Τέλος εποχής για τον συσχετισμό μετοχών-ομολόγων;

Η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 αποκάλυψε την «τρύπα» στα ρυθμιστικά πλαίσια παγκοσμίως, ανέδειξε τις ικανότητες και τις αδυναμίες κυβερνήσεων στο να διαχειριστούν την κατάσταση, επιτάχυνε την εμφάνιση της τεχνολογίας στην καθημερινή ζωή μας, αλλά περισσότερο απ΄ όλα έθεσε υπό αμφισβήτηση τους κανόνες και τις αξίες πάνω στα οποία λειτούργησε η Wall Street και ολόκληρο το παγκόσμιο σύστημα δημιουργίας πλούτου τις τελευταίες δεκαετίες.

Μια εξ αυτών ήταν η σχέση μετοχών-ομολόγων. Οι επαγγελματίες και αρκετοί επενδυτές γνώριζαν ότι όταν το ένα ενεργητικό ανεβαίνει, το άλλο κατεβαίνει με αποτέλεσμα τα δύο ενεργητικά να λειτουργούν αντισταθμιστικά μεταξύ τους, εξισορροπώντας τους κινδύνους στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια. Η σχέση αυτή χάθηκε, ενώ ήρθε και η κρίση της πανδημίας να κάνει ακόμη χειρότερα τα πράγματα καθώς η μαζική τάση έκδοσης ομολόγων από κυβερνήσεις και επιχειρήσεις -εκμεταλλευόμενοι τις σούπερ-ευνοϊκές συνθήκες δανεισμού που έχουν δημιουργήσει οι κεντρικές τράπεζες, έχουν αλλάξει τις ισορροπίες.

Πού πήγε ο συσχετισμός μετοχών-ομολόγων;

Δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο στα μάτια ενός επαγγελματία επενδυτή από μια αρνητική συσχέτιση μεταξύ μετοχών και ομολόγων.
Όταν οι μετοχές περνούν έναν άσχημο μήνα, τα ομόλογα περνούν καλά, και αντίστροφα. Από τη στιγμή που οι κινήσεις αυτές αντισταθμίζονται μεταξύ τους, η αξία του συνδυασμένου χαρτοφυλακίου είναι λιγότερο ευμετάβλητη. Οι πελάτες είναι ευχαριστημένοι. Αυτή ήταν η ιστορία που επικρατούσε στο μεγαλύτερο διάστημα των τελευταίων δύο δεκαετιών.

Ωστόσο, εδώ και ένα χρόνο, δημοσιογράφοι του Bloomberg ανιχνεύουν κάποιο άγχος στους κόλπους των επαγγελματιών επενδυτών ότι η εποχή του αρνητικού συσχετισμού τελειώνει και ότι αντικαθίσταται από μια εποχή θετικού συσχετισμού στην οποία μετοχές και ομόλογα κινούνται μαζί, ενισχύοντας τη μεταβλητότητα. «Τα ομόλογα δεν ήταν ποτέ τόσο άχρηστα ως αντιστάθμισμα απέναντι στις μετοχές από το 1999,» έλεγε ο τίτλος ενός άρθρου που δημοσιεύθηκε τον Μάιο.

Η ελπίδα πάντως τελειώνει τελευταία. Ο τίτλος ενός άλλου άρθρου που δημοσιεύθηκε στις 7 Ιουλίου έλεγε: «Τα ομόλογα δείχνουν ότι θα αντισταθμίσουν ξανά τις μετοχές καθώς τα στοιχήματα ανάπτυξης υποχωρούν».

Στη μεγάλη εικόνα και σε μεγάλες περιόδους, είναι εμφανές και αναγκαίο οι αποδόσεις μετοχών και ομολόγων να έχουν θετικό συσχετισμό. Αλλωστε, είναι ανταγωνιστικές επενδύσεις. Κάθε μια ενεργοποιεί ένα ρεύμα εισοδήματος: μερίσματα για τις μετοχές και κουπόνια για τα ομόλογα. Αν οι μετοχές γίνουν πολύ ακριβές, οι επενδυτές θα μεταφέρουν χρήματα σε ομόλογα ως φθηνότερη εναλλακτική έως ότου το rebalancing καταστήσει τα ομόλογα περισσότερο ή λιγότερο ακριβά. Το ίδιο, όταν μία από τις δύο κατηγορίες ενεργητικού γίνει φθηνή θα τείνει να συμπαρασύρει την άλλη.

Όταν οι επαγγελματίες μιλούν για αρνητικό συσχετισμό αναφέρονται σε μικρότερες περιόδους, όπως ένας ή δύο μήνες- στη διάρκεια των οποίων μετοχές και ομόλογα μπορούν πράγματι να κινούνται σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Τελευταία, δύο από τους μεγαλύτερους διαχειριστές χρήματος πρόσφεραν εξηγήσεις γιατί οι μετοχές και τα ομόλογα κινούνται χωριστά ή μαζί. Αξίζουν προσοχής ακόμη κι αν τα ενεργητικά υπό διαχείριση είναι αξίας χιλιάδων αντί δις ή τρις δολαρίων.

Η Bridgewater Associates, το μεγαλύτερο αντισταθμιστικό ταμείο στον κόσμο, με έδρα το Γουέστπορτ, Κονέκτικατ, υποστηρίζει ότι το πώς οι μετοχές και τα ομόλογα αλληλοεπιδρούν σχετίζεται με τις οικονομικές συνθήκες και την οικονομκή πολιτική «Θα υπάρχουν φυσικά στιγμές που θα έχουν θετικό συσχετισμό, και αυτές έρχονται από το ίδιο το υποκείμενο περιβάλλον,» δήλωσε ο Τζεφ Γκάρντνερ, σε εσωτερικό έγγραφο που υπογράφει. Σύμφωνα με τον Γκάρντνερ, ο πληθωρισμός ήταν ο πιο σημαντικός παράγων στις αγορές για δεκαετίες –όταν ανέβαινε στις δεκαετίες των 1960 και 1970 και όταν έπεφτε στις δεκαετίες των 1980 και 1990. Ο πληθωρισμός επηρεάζει το ίδιο μετοχές και ομόλογα, αν και είναι χειρότερα για τα ομόλογα με τις σταθερές πληρωμές. Γιαυτό ο συσχετισμός ήταν θετικός στη διάρκεια μεγάλων περιόδων. Τα τελευταία 20 χρόνια, ο πληθωρισμός παρέμεινε πολύ χαμηλός και σταθερός γιαυτό και δεν υπήρχε ως παράγων για τις αγορές, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στις προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης. Η ισχυρή ανάπτυξη είναι υπέροχη για τις μετοχές αλλά δεν προσφέρει τίποτα στα ομόλογα. Αυτό είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο μετοχές και ομόλογα κινούνται σε διαφορετικές κατευθύνσεις.

Η PGIM Inc, η εταιρεία διαχείρισης ενεργητικού της ασφαλιστικής Prudential Financial Inc, έχει ενεργητικό υπό διαχείριση που ανέρχεται στο 1,5 τρις δολάρια. Σε έκθεση που δημοσίευσε τον Μάιο έβαλε αριθμούς στην απογοήτευση που νιώθουν οι επαγγελματίες επενδυτές όταν μετοχές και ομόλογα αρχίζουν να κινούνται συγχρονισμένα. Ας πούμε ότι ένα χαρτοφυλάκιο με 60% σε μετοχές και 40% σε ομόλογα που έχει ένα συσχετισμό του -0.3% (που ήταν ο μέσος όρος της τελευταίας 20ετίας). Η μεταβλητότητα ήταν της τάξης του 7%.

Σήμερα, ας πούμε ότι ο συσχετισμός πηγαίνει στο μηδέν –όχι ακόμη σε θετικό έδαφος. Για να διατηρηθεί η μεταβλητότητα και να μην αυξηθεί, ο διαχειριστής χαρτοφυλακίου θα πρέπει να μειώσει τις τοποθετήσεις σε μετοχές στο περίπου 52% κάτι που θα μειώσει τις αποδόσεις του χαρτοφυλακίου. Εάν ο συσχετισμός μετοχών-ομολόγων φτάσει στο θετικό 0,3%, τότε η προσπάθεια να περιορισθεί η μεταβλητότητα θα απαιτήσει την μείωση τοποθετήσεων σε μετοχές στο 40%, πλήττοντας περισσότερο τις αποδόσεις. Η λίστα της PGIM με τους παράγοντες που επηρεάζουν τους συσχετισμούς είναι μεγαλύτερη από αυτή της Bridgewater, όμως πιο συνεπής με αυτή.

Η έκθεση του αντιπροέδρου Τζουνίνγκ Σεν και του διευθυντή Νόα Βάισμπεργκερ υποστηρίζει ότι οι συσχετισμοί μεταξύ μετοχών και ομολόγων τείνουν να είναι αρνητικοί όταν υπάρχει βιώσιμη δημοσιονομική πολιτική, ανεξάρτητη νομισματική πολιτική βάσει κανόνων και κινείται πάνω ή κάτω στην πλευρά της κατανάλωσης. Ο συσχετισμός πιθανότατα θα είναι θετικός, υποστηρίζουν, όταν υπάρχει μη-βιώσιμη δημοσιονομική πολιτική, διακριτικότητα στη νομισματική πολιτική, συντονισμός νομισματικής-δημοσιονομικής πολιτικής και αλλαγές στην πλευρά της προσφοράς (παραγωγή).