ΕΕ: Συμφωνία για εξαίρεση των πυρηνικών μονάδων αμμωνίας από τις ΑΠΕ

Μετά από έντονες διαπραγματεύσεις οι πρεσβευτές των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμφωνία την Παρασκευή, για έναν νόμο ορόσημο σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αφού η Επιτροπή συμφώνησε να εξαιρέσει ορισμένες μονάδες αμμωνίας από τους στόχους των ΑΠΕ.

Η δήλωση της Επιτροπής τερμάτισε ουσιαστικά το αδιέξοδο που είχε επέλθει στην ψήφιση του νόμου, μετά την απόφαση της Γαλλίας και άλλων κρατών να αναστείλουν την έγκρισή του για εβδομάδες, επιδιώκοντας εξαιρέσεις για μη «ανανεώσιμα καύσιμα», όπως είναι τα πυρηνικά.

Ο συγκεκριμένος νόμος αυξάνει σημαντικά τους στόχους της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθορίζοντας ότι έως το 2030 το 42,5% της ενέργειας της ΕΕ θα πρέπει να προέρχεται από ΑΠΕ, έναντι του τρέχοντος στόχου του 32%.

ΕΕ: Ερίζουν στην Ευρώπη για το «χρώμα» της πυρηνικής ενέργειας

«Η επίτευξη του στόχου…θα συνεπάγεται, σε ορισμένες περιπτώσεις, υψηλό κόστος προσαρμογής των μονάδων…Αυτή είναι η περίπτωση ορισμένων μονάδων παραγωγής αμμωνίας», αναφέρει η δήλωση που είδε το Reuters.

«Η Επιτροπή, κατά περίπτωση…δεν θα λαμβάνει υπόψην αυτές τις υφιστάμενες μονάδες ενώ εξετάζει εάν έχουν αποσβεστεί πλήρως».

Η κίνηση αντικαθιστά μια πρόταση που επίσης τέθηκε στο τραπέζι νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η οποία προέβλεπε ένα κενό στον ίδιο τον νόμο, και θα οδηγούσε σε επαναδιαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι χώρες συμφώνησαν επίσης να προσθέσουν μια σύντομη αιτιολογική σκέψη στο κείμενο, η οποία αναγνωρίζει τις πιθανές προκλήσεις της ανακατασκευής των μονάδων αμμωνίας.

Δεν ήταν αμέσως σαφές εάν το κοινοβούλιο θα εγκρίνει την τελευταία προσαρμογή στη συμφωνία.

Πόσο «πράσινη» είναι η πυρηνική ενέργεια

Η πυρηνική ενέργεια είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα, αλλά δεν είναι ανανεώσιμη. Η Γαλλία λέει ότι η στροφή της Ευρώπης προς την πράσινη ενέργεια θα απαιτήσει υδρογόνο που παράγεται τόσο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όσο και από πυρηνικά και η νομοθεσία της ΕΕ θα πρέπει να υποστηρίζει και τα δύο.

Μαζί με άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης με συμφέροντα στην πυρηνική ενέργεια αποφάσισαν να αναστείλουν τον νόμο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για εβδομάδες, παρά το γεγονός ότι οι χώρες της ΕΕ και οι νομοθέτες είχαν ήδη καταλήξει σε μια συμφωνία για τον νόμο τον Μάρτιο, ο οποίος υποτίθεται ότι ήταν οριστικός.

Άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Δανίας και της Γερμανίας, αντιτάσσονταν στις πιέσεις της Γαλλίας, υποστηρίζοντας ότι η ανάμειξη των πυρηνικών στη νομοθεσία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσε να αποσπάσει την προσοχή από την τεράστια επέκταση της αιολικής και ηλιακής ενέργειας που απαιτείται για την επίτευξη των στόχων της κλιματικής αλλαγής.

«Μετά από μήνες αδιεξόδου, το Συμβούλιο αποφάσισε να ενισχύσει την Οδηγία της ΕΕ για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Το αποτέλεσμα θα είναι μια επενδυτική έκρηξη σε ολόκληρη την ΕΕ», ανέφερε στο Twitter ο υφυπουργός Ενέργειας και Κλίματος της Γερμανίας.

Τα στρατόπεδα

Τους τελευταίους μήνες η σύγκρουση μεταξύ των φιλοπυρηνικών μελών της ΕΕ – οι μισές χώρες του μπλοκ που διαθέτουν πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής – και εκείνων που αντιτίθενται στην επέκταση αυτής της μορφής ενέργειας έχει κλιμακωθεί. Αυτή η αντιπαράθεση έχει ως αποτέλεσμα να μην έχει εγκριθεί ακόμα η Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η οποία ορίζει ως δεσμευτικό στόχο 42,5% του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ έως το 2030.

Το στρατόπεδο υπέρ των πυρηνικών, με επικεφαλής τη Γαλλία, επιδιώκει μεγαλύτερη αναγνώριση της πυρηνικής ενέργειας στην Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ και τη συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας στους στόχους μηδενικών εκπομπών άνθρακα. Το άλλο στρατόπεδο, με επικεφαλής τη Γερμανία και την Αυστρία, απορρίπτει την πυρηνική ενέργεια ως «πράσινη» πηγή ενέργειας και θέλει η ΕΕ να επικεντρωθεί στην επιτάχυνση της εγκατάστασης αιολικής και ηλιακής ενέργειας.

Η πυρηνική ενέργεια παράγει σήμερα το περίπου 25% της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ

Οι «πυρηνικές» χώρες

Όπως επισημαίνει το oilprice.com, δεκατρείς χώρες της ΕΕ –σχεδόν τα μισά από τα 27 κράτη μέλη– είχαν λειτουργικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες: Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ουγγαρία, Ολλανδία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία, Φινλανδία και Σουηδία.

Το 2021, οι πυρηνικοί σταθμοί με συνολική εγκατεστημένη ισχύ περίπου 100 γιγαβάτ (GW) παρήγαγαν το 25,2% του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στην ΕΕ, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat . Η Γαλλία είχε το υψηλότερο μερίδιο πυρηνικής ενέργειας στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας της, με 68,9%, ακολουθούμενη από τη Σλοβακία με μερίδιο πυρηνικής ενέργειας 52,4% και το Βέλγιο με 50,6%.

Από τα μέσα Απριλίου, η Γερμανία δεν παράγει πλέον πυρηνική ενέργεια αφού κατάργησε σταδιακά όλους τους πυρηνικούς σταθμούς της – μια υπόσχεση που έγινε μετά την καταστροφή της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία το 2011.

Η πυρηνική ενέργεια αποτέλεσε μήλο της έριδος σε πολλά νομοθετήματα της ΕΕ τους τελευταίους μήνες. Πέρυσι, η ΕΕ αποφάσισε να συμπεριλάβει την πυρηνική ενέργεια και ορισμένα έργα και εγκαταστάσεις φυσικού αερίου ως περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες. Αυτή ήταν μια άλλη αμφιλεγόμενη απόφαση που προκάλεσε την οργή περιβαλλοντικών οργανώσεων που τώρα μηνύουν «την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να τερματίσει το αέριο και την πυρηνική πράσινη πλύση».