Τράπεζες: Μείωσαν τα κόκκινα δάνεια κόντρα σε πληθωρισμό και υψηλά επιτόκια

Συνεχίστηκε στο γ΄ τρίμηνο του 2023 η βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού των συστημικών ομίλων, οδηγώντας τους δείκτες καθυστερήσεων ακόμη πιο κοντά στο μέσο ευρωπαϊκό όρο.

Πρόκειται για μία εξέλιξη που συνδέεται τόσο με την αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, όσο και με την εξαιρετική συνέπεια που επιδεικνύει η πλειονότητα των δανειοληπτών στην εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών της.

Ως αποτέλεσμα, η καθαρή ροή κόκκινων δανείων παρέμεινε αρνητική στο 9μηνο της φετινής χρήσης, καθώς οι θεραπείες και οι διαγραφές υπερέβησαν σε αξία τις νέες επισφάλειες.

Τράπεζες: Πιάνουν οροφή τα έσοδα των τραπεζών

Σε συνδυασμό με κάποιες μικρότερου σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια συναλλαγές, οι δείκτες μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων υποχώρησαν περαιτέρω και πλέον η διαμόρφωσή τους κάτω από τα επίπεδα του 5% κατά μέσο όρο στον κλάδο είναι θέμα χρόνου.

Σε αυτό θα συμβάλει και η ενεργοποίηση του τρίτου κύκλου του προγράμματος κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής», που θα χρησιμοποιηθεί για τις τελευταίες κατά τα φαινόμενα τιτλοποιήσεις μεγάλων δανειακών χαρτοφυλακίων.

Παράλληλα, η βελτίωση του πλαισίου για τον μηχανισμό του εξωδικαστικού συμβιβασμού που θα ψηφιστεί σύντομα από τη Βουλή, εκτιμάται ότι θα επιταχύνει το ρυθμό αύξησης των ρυθμίσεων.

Οι επιδόσεις 9μήνου

Αναλυτικότερα, από τα στοιχεία που ανακοίνωσαν οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι προκύπτουν τα εξής:

– Στην Alpha bank ο δείκτης NPE υποχώρησε στο τέλος Σεπτεμβρίου 2023 στο 7,2% από 7,6% τον Ιούνιο 2023 και 8% την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Συνολικά στο εφετινό εννεάμηνο η καθαρή ροή μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων ήταν αρνητική κατά 300 εκατ. ευρώ.

– Στη Eurobank ο δείκτης NPE διαμορφώθηκε στο 4,9% από 5,2% στο τέλος του περασμένου Ιουνίου και 5,6% την αντίστοιχη περίοδο του 2022.

Από την αρχή του έτους ο σχηματισμός νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων είναι αρνητικός, συμβάλλοντας στη μείωση του συνολικού αποθέματος κατά 100 εκατ. ευρώ.

– Στην Εθνική Τράπεζα ο δείκτης NPE υποχώρησε στο 3,6% από 5,3% στο τέλος του α΄ εξαμήνου 2023 και 5,9% ένα χρόνο νωρίτερα.

Για τη μείωσή του η τράπεζα προχώρησε σε αναταξινόμηση στην κατηγορία «διακράτηση προς πώληση (Hold For Sale)» ενός χαρτοφυλακίου ύψους 600 εκατ. ευρώ, για το οποίο έχουν ήδη σχηματιστεί οι απαραίτητες προβλέψεις.

Την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2023 οι καθαρές ροές κόκκινων δανείων διαμορφώθηκαν σε αρνητικά επίπεδα, στη ζώνη των 800 εκατ. ευρώ.

– Στην Τράπεζα Πειραιώς ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων υποχώρησε στο τέλος Σεπτεμβρίου 2023 στο 5,5% από 8,8% ένα χρόνο πριν.

Ο σχηματισμός NPEs ήταν στο εφετινό εννεάμηνο αρνητικός, με την αξία των επιτυχών ρυθμίσεων και των διαγραφών να υπερβαίνει τις νέες επισφάλειες κατά 100 εκατ. ευρώ.

Οι λόγοι για την καλή πορεία

Οι παραπάνω επιδόσεις είναι καλύτερες των προβλέψεων που είχαν διατυπωθεί τα προηγούμενα τρίμηνα, σε συνέχεια των αυξήσεων στα ευρωπαϊκά επιτόκια.

Συγκεκριμένα, οι τραπεζικές διοικήσεις ανάμεναν επιδείνωση της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού τους, καθώς η πλειονότητα των δανείων στην Ελλάδα είναι κυμαινόμενου επιτοκίου.

Ωστόσο, οι εισπράξεις καταγράφουν εξαιρετική πορεία έως τώρα, ενώ δεν είναι λίγοι οι δανειολήπτες, κυρίως στην επιχειρηματική πίστη που προχωρούν σε πρόωρη αποπληρωμή οφειλών για να περιορίσουν το κόστος εξυπηρέτησής τους.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, η μείωση των κόκκινων δανείων στο σημερινό περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού και ακριβού χρήματος, αποδίδεται στα εξής:

1. Αυστηρά κριτήρια χορήγησης

Η πλειονότητα των ανοιγμάτων που βρίσκεται στους ισολογισμούς των τραπεζών εκταμιεύτηκε μετά το ξέσπασμα της κρίσης και την αυστηροποίηση των κριτηρίων πιστοληπτικής αξιολόγησης των ενδιαφερόμενων για χρηματοδοτήσεις.

2. Μεγάλη φοροδιαφυγή

Η εκτεταμένη φοροδιαφυγή είναι ένας ακόμη λόγος. Δεν είναι λίγοι οι δανειολήπτες που συνεχίζουν να πληρώνουν τις αυξημένες δόσεις, κάνοντας χρήση των κρυφών εισοδημάτων τους

3. Αυστηρό πλαίσιο για κακοπληρωτές

Πλέον, έχει καταργηθεί κάθε οριζόντιο μέτρο προστασίας των δανειοληπτών έναντι των πλειστηριασμών, καθιστώντας σαφές ότι όποιος δεν εξοφλεί το χρέος του κινδυνεύει με απώλεια της περιουσίας του.

Ειδικά στην τρέχουσα συγκυρία, η ενίσχυση των αξιών στα ακίνητα λειτουργεί ως αντικίνητρο για την αθέτηση των πληρωμών.

4. Υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης

Η οικονομία αναπτύχθηκε την προηγούμενη διετία με υψηλούς ρυθμούς και συνεχίζει με θετικό πρόσημο και εφέτος, ενισχύοντας τα κέρδη των επιχειρήσεων και τα εισοδήματα των νοικοκυριών.

Παράλληλα, εφαρμόστηκαν αυξήσεις τόσο στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα, όσο και στις συντάξεις.

5. Κρατική στήριξη

Μετά το ξέσπασμα της πανδημίας τόσο οι εργαζόμενοι, όσο και οι επιχειρήσεις στηρίχθηκαν μέσω των κρατικών πανδημικών προγραμμάτων με 40 δισ. ευρώ, ενώ ανάλογες δράσεις ενεργοποιήθηκαν και για τη μείωση του ενεργειακού κόστους.

Προς την ίδια κατεύθυνση λειτούργησαν και τα μέτρα ενίσχυσης των νοικοκυριών μέσω επιδομάτων, όπως το market pass, για την αντιμετώπιση της ακρίβειας.