Το δόγμα Πριμακόφ σε παραλλαγμένη εφαρμογή

Ο Γεβγκάνι Πριμακόφ δεν ήταν μια τυχαία προσωπικότητα. Γεννημένος στο Κίεβο της Ουκρανίας το 1929, είχε ανέβει ψηλά τόσο στην ιεραρχία του σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος όσο και στους κόλπους της σοβιετικής επιστημονικής κοινότητας. Έπαιζε δε ενεργό ρόλο στη μετακομμουνιστική Ρωσία, τόσο ως υπεύθυνος της Διεύθυνσης Εξωτερικών Υποθέσεων της KGB από το 1991 έως το 1996, όσο και ως υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας (1996-1998) και πρωθυπουργός (1998-1999).

Παρά το γεγονός ότι ο πατέρας του είχε περάσει από το Γκουλάγκ στη σταλινική περίοδο, λόγω της εβραϊκής καταγωγής του, ο Πριμακοφ ήταν οπαδός του Κομμουνισμού με ανθρώπινο πρόσωπο και έφερε βαρέως την κατάρρευση της ΕΣΣΔ το 1991. Ευφυής δεινός διπλωμάτης, αλλά και κορυφαίος ειδικός στην αποπληροφόρηση, ως υπουργός Εξωτερικών, με βάση την εμπειρία του στην KGB, ο Ρώσος πολιτικός (απεβίωσε το 2015 στη Μόσχα) υπήρξε ο εμπνευστής του ρωσικού «υβριδικού πολέμου». Αυτή η μορφή ήπιου πολέμου, στο πλαίσιο της οποίας η ψευδολογία και συνομωσιολογία παίζουν απόλυτα καθοριστικό ρόλο, τα τελευταία χρόνια έχει συνδεθεί και με τον Ρώσο αρχηγό του Γενικού Επιτελείου στρατηγό Βαλερύ Γερασίμωφ, συγγραφέα μιας πολιτικής θεωρίας που φέρει τον τίτλο «Δόγμα Γερασίμωφ».

Στην ουσία όμως, το περίφημο αυτό δόγμα, είναι η προέκταση του αντίστοιχου του Γ. Πριμακόφ. Όσο ζούσε ο Ρώσος πολιτικός, ο οποίος έγινε δημοφιλής στη χώρα του, όταν διέκοψε την πτήση του αεροπλάνου του προς την Αμερική λόγω των νατοϊκών βομβαρδισμών στη Σερβία, υποστήριζε ότι ένας μονοπολικός κόσμος υπό την κυριαρχία των ΗΠΑ, ήταν απαράδεκτος.

Συνεπώς, η Ρωσία είχε υποχρέωση να ακολουθήσει στην εξωτερική και στρατιωτική πολιτική της τις ακόλουθες αρχές:

·          Η Ρωσία θα πρέπει να αγωνιστεί προς έναν πολυπολικό κόσμο που θα διοικείται από μια ορχήστρα μεγάλων δυνάμεων ικανή να αντισταθμίσει τη μονομερή εξουσία των ΗΠΑ.

·          Η Ρωσία πρέπει να επιμείνει στην υπεροχή της στον μετασοβιετικό χώρο και να ηγηθεί της ενσωμάτωσης στην περιοχή της,περιοχών που εμπνέονται από αυτήν.

Θα πρέπει δηλαδή να ενισχύσει την ευρασιατική διάστασή της, ενσωματώνοντας στη ζώνη επιρροή της τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, ενδεχομένως δε ακόμη και την Τουρκία.

·          Είναι απαραίτητη η σύναψη μιας μεγάλης συμμαχίας με Κίνα και Ινδία, για την αποδυνάμωση της οικονομικής και νομισματικής κυριαρχίας της Δύσης στην παγκόσμια οικονομία και τον διεθνή καταμερισμό της εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό,η Ρωσία υπήρξε ο μεγάλος χρηματοδότης του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο και εν γένει των αντιευρωπαϊκών φαιό κόκκινων σχηματισμών στην ΕΕ.Αγαπημένο παιδί του Πούτιν ήταν η Γαλλίδα Μαρίν Λεπέν,πριν αρχίσει να τα μαζεύει.

·          Είναι απαραίτητη η ισχυρή αντίδραση στην επέκταση του ΝΑΤΟ και υπό αυτή την έννοια, η Ρωσία από το 2014 και μετά, επιδίδεται σε επιδείξεις δύναμης, προκαλώντας τη Δύση για να την δοκιμάσει.Στο επίπεδο αυτό ο Πουλτιν σήμερα παίζει ρέστα εις χαρτοπαικτικής διάλεκτο

Όπως επισημαίνει ανάλυση του Ιδρύματος Carnegie για τη Διεθνή Ειρήνη, από το 2014 και στη συνέχεια, η Ρωσία για ποικίλους λόγους προσωποπαγούς εξουσίας του Πούτιν, εφαρμόζει το δόγμα της «προβληματικής ειρηνικής συνύπαρξης».

Η ρωσική στρατιωτική στάση από το 2014, αντικατοπτρίζει  την άποψη – ότι η αντιπαράθεση με τη Δύση κατά μήκος της γραμμής επαφής μεταξύ NATO καί Ρωσίας είναι η νέα κανονικότητα. Η Ρωσία έχει ετσι εμπλακεί σε μια συνεχή στρατιωτική συγκέντρωση κατά μήκος των δυτικών συνόρων της,με άγνωστη για την ώρα τελική κατάληξη.

Η ρωσική στρατιωτική στάση στο ευρωπαϊκό θέατρο, από το 2014 καταδεικνύει επίσης τον κρίσιμο, απαραίτητο ρόλο της σκληρής δύναμης στην εφαρμογή υβριδικού πολέμου από τη Ρωσία. Το ευρύ φάσμα των στρατιωτικών δραστηριοτήτων της Ρωσίας – από τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου των γειτόνων της στη Βαλτική και την παρενόχληση των αμερικανικών αεροσκαφών στον διεθνή εναέριο χώρο πάνω από τη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα, έως τις ασκήσεις Zapad και την ανάπτυξη νέων οπλικών συστημάτων έως το Καλίνινγκραντ – αποτελεί μια εκδήλωση ρωσικής σκληρής δύναμης και υβριδικών ικανοτήτων. Η προφανής πρόθεση πίσω από αυτές τις δραστηριότητες δεν είναι μόνο να επιδείξει ρωσικές στρατιωτικές ικανότητες, αλλά να υπονομεύσει την αξιοπιστία της εγγύησης ασφαλείας του άρθρου V του NATO, ειδικά μεταξύ των νέων μελών του.. Ελλείψει ασφάλισης σκληρής δύναμης, ο υβριδικός πόλεμος του Κρεμλίνου δεν θα ήταν τόσο αποτελεσματικός.

Ωστόσο, ακόμη και αυτές οι δραστηριότητες – που θεωρούνται ευρέως στη Δύση ως απερίσκεπτες και αποσταθεροποιητικές -εκτιμάται οτι αντιπροσωπεύουν ένα μοτίβο σκόπιμης, υπολογισμένης ρωσικής ανάληψης κινδύνων. Οι πιο αξιοσημείωτες ρωσικές αναπτύξεις υλικού έχουν σχεδιαστεί για να έχουν αποτρεπτικό αποτέλεσμα σε έναν αντίπαλο εξοπλισμένο με μια σειρά από σημαντικά πλεονεκτήματα. Έτσι, η ρωσική ανάπτυξη συστημάτων αεράμυνας στο Καλίνινγκραντ και την Κριμαία έχει ως στόχο να αρνηθεί στο NATO, και ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, το πλεονέκτημα της ανώτερης αεροπορικής ισχύος που παραδοσιακά απολαμβάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στο ευρωπαϊκό θέατρο. Η ανάπτυξη πυρηνικών πυραύλων Iskander στο Καλίνινγκραντ έχει ως στόχο τόσο να κρατήσει σε κρίσιμους στόχους κρίσιμους στόχους σε κράτη πρώτης γραμμής όσο και να εκφοβίσει ψυχολογικά την Ευρώπη, όπου οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν διαγράψει την απειλή του πυρηνικού πολέμου στην ήπειρο.

Συχνά παραβλέπεται στις δυτικές συζητήσεις για τη ρωσική στρατιωτική πολιτική  το πόσο κοντά είναι η γραμμή επαφής με το NATO στις μεγάλες ρωσικές πόλεις – λιγότερο από δύο ώρες με το αυτοκίνητο από την Αγία Πετρούπολη – και η επίδραση που έχει η εγγύτητα στις αντιλήψεις για τις ρωσικές απειλές. Η εξαφάνιση της δικλείδας ασφαλείας που υπήρχε μεταξύ του NATO και της σοβιετικής ενδοχώρας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου ενέπνευσε μια νέα αίσθηση ευπάθειας στο ρωσικό ίδρυμα εθνικής ασφάλειας.Και για έναν αριβίστα τύπου Πούτιν,η αντίληψη αυτή είναι «θείο δώρο».

Υπό τις παραπάνω συνθήκες, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμ. Μακρόν πολύ σωστά προβλέπει μακρά διάρκεια στην έκρυθμη κατάσταση που δημιουργεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η οποία είναι καιρός να αφυπνίσει τη δημοκρατική Ευρώπη. Αν αυτό δεν συμβεί, τα παιδιά και τα εγγόνια μας θα περάσουν δύσκολα χρόνια.Διότι ας μη ξεχνάμε, στο ταμπλό παίζουν επίσης Κίνα και Ισλάμ,που για την ώρα καταγράφουν αντιδράσεις και συμπεριφορές