Mediterra: Η μαστίχα γίνεται φάρμακο – Επενδύσεις 2 + 8 εκατ. ευρώ – Τα σχέδια για μανταρίνια και πρόβατα

Επενδύσεις ύψους 2 εκατ. ευρώ δρομολογεί η Mediterra για τους επόμενους μήνες, ενώ ακόμη 7-8 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν έως το 2030, με τη θυγατρική της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου (ΕΜΧ) να ανοίγει την «βεντάλια» των δραστηριοτήτων της στον πρωτογενή και τριτογενή τομέα.

Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου: Πλήγμα για τα μαστιχόδεντρα η διακοπή άρδευσης

Με «προίκα» την απόφαση της UNΕSCO να συμπεριλάβει τη μαστίχα Χίου στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς αλλά και την απόφαση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκου που θεωρεί τη μαστίχα φυσικό φάρμακο, φυτικής προέλευσης, η διοίκηση της Mediterra προτεραιοποιεί την αναβάθμιση του εταιρικού παραγωγικού αποτυπώματος και την ενσωμάτωση νέων καινοτομιών.

Έμφαση δίνεται στα προϊόντα υγείας και συγκεκριμένα στην παραγωγή και περαιτέρω ανάπτυξη των παραφαρμακευτικών προϊόντων σε πρώτη φάση και ίσως και φαρμάκων αργότερα, των συμπληρωμάτων διατροφής, των λειτουργικών τροφίμων και των medical devices.

Κέντρο Έρευνας Μαστίχας

Το Κέντρο Έρευνας Μαστίχας, που εγκαινιάστηκε το Σάββατο 29 Απριλίου στην Καλλιμασιά της Χίου, θα συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση, προσφέροντας το κομμάτι της εφαρμοσμένης έρευνας, σε συνέχεια της αυτοχρηματοδοτούμενης επιστημονικής έρευνας που έχει αρχίσει από την ΕΜΧ και τις θυγατρικές της τα τελευταία 20χρόνια.

«Όσο πιο βαθιά κατανοήσουμε τη μαστίχα τόσο πιο πολύ θα ανοίξουμε τη διάσταση της υγείας, η οποία μας απασχολεί» σημείωσε ο κος Γιάννης Μανδάλας, διευθύνων σύμβουλος της Mediterra.

Παρουσία του καπετάν Παναγιώτη Τσάκου, ο οποίος διατηρεί ένα μικρό ποσοστό στη θυγατρική της ΕΜΧ, δεκάδων μαστιχοπαραγωγών και εκπροσώπων της ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας, την κορδέλα των εγκαινίων έκοψε εμφανώς συγκινημένος ο sir Μενέλαος Πάγκαλος, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της AstraZeneca.

Ο sir Πάγκαλος, όντας Χιώτης από τον Βροντάδο, δήλωσε υπερήφανος για το νέο «παιδί» της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου, το οποίο δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από αντίστοιχα ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού.

Στις υψηλής τεχνολογικής ενσωμάτωσης παραγωγικές εγκαταστάσεις του Κέντρου θα μπορούν να παράγονται πιλοτικά φαρμακευτικά, καλλυντικά, προϊόντα στοματικής υγιεινής, συμπληρώματα διατροφής και παραφαρμακευτικά σκευάσματα.

Στο Κέντρο Έρευνας Μαστίχας, μια επένδυση 3 εκατ. ευρώ, συμμετέχουν η Ένωση Μαστιχοπαραγών Χίου και η θυγατρική της Mediterra με 36% έκαστη, η φαρμακευτική βιομηχανία Iasis Pharma με 20%, η FarmaQ και η pharmagnose, η spin-off εταιρεία της Φαρμακευτικής Σχολής Αθήνας. Οι τελευταίες διαθέτουν από 4%.

Στο πλαίσιο των εγκαινίων τιμήθηκε η Γ.Γ. του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χριστιάνα Καλογήρου  για την αποφασιστική συνεισφορά της στη χρηματοδότηση του έργου.

Τι αφορούν οι επενδύσεις

Οι νέες επενδύσεις της Mediterra ύψους 2 εκατ. ευρώ αφορούν στο «πρασίνισμα» και την ανακαίνιση της παραγωγικής της εγκατάστασης στην Καλλιμασιά, δίπλα στο Κέντρο Έρευνας. Θα τοποθετηθούν επίτοιχα φωτοβολταϊκά συστήματα, μια σειρά μικρών ανεμογεννητριών, ενώ θα αποκατασταθούν και οι όψεις του κτιρίου.

Έχει προηγηθεί η επένδυση της εταιρείας στον εξοπλισμό λυοφιλίωσης, που με τη μέθοδο της κρυοξήρανσης θα επιτρέψει την υδατοδιάλυση της μαστίχας ανοίγοντας δρόμους για νέες εφαρμογές υψηλής προστιθέμενης αξίας. Η εγκατάσταση του εξοπλισμού σε συνδυασμό με τις συνακόλουθες τροποποιήσεις στη παραγωγική μονάδα της Καλλιμασιάς στη Χίο αλλάζουν ριζικά το παραγωγικό αποτύπωμα της εταιρείας.

Οι κορυφαίες αγορές

Με ποσοστό άνω του 80% της παραγωγής και των μεταποιημένων προϊόντων να εξάγονται, το προσωνύμιο της μαστίχας ως «λευκός χρυσός» δικαιώνεται πλήρως.

Οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Νότια Κορέα, η Ιαπωνία, και η Αυστραλία είναι οι σημαντικότερες αγορές της μαστίχας, καθώς απορροφούν το ¼ της παραγωγής μαστίχας. Κυρίως ως πρώτη ύλη για την παραγωγή παραφαρμακευτικών προϊόντων.

Σημειώνεται ότι ο τζίρος της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών για το 2022 ανήλθε στα 25 εκατ. ευρώ, ενώ οι πωλήσεις της Mediterra έφθασαν σχεδόν στα 11 εκατ. ευρώ.

Ξανά στο εξωτερικό τα mastihashop με νέους όρους

Εν τα μεταξύ, σε εμπορικό επίπεδο, η διοίκηση της Mediterra επιδιώκει να ξαναβγεί στο εξωτερικό με σημεία πώλησης και συγκεκριμένα σε χώρες, όπως το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Κύπρος και η Σαουδική Αραβία.

Η νέα προσπάθεια επέκτασης των mastihashop στις αγορές του εξωτερικού θα γίνει με νέους πιο ευνοϊκούς όρους ανέφερε ο κος Μανδάλας και ήδη έχει οριστικοποιηθεί το σχέδιο εξωστρέφειας.

Να σημειωθεί πως σε όλες αυτές τις χώρες η εταιρεία διέθετε καταστήματα τα οποία έκλεισαν λόγω της πανδημίας.

Αυτή τη στιγμή το δίκτυο των mastihashop αριθμεί 8 καταστήματα, όλα εντός Ελλάδας.

Τα κύρια κανάλια διάθεσης των προϊόντων μαστίχας είναι τα σούπερ μάρκετ απ’ όπου προέρχεται το 30% των πωλήσεων, τα φαρμακεία, το travel trade (αεροδρόμια) και η επιλεκτική διανομή.

Είσοδος στις υπηρεσίες

Προκειμένου όμως να διευρυνθούν έτι περαιτέρω οι προοπτικές και οι δυνατότητες της χιώτικης μαστίχας, όπως για παράδειγμα η σύνδεσή της με το τουριστικό προϊόν, στις προθέσεις του group είναι να δημιουργηθεί ο πρώτος κόμβος οργανωμένης εμπειρίας μαστίχας.

Σύμφωνα με τον CEO της Mediterra, αυτό σημαίνει ότι πέραν του δικτύου της λιανικής (mastihashop) και του νεότευκτου Κέντρου Έρευνας Μαστίχας, όπου θα αναπτύσσονται όλα τα non food προϊόντα με βάση τη μαστίχα, στον επενδυτικό σχεδιασμό της Ένωσης περιλαμβάνονται και είσοδος στις υπηρεσίες (B2C).

Σε αυτή την κατεύθυνση θα δημιουργηθεί ένα κέντρο γαστρονομίας για να αναδειχθεί η χρήση της μαστίχας (mastiha cooking school), καθώς και ένα κέντρο θεραπειών (treatment center)

Ταυτόχρονα, έχει αρχίσει να αναπτύσσεται στα Μαστιχοχώρια, μεταξύ των χωριών Πυργίου και Ελάτας, ο πρώτος οργανωμένος μαστιχώνας συνολικής επιφάνειας 60 στρεμμάτων. «Ήδη έχουν «φτιαχτεί» τα 18 στρέμματα και προχωράμε», δήλωσε ο κος Μανδάλας.

Εκεί θα υπάρχει έναν σταθμός παρατήρησης, όπου οι επισκέπτες θα ενημερώνονται για όλον τον κύκλο της μαστίχας, ενώ σε δεύτερη φάση οι υπηρεσίες θα επεκταθούν και σ’ άλλους τομείς.

Οι επενδύσεις στα μανταρίνια και στα πρόβατα

Στο πλαίσιο της προστασίας αλλά και της ανάδειξης των προϊόντων του νησιού, όπως τα μανταρίνια και το χιώτικο πρόβατο, η Mediterra έχει αναλάβει επενδυτικές πρωτοβουλίες ώστε να συμβάλλει στην ανάπτυξη της τοπικής αγροτικής οικονομίας.

Έτσι, τον επόμενο μήνα θα παρουσιαστεί η πρώτη σκόνη μανταρινιού. Πρόκειται για προϊόν που δημιουργήθηκε στη μονάδα κρυοξήρανσης της εταιρείας και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη ζαχαροπλαστική, στην παρασκευή κοκτέιλ κ.λπ., ενώ θα διανέμεται τόσο στην επαγγελματική αγορά όσο και στη λιανική.

Σημειώνεται ότι μέσω των καταστημάτων της εταιρείας διατίθενται ήδη μαρμελάδα μανταρίνι και τσίκλες μανταρίνι.

Παράλληλα, έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια για τη διάσωση του Προβάτου Χιακής Φυλής, ενός διεθνώς αναγνωρισμένου προβάτου με πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

Το χιώτικο πρόβατο θεωρείται το καλύτερο στην Ελλάδα και το τρίτο καλύτερο παγκοσμίως, ανάμεσα σε 600 φυλές. Κι αυτό γιατί προσφέρει υψηλή γαλακτοπαραγωγή, ενώ διακρίνεται για την πολυδημία, δηλαδή η ικανότητά του να γεννάει πολλά προβατάκια σε μια γέννα, όταν στις περισσότερες ράτσες μια προβατίνα γεννάει μόνο ένα αρνί.

Την προηγούμενη εβδομάδα αγοράστηκαν τα πρώτα 25 χιώτικα πρόβατα με στόχο να φθάσουν τα 70 – 75. Σε πρώτη φάση ο σχεδιασμός αφορά τη δημιουργία ενός πιλοτικού στάβλου επίδειξης και μέσα στην επόμενη διετία θα αποφασιστεί εάν θα γίνει κάτι μεγαλύτερο.

Θετικές επιδόσεις στον τζίρο και τα κέρδη

Σε επίπεδο οικονομικών μεγεθών, ο κος Μανδάλας ανέφερε ότι το 2023 θα είναι άλλη μια θετική χρονιά για την εταιρεία παρά τις συνεχιζόμενες αρνητικές προβλέψεις για την παγκόσμια οικονομία.

Για το 2022, ο κύκλος εργασιών της Mediterra αυξήθηκε 11,5% στα 10,74 εκατ. ευρώ από 9,63 εκατ. ευρώ το 2021.

Το EBITDA διευρύνθηκε στα 764 χιλ. ευρώ. από 640 χιλ. ευρώ.

Τα καθαρά κέρδη αυξήθηκαν στα 277 χιλ. ευρώ. ή 22,5% έναντι 226 χιλ. ευρώ το 2021.

Στις 31/12/2022 τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας είχαν διαμορφωθεί στα 5,386 εκατ. ευρώ και ο καθαρός δανεισμός μόλις στα 542 χιλ. ευρώ.

Τα προϊόντα

Στο πλούσιο κωδικολόγιο της εταιρείας, εκτός από τη σκόνη μαστίχας, περιλαμβάνεται το μαστιχέλαιο και η τυποποιημένη τσίχλα ΕΛΜΑ (Ελληνική Μαστίχα), η πρώτη ελληνική τσίχλα με μαστίχα Χίου, το μερίδιο αγοράς της οποίας διαμορφώνεται στο 6-7%.

Επιπλέον, με βάση τις κλινικά αποδεδειγμένες ιδιότητες της μαστίχας Χίου, η εταιρεία έχει αναπτύξει τη σειρά προϊόντων υγείας Art of Nature για το γαστρεντερικό σύστημα, τη στοματική υγιεινή και τη φροντίδα του δέρματος, καθώς και σειρά καλλυντικών.

Μέρος της παραγωγής μεταποιείται μέσω της θυγατρικής Mediterra σε λικέρ μαστίχας, γλυκά του κουταλιού, μπάρες δημητριακών, μπισκότα, χαλβαδοπιτάκια, παστίλιες για το λαιμό, με τη γκάμα των προϊόντων αξιοποίησης των ευεργετικών ιδιοτήτων της χιώτικης μαστίχας συνεχώς να διευρύνεται.

Ο τσέντος των 2.500 χρόνων

Για 2.500 χρόνια οι μαστιχάδες με τα κεντητήρια τους (μικρά αιχμηρά εργαλεία) χαράζουν τους κορμούς και τα κλαδιά των σχίνων τους.

«Θέλει σεβασμό ο τσέντος (διαλεκτ. τσέντημα ή τσέντος)», λένε οι μαστιχάδες, γι’ αυτό και δεν εμπιστεύονται αυτή τη δουλειά σε εργάτες. Προτιμούν να πληγώνουν οι ίδιοι τα δέντρα τους.

Όλο αυτό το διάστημα η μαστίχα ταξιδεύει στη Μεσόγειο και ακόμη παραπέρα.

Η πρώτη δυναμική είσοδος της χιώτικης μαστίχας στην αγορά, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, έγινε στους ελληνιστικούς χρόνους (336 – 146 π.Χ.).

Έκτοτε την ύμνησαν οι αρχαίοι γιατροί και φαρμακαλόγοι με πρώτους τον Διοσκουρίδη και τον Γαληνό, τον σημαντικότερο Έλληνα γιατρό μετά τον Ιπποκράτη.

Την απόλαυσαν οι ηδονιστές Ρωμαίοι στα συμπόσιά τους. Έγινε συστατικό των φαρμάκων των Αράβων ιατρών.

Μπήκε στα μοναστήρια των φραγκισκανών μοναχών και στις συνταγές Ανδαλουσιανών μαγείρων.

Λατρεύτηκε στα χαρέμια των Οθωμανών σουλτάνων. Γλύκανε τις ψυχές και τους ουρανίσκους χριστιανών και μουσουλμάνων πιστών και απογείωσε τα ποτά των Άγγλων ευγενών.

Σήμερα, καταρρίπτοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο σε ό,τι αφορά τον όγκο παραγωγής (αυτή τη στιγμή αγγίζει τους 220 τόνους από 90-100 τόνους το 2000, ενώ η ζήτηση ξεπερνάει τους 300 τόνους), η μαστίχα συνεχίζει το ταξίδι της ενώνοντας πολιτισμούς και ανθρώπους. Ξεκινώντας πάντα από 24 χωριά της Χίου.

Τα χωριά αυτά, χαρακτηρισμένα ως παραδοσιακοί ή διατηρητέοι οικισμοί, είναι ο Άγιος Γεώργιος, τα Αρμόλια, οι Βαβύλοι, η Βέσσα, το Βουνό, η Ελάτα, η Έξω Διδύμα, το Θολοποτάμι, τα Θυμιανά, η Καλαμωτή, η Καλλιμασιά, ο Καταρράκτης, το Λιθί, η Μέσα Διδύμα, τα Μεστά, το Μυρμήγκι, τα Νένητα, το Νεχώρι, οι Ολύμποι, η Παγίδα, τα Πατρικά, το Πυργί και τα Φλάτσια.

Το ενδιαφέρον είναι πως καταγράφεται έντονη ανασυγκρότηση της παραγωγής του κλάδου, με πολλούς νέους παραγωγούς να εισέρχονται στη μαστιχοκαλλιέργεια.