Τις συμμαχίες της στην Μέση Ανατολή φαίνεται να ενεργοποιεί η Ουάσιγκτον, η οποία φέρεται να βρίσκεται σε συνομιλίες με το Κατάρ, όπως και έτερες χώρες παραγωγής φυσικού αερίου, αλλά και αμερικανικές εταιρείες LNG, προκειμένου να έχει έτοιμο ένα… σχέδιο Β προκειμένου να μην υπάρξει πρόβλημα στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης σε περίπτωση ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Το θέμα φαίνεται πως πήρε μορφή κατεπείγοντος μετά τις διπλωματικές επαφές της περασμένης εβδομάδας, οι οποίες δεν φάνηκαν να καταλήγουν σε λύση. Βέβαια ειδικά Άντονι Μπλίνκεν και Σεργκέι Λαβρόφ μετά τη συνάντηση τους δήλωσαν πως παραμένουν ανοιχτοί στη συνέχιση του διαλόγου, με το Ρώσο υπουργό Εξωτερικών να υποστηρίζει πως περιμένει από τις ΗΠΑ γραπτές απαντήσεις στις ρωσικές απαιτήσεις την ερχόμενη εβδομάδα.
Όμως, το περιεχόμενο των ρωσικών απαιτήσεων που περιλαμβάνουν την απόσυρση του ΝΑΤΟ από όλα τα εδάφη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (ήτοι από χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία) καθιστούν για την ώρα απαγορευτική την επίτευξη συμφωνίας που θα οδηγούσε σε εκτόνωση της κατάστασης.
Δεν είναι τυχαίο πως με τη Ρωσία να έχει αναπτύξει πάνω από 100.000 στρατιώτες κοντά στα σύνορα, από τη Δύση και δη, τις ΗΠΑ έχει αρχίσει να συρρέει εξοπλισμός και όπλα προς το Κίεβο. Όπως επίσης, ότι η Ουάσιγκτον ανέβασε στροφές προκειμένου να διασφαλίσει την ενεργειακή κάλυψη της Ευρώπης σε περίπτωση που τελικά η Ρωσία προχωρήσει σε μια εισβολή με αποτέλεσμα τον εκτροχιασμό της κατάστασης.
Νέα ενεργειακή κρίση
Μια σύρραξη προφανώς θα δημιουργούσε σοβαρές διαταραχές στη ροή του φυσικού αερίου προς τις ευρωπαϊκές αγορές στην καρδιά του χειμώνα και σε ένα διάστημα που ήδη οι τιμές βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ. Θα ήταν δε, ένας παράγοντας που θα καθιστούσε την Ευρώπη διστακτική στην υιοθέτηση σκληρών μέτρων κατά της Μόσχας.
«Βλέπουμε τι μπορεί να γίνει για να προετοιμαστούμε για την περίπτωση ενός επεισοδίου (στην Ουκρανία), ειδικά στο μέσον του χειμώνα και με τα (ευρωπαϊκά) αποθέματα να είναι σε τόσο χαμηλά επίπεδα» σχολίασε Αμερικανός αξιωματούχος, μιλώντας στους FT. Όμως, εύκολες και μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν για την επίλυση του προβλήματος σε ένα διάστημα που ήδη η ενεργειακή κρίση πλήττει επιχειρήσεις και νοικοκυριά στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, ήδη το Κατάρ, που είναι η μεγαλύτερη χώρα εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, βρίσκεται σε προκαταρκτικές συνομιλίες με τη Βρετανία και έτερες ευρωπαϊκές χώρες προκειμένου να βρεθούν «μακροπρόθεσμες λύσεις» διασφάλισης της ροής φυσικού αερίου. Όμως, η επίτευξη επάρκειας ποσοτήτων προς την Ευρώπη απαιτεί και τη συνεργασία έτερων κρατών, ήτοι των πελατών που ήδη αριθμεί το Κατάρ, προκειμένου να συμφωνήσουν στην εκτροπή της διαδρομής του LNG.
Κάτι τέτοιο έχει ξαναγίνει στο παρελθόν, όταν το Κατάρ άλλαξε την κατεύθυνση ποσοτήτων LNG προκειμένου να προμηθεύσει την Ιαπωνία, μετά την κρίση που είχε πλήξει την χώρα το 2011, σαν αποτέλεσμα του φονικού και καταστροφικού τσουνάμι. Όμως τότε επρόκειτο για ένα έκτακτο γεγονός, μια σοβαρή ανθρωπιστική κρίση.
Σημειωτέον πως οι μεγαλύτερες ποσότητες LNG του Κατάρ προορίζονται για την Ασία, όπου το αραβικό κρατίδιο έχει κλειστά, μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Οπότε το να πειστούν οι Ασιάτες αγοραστές του καταριανού LNG να αφήσουν την Ευρώπη να πάρει τις δικές τους ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι αρκετά πολύπλοκο. Αν και καταρχάς θα πρέπει να πειστεί το ίδιο το Κατάρ.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν σχεδιάζει να ζητήσει από τον Εμίρη του Κατάρ, Σείχη Ταμίμ μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι να συναντηθούν στον Λευκό Οίκο πριν τα τέλη του μηνός προκειμένου, μεταξύ άλλων, να συζητήσουν το συγκεκριμένο, κρίσιμο θέμα.
Έτερο σοβαρό πρόβλημα, εξάλλου, έχει να κάνει με τις τιμές στις οποίες η Ευρώπη θα αγοράσει τις επιπλέον ποσότητες φυσικού αερίου που θα χρειαστεί, σε ένα διάστημα που οι τιμές είναι ήδη στα ύψη και μια σύρραξη θα μπορούσε να τις εκτινάξει σε δυσθεώρητα ύψη… εν μία νυκτί.
«(Η Ευρώπη) θα πρέπει ουσιαστικά να ανταγωνιστεί για όλα τα επίπεδα προσφοράς στην αγορά, παίρνοντας ποσότητες από την Ασία, κάτι που σίγουρα θα κληθεί να πληρώσει ο μέσος φορολογούμενος» επεσήμανε χαρακτηριστικά παράγοντας της ενεργειακής αγοράς, μιλώντας στους FT.
Στήριξη κι από τις αμερικανικές εταιρείες
Πέρα από την Ντόχα και ίσως κι άλλες διεθνείς χώρες παραγωγής, η Ουάσιγκτον στράφηκε και στον εγχώριο ενεργειακό κλάδο. Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε ήδη συνομιλίες για το θέμα με αμερικανικές ενεργειακές εταιρείες κυρίως παραγωγής LNG. Επικεφαλής της συνάντησης ήταν δε, ο ανώτατος σύμβουλος ενεργειακής ασφάλειας του υπουργείου, Άμος Χοκστάιν.
Ποσότητες αμερικανικού LNG έχουν ήδη εκτραπεί προς την Ευρώπη από τον περασμένο μήνα, προκειμένου να αποσυμπιεστεί η αγορά και να μειωθούν οι τιμές. Όμως, αν και οι αμερικανικές εταιρείες υπολογίζεται πως αύξησαν την εξαγωγική δυνατότητα τους έως και κατά 20%, σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΙΕΑ, η ποσότητα αυτή δεν είναι ικανή να καλύψει πλήρως την Ευρώπη, αν ο τσάρος αποφασίσει να κλείσει τελείως τις στρόφιγγες. Εξ ού και απαιτείται η στήριξη σίγουρα και της Ντόχα.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν υποσχεθεί στην Ευρώπη πως θα… βάλουν πλάτη αν αντιμετωπίσουν ενεργειακό έλλειμμα λόγω μιας σύρραξης ή κυρώσεων κατά της Ρωσίας» ανέφερε χαρακτηριστικά στο πρακτορείο, πηγή από το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών. Κι αυτό με δεδομένο πως τα κράτη μέλη της Ε.Ε. καλύπτουν περίπου το 40% των αναγκών τους σε φυσικό αέριο από τη Ρωσία.
Στον… πάτο τα αποθέματα
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε μέσα στην εβδομάδα η δεύτερη κυριότερη γερμανική τράπεζα, η Commerzbank, τα αποθέματα φυσικού αερίου στα κράτη μέλη της Ε.Ε. βρίσκονται ουσιαστικά κάτω από το μισό, περίπου στο 47%, ένα ποσοστό εξαιρετικά χαμηλό δεδομένου πως το σύνηθες ποσοστό της χειμερινής περιόδου κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 60% και 85% και σίγουρα δεν πέφτει κάτω από το 60%.
