ότι πρέπει να κάνει περισσότερα»

Η Tesla αποφάσισε τον περασμένο μήνα να περιορίσει ορισμένες επενδύσεις στη Γερμανία και να επικεντρωθεί στην αγορά της Βόρειας Αμερικής για να επωφεληθεί από τον IRA.

«Το επίκεντρο της παραγωγής κυψελών της Tesla είναι επί του παρόντος στις Ηνωμένες Πολιτείες λόγω του πλαισίου που δημιουργήθηκε από τον Νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού των Ηνωμένων Πολιτειών (IRA)», δήλωσε η εταιρεία στις 22 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με το Reuters.

Παράλληλα, αρκετοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η απλότητα του IRA είναι πολύ ελκυστική για να την προσπεράσουμε.

«Ο IRA είναι κατασκευασμένος με τρόπο που είναι πρώτα απ′ όλα πολύ απλός. Και η απλότητα είναι πάντα νικητής. Αντίθετα, ο μηχανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πολύ πιο περίπλοκος», δήλωσε η Μαρία Δεμερτζή, ανώτερη συνεργάτης στο think tank Bruegel.

«Θα αναβάλουν οι εταιρείες στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή οπουδήποτε αλλού επενδύσεις που ήθελαν να κάνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και θα επωφεληθούν πραγματικά από το άμεσο και πολύ απλό και άμεσο όφελος που υπόσχεται πραγματικά ο IRA;», διερετώται και προσθέτει ότι αυτό είναι κάτι για το οποίο ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανησυχούν, καθώς έρχεται σε μια ιδιαίτερα δύσκολη στιγμή.

«Η ΕΕ γνωρίζει ιδιαίτερα ότι πρέπει να κάνει περισσότερα για να ανταγωνιστεί διεθνώς», είπε η κ. Δεμερτζή.

Η συνάντηση στην Ουάσιγκτον

Στο πλαίσιο αυτό, και εν μέσω των αντιδράσεων που έχουν ξεσπάσει στις Βρυξέλλες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, θα συναντηθεί στις 10 Μαρτίου στην Ουάσιγκτον με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, οι δύο ηγέτες θα συζητήσουν τη στήριξη της Δύσης στην Ουκρανία, το διακύβευμα της κλιματικής αλλαγής και τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να απαντήσουν στις «προκλήσεις που θέτει η Κίνα». Θα συζητηθεί μεταξύ άλλων «ο συντονισμός των ΗΠΑ με την ΕΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης μέσω της επένδυσης σε καθαρές τεχνολογίες που θα βασίζεται σε ασφαλείς αλυσίδες ανεφοδιασμού».

Ο νέος Νόμος για τη Μείωση του Πληθωρισμού (IRA) της κυβέρνησης Μπάιντεν, που περιλαμβάνει τεράστιες επιδοτήσεις για προϊόντα που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ και ο οποίος στοχεύει, σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, έχει προκαλέσει οργή στην Ευρώπη.

Το νέο πακέτο

Το τελευταίο πακέτο, μέρος του νόμου για τις υποδομές των ΗΠΑ, θα κάνει την κυβέρνηση των ΗΠΑ να επενδύει 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια στη φόρτιση EV, 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε καθαρές μεταφορές και περισσότερα από 7 δισεκατομμύρια δολάρια σε εξαρτήματα μπαταριών EV, κρίσιμα ορυκτά και πρώτες ύλες.

Ο Λευκός Οίκος την περασμένη εβδομάδα περιέγραψε τη στήριξη ως «εργαλείο για την προώθηση της εγχώριας παραγωγής». Για να πληρούν τις προϋποθέσεις, τα προϊόντα πρέπει να έχουν τουλάχιστον 55 % περιεχόμενο που κατασκευάζεται εγχώρια από το επόμενο έτος.

Οι απειλές

Οι Βρυξέλλες έχουν ήδη απειλήσει να διαμαρτυρηθούν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, οι κανόνες του οποίου απαγορεύουν τη σύνδεση της κρατικής στήριξης με την εγχώρια παραγωγή, σχετικά με τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού. Αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν επίσης ότι οι ΗΠΑ προσπαθούν να δελεάσουν εταιρείες μακριά από την ΕΕ. Η BASF είπε ότι θα πραγματοποιήσει περίπου το 15% των κεφαλαιουχικών της δαπανών στη Βόρεια Αμερική τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Η τελευταία κίνηση των ΗΠΑ εγείρει επίσης ερωτήματα σχετικά με το Συμβούλιο Εμπορίου και Τεχνολογίας, ένα φόρουμ που δημιουργήθηκε πριν από 18 μήνες για την εναρμόνιση των διατλαντικών κανόνων.

Το φόρουμ απέδωσε ελάχιστα παρά το γεγονός ότι ηγείται η υπουργός Εμπορίου Τζίνα Ραϊμόντο, ο υπουργός Εξωτερικών Antony Blinken και η εμπορική εκπρόσωπος Katherine Tai από την πλευρά των ΗΠΑ και οι επίτροποι εμπορίου και ανταγωνισμού της ΕΕ Valdis Dombrovskis και Margrethe Vestager.