Οι γραμμές άμυνας και οι εξαγγελίες μέτρων ενόψει ΔΕΘ

Κάνει χώρο για τα νέα όπλα στη φαρέτρα της η κυβέρνηση προκειμένου να προετοιμαστεί για έναν χειμώνα κατά τον οποίο επιστρέφει η κόκκινη λίστα των ανατιμήσεων. Οι προβλέψεις δείχνουν ότι ο πληθωρισμός αναθερμαίνεται και ειδικά οι τιμές στα τρόφιμα δεν αναμένεται να υποχωρήσουν, ενώ την ίδια ώρα έρχονται μαύρα μαντάτα για τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος και των καυσίμων.

Ενδεικτικό της πίεσης που έχει δεχθεί το μέσο νοικοκυριό είναι ότι τα τρόφιμα είναι πιο ακριβά κατά 30% σε σχέση με το 2021 ενώ οι εκτιμήσεις μιλούν για επιμονή των αυξήσεων σε διψήφια ποσοστά. Ενόψει και της νέας σχολικής και φοιτητικής χρονιάς ο οικογενειακός προϋπολογισμός θα πάρει φωτιά αφού την ανιούσα έχουν πάρει τα σχολικά είδη αλλά και οι φοιτητικές εστίες. Οι ζητούμενες τιμές των ενοικίων σε Αττική και Θεσσαλονίκη καταγράφουν εξωπραγματικές αυξήσεις, φθάνοντας μέσα σε έναν χρόνο ακόμη και το 30%, ενώ εκτιμάται νέα άνοδος κατά 10%.

Σε αυτή τη λίστα ακρίβειας έρχεται να προστεθεί το πάγιο βάρος του ηλεκτρικού ρεύματος, που και αυτό, σύμφωνα με τις τιμές των προθεσμιακών συμβολαίων φυσικού αερίου, αναμένεται να ακριβύνει. Οι τιμές Σεπτεμβρίου κυμαίνονται στα 36 με 35 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, ενώ Ιανουάριο και Φεβρουάριο του 2024 θα ανέλθουν στην περιοχή των 52 και 53 ευρώ. Επίσης, τους τελευταίους δύο μήνες η απλή αμόλυβδη έχει ανέβει γύρω στα 15 λεπτά, ενώ το πετρέλαιο κίνησης γύρω στα 24, πολύ περισσότερο από την αμόλυβδη. Σύμφωνα με το παρατηρητήριο τιμών καυσίμων του υπουργείου Ανάπτυξης η μέση πανελλαδική τιμή της αμόλυβδης βενζίνης «φλερτάρει» με τα 2 ευρώ ενώ στα νησιά κινείται ήδη σε πολύ υψηλότερα επίπεδα.

Τι εξετάζεται. Σε αυτό το πλαίσιο η κυβέρνηση εξετάζει:

1. Παράταση του Market Pass
2. Αλλαγές στο επίδομα θέρμανσης
3. Συνέχιση επιδότηση ρεύματος
4. Πιθανή επιδότηση στο ντίζελ ή και νέο Fuel Pass
5. Αλλαγές στο «καλάθι του νοικοκυριού» και νέες πρωτοβουλίες για επιπλέον μειώσεις τιμών στο σουπερμάρκετ
6. Νέα επιταγή ακρίβειας προς το τέλος του έτους
7. Εντατικότερους ελέγχους
8. Επέκταση πλαφόν στο περιθώριο κέρδους

Το οικονομικό επιτελείο έχει μπροστά του μία δύσκολη εξίσωση και η κυβέρνηση έχει ποντάρει στα αυξημένα έσοδα. Χρηματοδότηση στα νέα μέτρα στήριξης πρόκειται να δώσουν οι αυξημένες εισπράξεις ΦΠΑ με τις προβλέψεις να δείχνουν έσοδα στα επίπεδα των 19-20 δισ. ευρώ ως τον Οκτώβριο. Πέρυσι τα συνολικά έσοδα από έμμεσους φόρους αυξήθηκαν 9 δισ. σε έναν χρόνο και κατά περίπου τόσο στοίχισαν και οι παροχές για μέτρα στήριξης.

Αναλόγως του δημοσιονομικού χώρου και των περιθωρίων σχεδιάζονται και άλλα μέτρα ανάσχεσης της ακρίβειας και των διεθνών τάσεων. Καταγράφονται ήδη στις διεθνείς τιμές των καυσίμων και φυσικού αερίου αυξήσεις μέσα σε έναν μήνα κατά περίπου 20% και 30% αντίστοιχα. Η επιμονή της ακρίβειας έχει βάλει στην ατζέντα της ΔΕΘ – και των επικείμενων εξαγγελιών – το νέο πλαίσιο κατάσβεσης της ακρίβειας. Μεταξύ αυτών θα είναι και μία νέα επιταγή ακρίβειας τον Δεκέμβριο ή και νωρίτερα και θα αφορά τους πιο ευάλωτους. Στα σκαριά είναι επίσης η εκ νέου καταβολή του επιδόματος προσωπικής διαφοράς σε όσους δεν λάβουν αύξηση στη σύνταξη. Αρχικά θα εφαρμοστούν τα στοχευμένα μέτρα στήριξης τα οποία και έχουν ψηφιστεί, όπου θα μπουν σε εφαρμογή από Σεπτέμβριο. Αφορούν το Youth Pass, δηλαδή την κάρτα νέων κατά 150 ευρώ, το Market Pass για τρεις μήνες για την περίοδο Αυγούστου – Οκτωβρίου και οι μειώσεις φόρων. Επίσης, μπαίνει «πλαφόν» σε επίπεδα του 2021 στα περιθώρια κέρδους, ειδικά σε τρόφιμα και σχολικά είδη. Το ίδιο και στους ηλιακούς θερμοσίφωνες, ενόψει και της έναρξης του προγράμματος επιδότησης αγορών. Την ίδια ώρα εντείνονται οι έλεγχοι που οδηγούν ήδη σε πολύ βαριά πρόστιμα για παραβάτες που αισχροκερδούν, σε κάθε στάδιο της παραγωγής και εμπορίας.

Παρεμβάσεις

Κυβέρνηση και οικονομικό επιτελείο πιάνουν δουλειά αμέσως μετά τη δεκαπενταυγουστιάτικη ανάπαυλα για τις νέες παρεμβάσεις, οι οποίες και θα σχετίζονται με την πορεία των τιμών και θα προσαρμόζονται ανά μήνα και έως τα τέλη της χρονιάς. Στο πλαίσιο αυτό, από τα τέλη του Αυγούστου πρόκειται να μπει σε λειτουργία το «καλάθι σχολικών», το οποίο θα είναι στα πρότυπα της παρέμβασης «καλάθι του νοικοκυριού». Προς τον Σεπτέμβριο αναμένονται αλλαγές στο μέτρο «καλάθι του νοικοκυριού», όπως για παράδειγμα η υποχρεωτική ένταξη και τουλάχιστον ενός επώνυμου προϊόντος ανά κατηγορία.

Εξετάζονται, επίσης, μέτρα όπως είναι η νέα παράταση της επιδότησης του Market Pass έως τον Δεκέμβριο, αλλά και προσαρμογές στο επίδομα θέρμανσης προκειμένου από φέτος να διατεθούν πάνω από 300 εκατ. ευρώ. Στην περίπτωση που επεκταθεί χρονικά το Market Pass τότε θα δοθούν Νοέμβριο – Δεκέμβριο επιπλέον 44-200 ευρώ, πέραν των 66-300 ευρώ τα οποία θα λάβουν έως τον Οκτώβριο περί τα 2,5 εκατομμύρια νοικοκυριά. Ως προς τα βοηθήματα για την ανάσχεση του κόστους ενέργειας, αναλόγως των δημοσιονομικών περιθωρίων, δεν αποκλείεται η αύξηση της επιδότησης ρεύματος τον Οκτώβριο, ή και επιδότηση στο ντίζελ και νέο Fuel Pass.