Δάνεια σε ελβετικό φράγκο και ενίσχυση της ενωσιακής δικαιοσύνης

Την περίοδο πριν από τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, η χορήγηση στεγαστικών δανείων σε ελβετικό φράγκο αυξανόταν διαρκώς στην Ευρωπαϊκή Ενωση λόγω των χαμηλών επιτοκίων και της σταθερής ισοτιμίας του νομίσματος αυτού με το ευρώ και τα άλλα εθνικά νομίσματα των κρατών-μελών της Ενωσης. Ωστόσο, λόγω της μακράς ύφεσης που ακολούθησε την κρίση, η ισοτιμία του ευρώ έναντι του ελβετικού φράγκου υποχώρησε και τα οφειλόμενα ποσά αυξήθηκαν αντιστοίχως.

Στεγαστικά δάνεια: Τέλος στην ομηρία των δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο

Σε μια προσπάθεια διαχείρισης της κρίσης, η Ελβετία πάγωσε την ισοτιμία του ευρώ με το φράγκο μεταξύ 2011 και 2014. Μετά την απελευθέρωση της ισοτιμίας, το φράγκο εκτινάχθηκε και τα ήδη χορηγηθέντα δάνεια σε ελβετικό νόμισμα έφτασαν να κοστίζουν πολύ πιο ακριβά. Στην Πολωνία όπως και στην Ελλάδα, χώρες με μεγάλη έκθεση στα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, ασκήθηκαν από οφειλέτες πολλαπλές αγωγές κατά των εθνικών τραπεζών εξαιτίας της αδυναμίας τους για αποπληρωμή των υπέρογκων δόσεων.

Τον επόμενο μήνα αναμένεται η έκδοση απόφασης του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία θα απαντήσει στο ερώτημα εάν οι εθνικές τράπεζες έχουν το δικαίωμα να αξιώνουν επιπρόσθετες πληρωμές, πέραν του οφειλόμενου κεφαλαίου, σε περίπτωση που οι σχετικές δανειακές συμβάσεις έχουν κηρυχθεί άκυρες. Εάν το Δικαστήριο ακολουθήσει τη γνώμη του γενικού εισαγγελέα, ο οποίος ετάχθη τον Φεβρουάριο υπέρ της ακυρότητας των σχετικών συμβάσεων και κατά το ενωσιακό δίκαιο, θα είμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην επίλυση ενός χρόνιου προβλήματος για χιλιάδες δανειολήπτες και στη χώρα μας. Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να προεξοφλήσει την απόφαση του Δικαστηρίου, το οποίο μας έχει εκπλήξει ουκ ολίγες φορές μέχρι σήμερα.

Τα συμπεράσματα που μπορούν να εξαχθούν είναι τα εξής δύο: Πρώτον, βαίνουμε προς μια περίοδο που θέματα τα οποία παραδοσιακά καλούνταν να επιλύσουν τα εθνικά δικαστήρια στα κράτη-μέλη, θα αντιμετωπίζονται και στα πλαίσια της γνωμοδοτικής και αποφασιστικής αρμοδιότητας των δικαστηρίων της Ενωσης. Δεύτερον, οι πολιτικές των ευρωπαϊκών τραπεζών θα περιορίζονται όχι μόνο από το ενισχυμένο ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο αλλά και από την ενωσιακή δικαιοσύνη, η οποία θα καλείται, όπου το επιτρέπει η αρμοδιότητά της, να υποστηρίξει την προσπάθεια των εθνικών δικαστηρίων να αποκαταστήσουν κοινωνικές αδικίες.

Ο Ορέστης Ομράν είναι νομικός Ευρωπαϊκού Δικαίου, οικονομικός αναλυτής