Η Αθήνα στο ραντάρ των ιδρυτών startups

Στο μικροσκόπιο όσων επιθυμούν να ιδρύσουν τη δική τους νεοφυή επιχείρηση μπαίνει με αργά, αλλά σταθερά βήματα η Αθήνα. Σύμφωνα με την έκθεση «Startup Heatmap Europe Report 2021», η Αθήνα έγινε το 2020 πιο δημοφιλής στους founders κερδίζοντας επιπλέον 5% των προτιμήσεών τους μεταξύ των μεσογειακών hubs, ενώ συνολικά κατέλαβε την 32η θέση μεταξύ 50 ευρωπαϊκών πόλεων, επιβεβαιώνοντας ότι η χώρα μας έχει μόνο να κερδίσει από την στροφή στην προσέλκυση των λεγόμενων «ψηφιακών νομάδων».

Στην Ευρώπη, παρά το χτύπημα της πανδημίας, αλλά και τις συνέπειες του BREXIT, σύμφωνα με τα ευρήματα του report, τα startup οικοσυστήματα παρουσιάζουν μια συνεχή ισχυρή ανάπτυξη. Η συνολική χρηματοδότηση το 2020 ανήλθε σε 46,3 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 14%. Παράλληλα, ως αντιστάθμισμα στις συνέπειες της Covid-19, η κρατική χρηματοδότηση έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ 5,9 δισ. ευρώ.

Αυτή είναι όμως η μια πλευρά του νομίσματος, καθώς μεγάλο αγκάθι για το ευρωπαϊκό οικοσύστημα παραμένει το επιδεινούμενο χάσμα ως προς τη χρηματοδότηση στο στάδιο της εκκίνησης, γεγονός που στερεί από τις νεοφυείς επιχειρήσεις μεγαλύτερες προοπτικές να ανταγωνιστούν στο διεθνές πεδίο. Εντωμεταξύ, μέσα στην πανδημία ποσοστό 58% των startup οικοσυστημάτων συρρικνώθηκαν.

Όσον αφορά στη δημοτικότητα των ευρωπαϊκών πόλεων, μεταξύ των ιδρυτών νεοφυών επιχειρήσεων, η πανδημία από τη μία μεριά και το BREXIT από την άλλη, έφεραν ενδιαφέρουσες ανακατατάξεις στην κορυφή. Ενώ το TOP 10 ήταν εν πολλοίς σταθερό από το 2016, οπότε η έρευνα ξεκίνησε να μετρά τη δημοτικότητα των πόλεων, η Covid-19 έφερε τα πάνω κάτω.

Τα ισχυρά ευρωπαϊκά city brands για τους founders

Οι πέντε κορυφαίες επιλογές μεταξύ των ιδρυτών συγκέντρωσαν ένα ποσοστό ύψους 42% των ψήφων για το 2020, αναδεικνύοντας ουσιαστικά ότι πλέον υπάρχουν στην Ευρώπη 5 με 10 ισχυρά city brands. Απόλυτος πρωταθλητής αναδείχθηκε, σύμφωνα με την έρευνα, για πρώτη φορά το Βερολίνο που φιγουράριζε μεν μεταξύ των πρώτων επιλογών, όμως κέρδισε ένα +5%, φτάνοντας το 39% των προτιμήσεων των ιδρυτών από 29 χώρες.

Από την άλλη πλευρά, το Λονδίνο έχασε την πρωτιά συγκεντρώνοντας το 36% των ψήφων, απώλεια που αποδίδεται στην αβεβαιότητα που δημιούργησε το BREXIT. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν το Άμστερνταμ, η Βαρκελώνη και το Μόναχο, ενώ στους κερδισμένους της πρώτης δεκάδας συγκαταλέγεται η Ζυρίχη, η οποία ανέβηκε 6 θέσεις στην κατάταξη σε σχέση με το 2019. Στους χαμένους, από την άλλη, βρίσκεται το Παρίσι, το οποίο έπεσε από το TOP 5 των πόλεων για πρώτη φορά μετά το 2017, όταν είχε συγκεντρώσει το 19% των θετικών ψήφων μεταξύ των founders. Το 2020 έπεσε στο 10%, μένοντας ελαφρώς πίσω από το Μόναχο και τη Λισαβόνα.

Όσον αφορά στα μεσογειακά hubs, όπως σημειώνεται στην έρευνα, αυτά παραμένουν κατακερματισμένα. Μόνο η Βαρκελώνη και η Λισαβόνα διατηρούν ισχυρές παρουσίες, συγκεντρώνοντας το 2020 ποσοστά 17% και 10% αντίστοιχα στις θετικές ψήφους των ιδρυτών. Όπως όμως υπογραμμίζεται, «αξιοσημείωτες είναι οι αυξήσεις που παρατηρούνται για την Αθήνα (+5%) και τη Λευκωσία (+4%), οι οποίες φαίνεται να έχουν προσελκύσει μεγαλύτερη προσοχή το 2020 σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια».

Η κινητικότητα που είχε αρχίσει να διαφαίνεται τα προηγούμενα χρόνια, με περίπου 4 εκατ. ανθρώπους να εργάζονται απομακρυσμένα διεθνώς σαν digital nomads, όπως ονομάζονται, φαίνεται πως με όχημα την πανδημία αποτελεί πια παγκόσμια τάση. Εκτιμάται ότι ως το 2035, οι ψηφιακοί νομάδες θα φτάσουν ακόμα και το 1 δισ. ανθρώπους, χάρη και στις δυνατότητες που δίνει η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη πάρει κάποιες πρώτες πρωτοβουλίες, προκειμένου να επωφεληθεί από αυτή την τάση, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, που την καθιστούν και κορυφαίο προορισμό διεθνώς για αναψυχή. Βεβαίως, για να μείνει κάποιος μόνιμα και να εργάζεται από την Ελλάδα, απαιτείται ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο που ξεκινά από τις υποδομές και τα ευρυζωνικά δίκτυα και φτάνει ως το φορολογικό καθεστώς και την υγειονομική περίθαλψη.

Σημαντικό βήμα για τη χώρα μας θα είναι η καθιέρωση της «digital visa», που θα δίνει τη δυνατότητα σε πολίτες τρίτων χωρών που ασχολούνται με ψηφιακές τεχνολογίες να μένουν και να εργάζονται από την χώρα μας ως 12 μήνες, με δυνατότητα επέκτασης ως και για δύο ακόμα έτη. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία του Υπουργείου Εξωτερικών σε συνεργασία με το Υπουργείο Μετανάστευσης.

Σύμφωνα με μελέτη του «MIT Enterprise Forum», εάν η χώρα μας κατορθώσει να προσελκύσει ετησίως 100.000 ψηφιακούς νομάδες, με μία μέση παραμονή 6 μηνών, το οικονομικό όφελος θα ξεπερνά το 1,6 δισ. ευρώ. Ποσό που αντιστοιχεί στα έσοδα που αποφέρει στη χώρα μία εβδομάδα παραμονής 2,5 εκατ. τουριστών.