Λιβύη: Τα τύμπανα του (εμφύλιου) πολέμου ηχούν και πάλι

Την ώρα που η προσοχή όλων είναι στραμμένη στις δραματικές εξελίξεις στην Ουκρανία και την εξέλιξη του νέου πολέμου που πυροδότησε η ρωσική εισβολή, σε μια άλλη χώρα, πιο κοντά στην Ελλάδα, τα πράγματα δεν είναι καθόλου καλά. Για την ακρίβεια, είναι εξαιρετικά ανησυχητικά, καθώς φαίνεται πως χρειάζεται μία μόνο σπίθα για να αναζωπυρωθεί ο εμφύλιος πόλεμος στη Λιβύη – και μαζί του, να προκληθεί ένα νέο προσφυγικό κύμα.

Η αλήθεια, βεβαίως, είναι ότι επρόκειτο για κάτι αναμενόμενο, μετά το «ναυάγιο» του σχεδίου που προέβλεπε την διενέργεια εκλογών στις 24 Δεκεμβρίου 2021. Έκτοτε, όλοι στοιχηματίζουν όχι εάν, αλλά πότε οι αντιμαχόμενοι θα πάρουν πάλι τα όπλα προκειμένου να λύσουν τις διαφορές τους – με τη βοήθεια, φυσικά, των ισχυρών προστατών τους, στους οποίους συγκαταλέγονται Τουρκία, Ρωσία, Γαλλία, Αίγυπτος, ΗΑΕ και άλλες χώρες.

Αλ-Ντμπεϊμπά εναντίον Μπασάγκα

Η κλιμάκωση οφείλεται στο γεγονός ότι εδώ και μερικές ημέρες, στη χώρα υπάρχουν και πάλι δύο κυβερνήσεις, που εκφράζουν τα δύο βασικά αντίπαλα στρατόπεδα και προσπαθούν να διασφαλίσουν την κυριαρχία σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Η μία έχει έδρα την Τρίπολη και επικεφαλής της τον μεταβατικό πρωθυπουργό, Αμπντουλχαμίντ αλ-Ντμπεϊμπά, τον οποίο υποστηρίζει κυρίως η Άγκυρα. Της δε άλλης ηγείται (ή, για την ακρίβεια, φιλοδοξεί να ηγηθεί) ο Φατχί Μπασάγκα, ο οποίος έχει στο πλευρό του τον πολέμαρχο Χαλίφα Χαφτάρ, τον οποίο στηρίζει η Μόσχα.

Σήμερα, μάλιστα, η προσπάθεια του δεύτερου και των μελών της κυβέρνησής του να μεταβούν από τη Βεγγάζη στο Τομπρούκ για να ορκιστούν ενώπιον του κοινοβουλίου, συνάντησε σοβαρά εμπόδια από την πλευρά του πρώτου. Όπως κατήγγειλε ο ίδιος ο Μπασάγκα, με εντολή του αλ-Ντμπεϊμπά έκλεισε ο εναέριος χώρος πάνω από την πόλη, ενώ δύο από τους νέους υπουργούς συνελήφθησαν καθώς επιχειρούσαν να την προσεγγίσουν οδικώς.

Ενστάσεις από τον ΟΗΕ

Αξίζει να σημειωθεί πως και τα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία είχαν καταφέρει να επιτύχουν την εκεχειρία και την ορκωμοσία της μεταβατικής κυβέρνησης υπό τον αλ-Ντμπεϊμπα πριν από ένα και πλέον χρόνο (σε μια διαδικασία κάθε άλλο παρά διαφανή…), εξέφρασαν ενστάσεις για την εγκυρότητα της ψήφου εμπιστοσύνης που έλαβε ο Μπασάγκα την περασμένη Τρίτη. Τα όσα έγιναν στο κοινοβούλιο «απείχαν από τα αναμενόμενα στάνταρ», ανέφερε σχετική ανακοίνωση του διεθνούς οργανισμού, ο οποίος δεσμεύτηκε να προσπαθήσει να φέρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τα δύο μέρη.

Την ίδια στιγμή, η ανησυχία εντείνεται από το γεγονός ότι, σύμφωνα με τις πληροφορίες των διεθνών πρακτορείων, ένοπλες ομάδες έχουν αρχίσει να συρρέουν στην Τρίπολη και να καταλαμβάνουν καίρια πόστα – μαζί, φυσικά, με μισθοφόρους από την Τουρκία και τη Ρωσία, οι οποίοι ποτέ δεν αποχώρησαν από τη Λιβύη, παρά τις δεσμεύσεις που είχαν αναλάβει οι κυβερνήσεις των δύο χωρών.

Χάος από το 2011

Υπενθυμίζεται πως στην αφρικανική χώρα κυριαρχεί το χάος από το 2011, όταν οι νατοϊκοί αεροπορικοί βομβαρδισμοί είχαν ανατρέψει το καθεστώς του Μουαμάρ Καντάφι. Η δυαδική εξουσία υπάρχει από το 2014, όταν η κυβέρνηση εγκαταστάθηκε στην Τρίπολη ενώ το κοινοβούλιο στο ανατολικό τμήμα. Ο εμφύλιος που ακολούθησε είχε ως αποτέλεσμα την πολιορκία της Τρίπολης από τις δυνάμεις του Χαφτάρ, το 2019-’20, η οποία λύθηκε μετά τη δυναμική επέμβαση της Τουρκίας υπέρ των δυνάμεων του τότε προέδρου, Φαγιέζ αλ-Σάρατζ.

Η συμφωνία για την εκεχειρία και τον σχηματισμό μεταβατικής κυβέρνησης υπογράφηκε στις αρχές του 2020, με σκοπό τη διενέργεια ελεύθερων εκλογών – κάτι που, όπως προαναφέρθηκε, δεν συνέβη, με αποτέλεσμα τα πάντα να είναι κυριολεκτικά στον «αέρα».