ΗΠΑ: Ανταγωνισμός μεταξύ των θέσεων του λευκού και του «μπλέ κολάρου»

Μια αλλαγή που έχει ενδιαφέρον για χιλιάδες νέους, σημειώνεται στην αμερικανική αγορά εργασίας:

Οι θέσεις εργασίας του «γαλάζιου κολάρου», που επίσημα ορίζονται ως εργασίες που χειρίζονται ή μεταφέρουν υλικά αγαθά και στην καθομιλουμένη θεωρούνται εργασίες που δεν απαιτούν να κάθεσαι μπροστά σε οθόνη, αποκτούν για άλλη μια φορά ανταγωνιστική θέση την αμερικανική αγορά εργασίας.

Τεχνολογία: Πώς η εργασία στις Big Tech έχασε την αίγλη της

Η ζήτηση είναι υψηλή, οι ευκαιρίες αφθονούν και εταιρείες όπως η Walmart και η UPS προσφέρουν εξαψήφιους μισθούς και προσοδοφόρα οφέλη. Εν τω μεταξύ, στον κόσμο του «λευκού κολάρου», τις θέσεις εργασίας σε γραφεία, η απομακρυσμένη εργασία είναι παγίδα καριέρας, οι απολύσεις αργούν και τα ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης κάνουν κύκλους σαν γύπες.

Μια οδηγός στο μετρό

Η Αλίσα Ντε Ολιβέϊρα (Alyssa DeOliveira) ακολούθησε το «κλασσικό», φθαρμένο μονοπάτι: πήγαινε στο κολέγιο, πάρε πτυχίο, βρες μια δουλειά του άσπρου γιακά. Η μητέρα της, της έλεγε πάντα ότι θα μεγαλώσει για να γίνει γιατρός, δικηγόρος ή πολιτικός, γι’ αυτό προσπάθησε να ασχοληθεί με τη νοσηλευτική και τη λογιστική πριν καταλήξει στην ποινική δικαιοσύνη και να βρει δουλειά σε ένα δικηγορικό γραφείο.

Για λίγο περισσότερο από ένα χρόνο έφτανε κάθε πρωί στις 8 περίπου. Άκουγε φωνητικά μηνύματα και έλεγχε email. Αν ήταν τυχερή, έφευγε στα 5. Αλλά λαχταρούσε να δουλέψει με ανθρώπους. Πριν από σχεδόν τρία χρόνια, άρχισε να ψάχνει για κάτι λιγότερο κουραστικό που δεν θα απαιτούσε να βρίσκεται μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή.

Σήμερα, αν βρεθείτε στη Βοστώνη η A. Ντε Ολιβέϊρα μπορεί να είναι ο οδηγός σας οδηγώντας την πράσινη γραμμή του «Τ» (μετρό). Μερικές φορές είναι στη δουλειά στις 4 π.μ. Άλλες φορές είναι εκεί μέχρι τη 1 π.μ.

Κάποιες μέρες οδηγεί το μπροστινό τρένο – το αγαπημένο της μοντέλο έχει ποδόφρενο, έτσι είναι σχεδόν σαν να οδηγεί ένα μεγάλο αυτοκίνητο – και άλλες μέρες οδηγεί χαλασμένα τρένα στην αυλή για επισκευή. Ένα πράγμα είναι συνεπές: Λατρεύει τη δουλειά της. Και από πλευράς οφελών, η δουλειά της την «αγαπά».

«Βγάζω σχεδόν το διπλάσιο από αυτό που έβγαζα στη δουλειά του γραφείου», και με το Τ, έχω τη σύνταξη, έχω υγειονομική περίθαλψη».

Για την Αλισα, που μεγάλωσε έξω απο τη Βοστώνη, οι χειρωνακτικές εργασίες ή εργασίες του «μπλε κολάρου» αντιμετωπιζόταν αρνητικά σε σχέση με όσους πηγαν κολέγιο. Τώρα, η ίδια λέει πως η δουλειά με «γαλάζιο γιακά» είναι μια όαση στην έρημο … «Η οικογένειά μου, το βλέπει διαφορετικά τώρα». «Λέω στα ξαδέρφια μου , που είναι ακόμα στο σχολείο, κοιτάξτε γύρω τις συναλλαγές αν δεν ξέρετε τι θέλετε να κάνετε».

Ενας πετυχημένος υδραυλικός

Ο Κρις Κόλινς (Chris Collins) είναι υδραυλικός για δύο δεκαετίες. Αφού τελείωσε το γυμνάσιο, μετακόμισε στο ανατολικό Τενεσί αναζητώντας σχεδόν κάθε είδους δουλειά. Αλλά χωρίς πτυχίο κολεγίου και με εμφανή τατουάζ στα χέρια του, διαπίστωσε ότι οι υποψήφιοι εργοδότες τον παραγκωνίζουν.

Τότε άκουσε για έναν υδραυλικό που αναζητούσε βοήθεια. Εμφανίστηκε το επόμενο πρωί, και τα υπόλοιπα είναι ιστορία …στερέωσης σωλήνων: Εκπαιδεύτηκε, πήρε άδεια και, το 2008, έφυγε μόνος του. Οι επιχειρήσεις, είπε, δεν ξεπέρασαν ποτέ το ρυθμό, ακόμη και όταν η αγορά κατέρρευσε.

«Θυμάμαι ότι είπα στους γονείς μου με τι ασχολούμαι και εκείνοι μου είπαν: «Αυτό είναι απαίσιο. Πήγαινε στο κολέγιο, πήγαινε στο κολέγιο, γίνε τύπος πληροφορικής ή γιατρός», μου είπε ο Κόλινς. Πιστεύει ότι ήθελαν περισσότερα για αυτόν. Αλλά καθώς έβλεπαν την καριέρα του να απογειώνεται, κατάλαβαν ότι τα υδραυλικά προσφέρουν περισσότερα.

Ο Κολινς πιστευει ότι τα κοινωνικά δίκτυα επηρέασαν την οπτική των ανθρώπων απέναντι στα χειρωνακτικά επαγγέλματα. Οπως το tiktok που έδωσε την ευκαιρία σε αρκετούς να δουν πως περνουν τη ζωή τους οι άνθρωποι που δημιουργούν πράγματα.

Η πανδημία

Ταυτόχρονα, οι millennials και οι νεότεροι εργαζόμενοι πάλεψαν με ένα τεράστιο ποσό χρέους φοιτητικών δανείων για πτυχία που δεν άξιζε το τίμημα. Ο διάμεσος μισθός για τους πρόσφατους αποφοίτους πανεπιστημίου με πτυχίο στην πραγματικότητα μειώθηκε στα 52.210 $ το 2017 από 54.593 $ το 2016 — και παρέμεινε κάτω από αυτό το επίπεδο του 2016 έως το 2019.

Στην πανδημία οι εργάτες του λευκού γιακά είδαν τον ήλιο να δύει στο φαινόμενο του μηδενικού επιτοκίου και παρακολούθησαν πόσο εύκολα θα μπορούσαν να εξαφανιστούν οι ρόλοι τους.

Πολλοί εργάτες, εν τω μεταξύ, θεωρήθηκαν «ουσιώδεις». Τους έβαλαν σε κίνδυνο, συχνά στα χέρια των αφεντικών που δεν νοιάζονταν για την υγεία τους. Ξαφνικά υπήρξε συναίνεση ότι άξιζαν να αμείβονται περισσότερο — ή τουλάχιστον να τους σέβονται.

Σε μια έρευνα που διεξήχθη στα τέλη του 2021, το 67% των εργαζομένων του «μπλέ κολάρου» δήλωσε ότι πίστευε πως η πανδημία άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο έβλεπαν οι άνθρωποι τις δουλειές τους και το 75% των υπαλλήλων του λευκού κολάρου συμφώνησε. Και ενώ το 62% των εργαζομένων με γαλάζιο γιακά δήλωσαν ότι πίστευαν ότι η κοινωνία γενικά τους περιφρονούσε, το 60% δήλωσε ότι πίστευε πως το να έχουν μια δουλειά με γαλάζια γιακά ήταν περισσότερο σεβαστό από ό,τι πριν από 10 χρόνια.

Ενώ η χειρωνακτική εργασία  εξακολουθεί να πληρώνει λιγότερο από τα επαγγέλματα του λευκού γιακά, η ADP η γνωστή εταιρεία διαχειρισης ανθρωπινου δυναμικου,  διαπίστωσε ότι πέρυσι οι νέες προσλήψεις στον κατασκευαστικό κλάδο είχαν μέσο μισθό 48.089 δολάρια ενώ οι νέες προσλήψεις σε επαγγελματικές υπηρεσίες είχαν μέσο μισθό 39.520.

Και τον Μάρτιο, οι μισθοί των κατασκευών και των ορυχείων αυξήθηκαν κατά 6,3% σε ετήσια βάση — πολύ πάνω από τη συνολική αύξηση των μισθών κατά 5,2% την ίδια περίοδο. Ακόμα, τώρα η οικονομία προσθέτει θέσεις εργασίας με γρήγορους ρυθμούς.

Πτυχίο και αποδοχές

Ο Κ.Κόλινς, ο υδραυλικός, είπε ότι όταν ξεκίνησε, οι πελάτες έτειναν να είναι απορριπτικοί όταν εμφανιζόταν. Τώρα αντιμετωπίζεται με ευγνωμοσύνη, ειδικά καθώς γίνεται πιο δύσκολο να βρεις εργάτες σε έλλειψη.

Όταν η Alyssa DeOliveira άλλαξε καριέρα, αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία από ορισμένους φίλους: Είστε σίγουροι ότι θέλετε να οδηγήσετε ένα τρένο; Φοβάσαι? Αλλά η δουλειά της επέκτεινε την ομάδα φίλων της. «Έχω φίλους που είναι 60», είπε. “Είναι παντού. Υπάρχουν άνθρωποι από κάθε εθνοτικό υπόβαθρο, κάθε ηλικία, οποιοδήποτε φύλο, οποιαδήποτε σεξουαλικότητα. Οι φίλοι μου μπορούν να χωρέσουν κάθε είδους ομάδα εκεί έξω.” Αυτό είναι πάνω από τους παλιούς της φίλους που έχουν κολλήσει δίπλα της κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής μετάβασης.

Υπάρχει μια τάση —ιδιαίτερα μεταξύ των εργαζομένων στο λευκό γιακά— να βλέπουν την εργασία με μπλε γιακά με ροζ γυαλιά, να ρομαντικοποιούν τη σκληρή δουλειά και τις δεξιότητες που απαιτεί.  Αλλά η αγορά εργασίας δεν έχει αντιστρέψει εντελώς την πορεία της. Οι θέσεις εργασίας μπορεί να ανθούν, αλλά το πτυχίο εξακολουθεί να είναι συχνά απαραίτητη προϋπόθεση για ρόλους με υψηλές αποδοχές και πολυάριθμα οφέλη.