Πανδημία – SURE: Το 100 δισ. της ΕΕ που έσωσαν 2,5 εκατομμύρια επιχειρήσεις

Το 2020, το πρόγραμμα SURE περίπου 100 δισεκατομμυρίων ευρώ που σχεδιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την προστασία των θέσεων εργασίας και των εισοδημάτων που επηρεάστηκαν από την πανδημία COVID-19, υποστήριξε περίπου 31,5 εκατομμύρια εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους και πάνω από 2,5 εκατομμύρια επιχειρήσεις, όπως αναφέρει η τελική έκθεση της Επιτροπής που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

SURE: 100 δισ. ευρώ για τη στήριξη της απασχόλησης στην πανδημία

Το SURE ενθάρρυνε αποτελεσματικά τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν ευρεία και φιλόδοξα προγράμματα βραχυχρόνιας εργασίας και παρόμοια μέτρα σε εθνικό επίπεδο, τα οποία επέτρεπαν στις επιχειρήσεις να διατηρήσουν υπαλλήλους και δεξιότητες και υποστήριξαν τους αυτοαπασχολούμενους.

Η σημερινή τελική εξαμηνιαία έκθεση για την εφαρμογή και τον αντίκτυπο του προγράμματος SURE δείχνει ότι ήταν ζωτικής σημασίας τόσο για τον μετριασμό των επιπτώσεων της πανδημίας το 2020 όσο και για τη διευκόλυνση της ταχείας οικονομικής ανάκαμψης το 2021, η οποία ήταν ταχύτερη από ό,τι σε προηγούμενες κρίσεις. Το SURE – το ευρωπαϊκό εργαλείο για την προσωρινή στήριξη για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης – έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2022.

Συνολικά, 98,4 δισεκατομμύρια ευρώ χρηματοδοτικής βοήθειας του SURE εκταμιεύτηκε σε 19 κράτη μέλη (δηλαδή Βέλγιο, Βουλγαρία, Κύπρος, Εσθονία, Ελλάδα, Ισπανία, Κροατία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λιθουανία, Λετονία, Μάλτα, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία και Τσεχία), ένα ποσό που ήταν πολύ κοντά στο μέγιστο κονδύλι του προγράμματος, δηλαδή τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ.

Στη βοήθεια συμπεριλήφθηκε και πρόσθετη «συμπληρωματική» χρηματοδοτική βοήθεια ύψους 5 δισεκατομμυρίων ευρώ που χορηγήθηκε σε οκτώ κράτη μέλη το φθινόπωρο του 2022. Η προσεκτική παρακολούθηση συνεχίστηκε τους πρώτους μήνες του 2023 για να διασφαλιστεί η απορρόφηση όλου του ποσού της οικονομικής βοήθειας που προβλεπόταν για το SURE.

Για τη χρηματοδότηση του εν λόγω εργαλείου, η Επιτροπή εξέδωσε κοινωνικά ομόλογα για λογαριασμό της ΕΕ, καθιστώντας τον μεγαλύτερο εκδότη κοινωνικών ομολόγων στον κόσμο.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε σχετικά: «To SURE ήταν η ΕΕ στα καλύτερά της. Το πρόγραμμα βοήθησε στη διάσωση εκατομμυρίων θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και, εξίσου σημαντικό, υποστήριξε τις επιχειρήσεις της ΕΕ να διατηρήσουν το εργατικό τους δυναμικό. Το SURE χάραξε το μονοπάτι για το σχέδιο ανάκαμψης NextGenerationEU, το οποίο άνοιξε νέους δρόμους σε μια επιτυχημένη, ενοποιημένη, οικονομική ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση».

Τα κύρια πορίσματα της έκθεσης

Το 2020: Τα μέτρα στήριξης της εθνικής πολιτικής προστάτευσαν αποτελεσματικά περίπου 1,5 εκατομμύριο άτομα από την ανεργία, με νέες ενδεικτικές προσομοιώσεις που παρέχονται σε αυτήν την έκθεση.

Το SURE υποστήριξε σχεδόν το ένα τρίτο της συνολικής απασχόλησης (περίπου 31,5 εκατομμύρια μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους) και πάνω από το ένα τέταρτο των επιχειρήσεων (πάνω από 2,5 εκατομμύρια επιχειρήσεις) στα 19 κράτη μέλη που ωφελήθηκαν από το εργαλείο αυτό.

Οι ΜΜΕ ήταν οι κύριοι δικαιούχοι της στήριξης SURE.

Οι τομείς που υποστηρίχθηκαν περισσότερο ήταν οι υπηρεσίες έντασης επαφών (υπηρεσίες διαμονής και τροφίμων, χονδρικό και λιανικό εμπόριο) και η μεταποίηση.

Το 2021: Το SURE συνέχισε να προστατεύει την απασχόληση ιδιαίτερα το πρώτο εξάμηνο του 2021, όταν η πανδημία συνέχισε να έχει σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο, υποστηρίζοντας περίπου 9 εκατομμύρια ανθρώπους (15% της συνολικής απασχόλησης) και περισσότερες από 900.000 επιχειρήσεις (15% των επιχειρήσεων) στα 15 κράτη μέλη που είχαν δικαίωμα αξιοποίησης του SURE το 2021.

Το 2022: Υπήρξε σαφής σταδιακή κατάργηση των εθνικών μέτρων στήριξης. Στα τέσσερα κράτη μέλη που παρατείναν τα μέτρα στήριξης μέχρι τις αρχές του 2022, συνεχίστηκε η στήριξη στο πλαίσιο του SURE για 350.000 άτομα και 40.000 επιχειρήσεις.

Σχεδόν το ήμισυ των συνολικών δαπανών διατέθηκε σε προγράμματα βραχυχρόνιας εργασίας και σχεδόν το ένα τρίτο διατέθηκε σε παρόμοια μέτρα για τους αυτοαπασχολούμενους. Τα προγράμματα επιδότησης μισθών και άλλα παρόμοια μέτρα αντιπροσώπευαν το 12%, ενώ το υπόλοιπο 5% δαπανήθηκε σε μέτρα που σχετίζονται με την υγεία, τα οποία περιλάμβαναν προληπτικά μέτρα κατά της COVID-19, πρόσθετο κόστος εργασίας για την πρόσληψη και υποστήριξη εργαζομένων στον τομέα της υγείας και την αγορά εξοπλισμού υγειονομικής περίθαλψης και φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των εμβολίων.

Τα κράτη μέλη έχουν εξοικονομήσει περίπου 9 δισεκατομμύρια ευρώ σε πληρωμές τόκων χρησιμοποιώντας το SURE, χάρη στην υψηλή πιστοληπτική ικανότητα της ΕΕ.