Τουρισμός: Νέα παράταση στο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο

Ο τουρισμός κλείνει από το νέο έτος 2025 οκτώ χρόνια χωρίς Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο.

Ο τουρισμός και όσοι προγραμματίζουν επενδύσεις στερούνται ενός στρατηγικού εργαλείου για την ανάπτυξη της λεγόμενης βαριάς βιομηχανίας της χώρας.

Οι προκλήσεις του τουριστικού κλάδου στο επίκεντρο της Γ.Σ. του ΞΕΕ

Η εξάμηνη παράταση και ο τουρισμός στην επενδυτική αβεβαιότητα

Με νέα απόφαση του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νίκου Ταγαρά δόθηκε παράταση στην προθεσμία ολοκλήρωσης της σύμβασης για το νέο ΕΧΠ Τουρισμού έως τις 20 Μαΐου 2025, αλλά και σε εκείνη που αφορά στην απαραίτητη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) η οποία θα πρέπει να παραδοθεί εντός της πρώτης εβδομάδας του νέου έτους.

Η απουσία χωροταξικού σχεδιασμού εθνικού επιπέδου για τον τουρισμό έχει δημιουργήσει αυξημένες πιέσεις στο φυσικό και αστικό περιβάλλον, αλλά και αβεβαιότητα στις επενδύσεις οι οποίες από το 2017 κι έπειτα αναπτύσσονται βάσει των υφιστάμενων Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων, της ισχύουσας τουριστικής νομοθεσίας και τυχόν ειδικές διατάξεις που ισχύουν σε κάθε περιοχή.

Το ιστορικό

Το πρώτο ΕΧΠ για τον τουρισμό είχε δημοσιευθεί το 2009, το 2013 εγκρίθηκε η τροποποίησή του, ωστόσο και τα δύο πλαίσια ακυρώθηκαν στη συνέχεια με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας το 2015 και το 2017 αντίστοιχα. Έκτοτε το «road map» για το πού και πώς μπορούν να αναπτυχθούν οι τουριστικές επενδύσεις παραμένει σε εκκρεμότητα. Και παρότι στα τέλη Σεπτεμβρίου ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση για το σχέδιο του νέου ΕΧΠ, η ολοκλήρωσή του έχει πάρει δύο παρατάσεις. Στις 11 Νοεμβρίου παρήλθε η προθεσμία για την παράδοση της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων που πλέον μετατίθεται για τις αρχές του έτους ενώ η ολοκλήρωση του ειδικού πλαισίου από τους μελετητές – εάν δεν πάρει κι άλλη παράταση – τοποθετείται στα τέλη της άνοιξης.

Αιτήματα για αλλαγές

Στο μεταξύ, μέχρι στιγμής έχουν ομαδοποιηθεί τα αιτήματα αλλαγής που προτάθηκαν από φορείς στο πλαίσιο της διαβούλευσης και έγινε και η δέουσα εκτίμηση – αποτελεί ευρωπαϊκή υποχρέωση – δηλαδή η μελέτη για τις επιπτώσεις στις προστατευόμενες περιοχές Natura. Στη συνέχεια το νέο κείμενο θα πρέπει να πάει στις επιτελικές επιτροπές ώστε να γίνουν οι διορθώσεις και οι ενσωματώσεις των παρατηρήσεων.

«Ωστόσο, βασικός λόγος της καθυστέρησης είναι ότι το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό θα πρέπει να «κουμπώσει» με το αντίστοιχο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), το οποίο ακόμη δεν έχει τεθεί σε διαβούλευση», αναφέρει πηγή που παρακολουθεί στενά την εξέλιξη των δύο πλαισίων.

Και προσθέτει: «Τα δύο πλαίσια θα πρέπει να ακολουθούν κοινές πολιτικές σε ορισμένα θέματα διότι το ένα επηρεάζει το άλλο. Για παράδειγμα ένα ζήτημα που συζητείται είναι η χωροθέτηση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων και πώς αυτά ενδέχεται να επηρεάσουν την ελκυστικότητα ενός τόπου. Επίσης, προβληματισμός υπάρχει ως προς τις μεταβατικές ρυθμίσεις π.χ. τί θα συμβεί με τις επενδύσεις για τις οποίες έχουν ήδη εξασφαλιστεί κάποιες άδειες».

Οι ενστάσεις δήμων

Παράλληλα, το επόμενο διάστημα αναμένεται να επανεξεταστούν και ενστάσεις δήμων ως προς την κατηγοριοποίηση των περιοχών τους π.χ. ορισμένοι τοπικοί φορείς εκδήλωσαν δυσαρέσκεια επειδή οι μελετητές τις ενέταξαν στις υπερ-αναπτυγμένες ζώνες και θεωρούν ότι οι επενδυτές θα απομακρυνθούν από τον τόπο τους.

Ωστόσο, με εξαίρεση τη Σαντορίνη και τη Μύκονο, ελάχιστες περιοχές ελέγχου (σ.σ. ονομασία που αντικατέστησε τον όρο «κορεσμένες» των προηγούμενων χωροταξικών σχεδίων) τοποθετούνται από τους μελετητές του προτεινόμενου ΕΧΠ σε επιβαρυμένους τουριστικά προορισμούς όπως σε Βόρεια Κρήτη, Κέρκυρα, Ρόδο, Ζάκυνθο, Κω. Έτσι, δίνονται κατευθύνσεις μεγέθυνσης του τουριστικού τομέα, δίχως πρόνοια για την τρωτότητά τους από τις αλλαγές του κλίματος. Αλλά, ακόμη και κορεσμένες περιοχές (ελέγχου), θα συνεχίσουν να δέχονται ξενοδοχεία 4 και 5 αστέρων, εάν δεν υπάρξουν αλλαγές στο αρχικό κείμενο.

Ο υπερτουρισμός

Η ανάγκη ενός στρατηγικού αναπτυξιακού εργαλείου που θα θέτει κανόνες και όρια ως προς την ανάπτυξη του τουριστικού τομέα και τη χωρική του διάρθρωση ώστε να προστατευτούν οι τουριστικοί, αλλά και οι λιγότερο δημοφιλείς προορισμοί, είναι πλέον επιτακτική, λαμβάνοντας υπόψη τις αυξανόμενες τουριστικές ροές και τον υπερτουρισμό που μεγεθύνει κρίσιμα περιβαλλοντικά προβλήματα όπως είναι η λειψυδρία, η διαχείριση των αστικών απορριμμάτων και των λυμάτων κ.ά.. Είναι αξιοσημείωτο ότι το μελετητικό αντικείμενο για το χωροταξικό πλαίσιο του τουρισμού προβλεπόταν, βάση του αρχικού εγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, να «κλειδώσει» στα μέσα της άνοιξης του 2023.