Η Σαουδική Αραβία και το μεγάλο… πλυντήριο του αθλητισμού

Ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν έβαλε φωτιά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με την ωμή απάντησή του στις κατηγορίες ότι η κυβέρνησή του κάνει sportswashing, ότι δηλαδή χρησιμοποιεί τον αθλητισμό για να αποσπάσει την προσοχή από το αμφιλεγόμενο ιστορικό της χώρας για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Πολύ απλά, κατέστησε σαφές ότι δεν τον ενδιαφέρει.

Ποιoς θα σταματήσει το sportswashing;

«Αν το sportswashing πρόκειται να αυξήσει το ΑΕΠ μου κατά 1%, τότε θα συνεχίσουμε να το κάνουμε» δήλωσε ο de facto ηγέτης της Σαουδικής Αραβίας σε συνέντευξή του στο Fox News που προβλήθηκε το βράδυ της Τετάρτης. «Δεν με νοιάζει. Έχω 1% αύξηση του ΑΕΠ από τον αθλητισμό και στοχεύω σε άλλο 1,5%. Πείτε το όπως θέλετε».

Saudi Crown Prince Mohammed bin Salman. Bandar Saudi Press Agency/Handout via REUTERS

Ανθρώπινα δικαιώματα

Άμεση ήταν η αντίδραση οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες έσπευσαν να επικρίνουν αυτό που ορισμένοι είπαν ότι αποτελεί απόδειξη μιας κρατικής πολιτικής για την απόκρυψη των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πίσω από την ακριβή βιτρίνα των μεγάλων αθλητικών εξαγορών και τουρνουά.

«Έκανε περισσότερα από το να λέει ότι δεν τον ενδιαφέρει», δήλωσε στο NBC News η Minky Worden, διευθυντής παγκόσμιων πρωτοβουλιών του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. «Έχει πραγματικά υποστηρίξει την ιδέα του sportswashing ως τρόπο κάλυψης των πολύ σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της χώρας. Έχουμε πλέον ακούσει από την ηγεσία ότι αυτή είναι η κρατική πολιτική».

Η ίδια πρόσθεσε σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X ότι «οι τεράστιες επενδύσεις στο sportswashing δεν θα καλύψουν τις σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων τις δολοφονίες εκατοντάδων άοπλων μεταναστών, τη φυλάκιση υπερασπιστών των δικαιωμάτων των γυναικών και τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι».

Υπενθυμίζεται ότι ο Τζαμάλ Κασόγκι ήταν Σαουδάραβας δημοσιογράφος που δολοφονήθηκε στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη το 2018. Τα ευρήματα των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών έδειξαν ότι ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ενέκρινε τη δολοφονία, κάτι που ο ίδιος αρνείται σθεναρά. Η κυβέρνησή του λέει ότι η πράξη πραγματοποιήθηκε από διεφθαρμένους Σαουδάραβες πράκτορες.

A Saudi flag flutters atop Saudi Arabia’s consulate in Istanbul, Turkey October 20, 2018. REUTERS/Huseyin Aldemir/File Photo

Βολές

Η ομάδα NUFC Fans Against Sportswashing, που αποτελείται από οπαδούς της ποδοσφαιρικής ομάδας της EPL Newcastle United, ανέβασε στο X: «Αν ο MBS (δηλ. Mohammed bin Salman)  “δεν ενδιαφέρεται” για τις κατηγορίες περί sportswashing γιατί ξοδεύει μια περιουσία για δημόσιες σχέσεις & απασχολεί έναν στρατό από bots & trolls για να φιμώσει την αντιπολίτευση;».

Το τεράστιο κρατικό επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας, το PIF, αγόρασε τη Newcastle United το 2021 έναντι 409 εκατομμυρίων δολαρίων. Η Διεθνής Αμνηστία χαρακτήρισε την εξαγορά ως «εργαλείο δημοσίων σχέσεων για να αποσπάσει την προσοχή από το άθλιο ιστορικό της χώρας για τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Ο Andrew Feinstein, ακτιβιστής και συγγραφέας του βιβλίου «The Shadow World: Inside the Global Arms Trade», έγραψε στην πλατφόρμα X: «Ο MBS ισχυρίζεται ότι δεν ενδιαφέρεται για το sportswashing. Δεν θα περιμέναμε τίποτα λιγότερο… Η εναντίωση στις εξωφρενικά δαπανηρές προσπάθειες της Σαουδικής Αραβίας να ξεπλύνει τον μισογυνισμό, την ομοφοβία, τη διαφθορά και τη βαρβαρότητά της, τον εξοργίζει σαφώς».

Ο διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, απαντώντας σε ερώτηση σε συνέντευξή του σχετικά με τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο βασίλειο, δήλωσε ότι υπάρχουν «κακοί νόμοι» στη χώρα που «δεν του αρέσουν», αλλά ότι δεν μπορεί να παρέμβει στη δικαιοσύνη. Σαουδάραβες παρατηρητές και ακτιβιστές για τα δικαιώματα απέρριψαν αμέσως αυτόν τον ισχυρισμό, λέγοντας ότι η σχεδόν απόλυτη εξουσία του σημαίνει ότι θα μπορούσε να αλλάξει οποιονδήποτε νόμο ήθελε με την κίνηση μιας πένας.

Soccer Football – FIFA World Cup Qatar 2022 – Group C – Argentina v Saudi Arabia – Lusail Stadium, Lusail, Qatar – November 22, 2022 Saudi Arabia fans celebrate after the match REUTERS/Annegret Hilse

Αθλητικές δαπάνες δισεκατομμυρίων δολαρίων

Το βασίλειο των Σαούντ έχει προβεί τα τελευταία χρόνια σε μια σειρά αθλητικών εξαγορών υψηλού προφίλ, συμπεριλαμβανομένων των ποδοσφαιριστών Κριστιάνο Ρονάλντο και Καρίμ Μπενζεμά σε τοπικές ομάδες με συμβόλαια αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων.

Άλλες πρόσφατες μεταγραφές υψηλού προφίλ περιλαμβάνουν τους Ενγκολό Καντέ και Καλιντού Κουλιμπαλί της Τσέλσι, τον Μουσά Ντεμπελέ της Λιόν και τον Ριγιάντ Μαχρέζ της Μάντσεστερ Σίτι.

Οι μαζικές αθλητικές επενδύσεις της Σαουδικής Αραβίας έχουν ξεπεράσει κατά πολύ το ποδόσφαιρο και περιλαμβάνουν πυγμαχία, γκολφ, αγώνες αυτοκινήτων και πολλά άλλα. Τον Ιούνιο, η είδηση μιας αιφνιδιαστικής συγχώνευσης μεταξύ του νεοσύστατου τουρνουά γκολφ LIV της Σαουδικής Αραβίας και του αμερικανικού PGA Tour προκάλεσε σοκ στον κόσμο του αθλητισμού και εξόργισε πολλούς σχολιαστές, αθλητές, οπαδούς, ακόμη και Αμερικανούς νομοθέτες.

Οι επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων του βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας στον αθλητισμό αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας να μεταμορφώσει την εικόνα της συντηρητικής μουσουλμανικής χώρας, να προσελκύσει ξένες επενδύσεις και να διαφοροποιήσει την οικονομία της μακριά από το πετρέλαιο.

Ο 38χρονος Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ξεκίνησε μια σειρά φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων από τότε που ανέλαβε την εξουσία, επιτρέποντας πράγματα που προηγουμένως ήταν απαγορευμένα, όπως η οδήγηση από γυναίκες, οι κινηματογράφοι και οι συναυλίες.

Ωστόσο, ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα αναδεικνύουν την ταυτόχρονη καταστολή των διαφωνιών και τη φυλάκιση πολιτικών ακτιβιστών.

Μόλις τον Αύγουστο, ένας 54χρονος Σαουδάραβας δάσκαλος καταδικάστηκε σε θάνατο λόγω της δραστηριότητάς του στο Youtube και το X (πρώην Twitter), που θεωρήθηκε από την κυβέρνηση ότι υπονομεύει ή απειλεί το σαουδαραβικό κράτος.

Αρκετές ακτιβίστριες παραμένουν στη φυλακή με ποινές πολλών δεκαετιών λόγω αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που επικρίνουν τους νόμους του βασιλείου. Η Διεθνής Αμνηστία ανέφερε ότι το 2022 η Σαουδική Αραβία είχε τον υψηλότερο αριθμό, σε ετήσια βάση, εκτελέσεων στο βασίλειο τα τελευταία 30 χρόνια, με 196 ανθρώπους να εκτελούνται.