Οδηγός για τον κατώτατο μισθό: Τι πρέπει να γνωρίζετε [πίνακες]

1. Αύξηση του κατώτατου μισθού
   • Συνοπτική παρουσίαση

Από 1ης/5/2022 αυξάνεται ο κατώτατος μισθός κατά 50€ ήτοι  7,54%.

Έτσι ο κατώτατος μισθός από τα 663€ που είναι σήμερα θα ανέλθει στα 713 € τον Μάϊο 2022, φυσικά θα υπολογιστεί και η  προϋπηρεσία που είχαν την 14^η Φεβρουαρίου του 2012.

• Μήνυμα Πρωθυπουργού – Ενημερωτικό σημείωμα του Υπουργείου Εργασίας και ΥΑ 38866/21.4.2022 σχετικά με τον κατώτατο μισθό και κατώτατο ημερομίσθιο για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας.

1.2.1.  Νέος κατώτατος μισθός και ημερομίσθιο

Από 1η Μαΐου αυξάνεται ο κατώτατος μισθός κατά 50€ και το κατώτατο ημερομίσθιο κατά 2,23€.

1.2.2.  Μείωση εισφορών επικουρικής ασφάλισης

Υπενθυμίζουμε ότι, από 1.6.2022, από τις διατάξεις του ν. 4670/2020 προβλέπεται μείωση των εισφορών επικουρικής ασφάλισης κατά 0,5%.

1.2.3.  Επισημάνσεις – αναπροσαρμογή άλλων παροχών λόγω αύξησης κατώτατου μισθού

Επισημαίνουμε, ότι:

• Από την αναγωγή σε ετήσια βάση του καθαρού (μετά την αφαίρεση των εισφορών που βαρύνουν τον εργαζόμενο) κατώτατου μισθού και ημερομισθίου (χωρίς προϋπηρεσία) δεν προκύπτει πρόσθετη φορολογική επιβάρυνση και αλλαγή φορολογικής κλίμακας.
• Η αύξηση του κατώτατου μισθού συμπαρασύρει προς τα πάνω το επίδομα ανεργίας.

Από 1ης Μαΐου διαμορφώνονται αντίστοιχα στα

• 17,51€ το ημερήσιο και
• 438 € το μηνιαίο.
• Επίσης αναπροσαρμόζεται σειρά βοηθημάτων και επιδομάτων που έχουν ως βάση υπολογισμού τον κατώτατο μισθό ή ημερομίσθιο.

Μεταξύ άλλων αναπροσαρμόζονται:

1. Επίδομα ανεργίας
2. Επίσχεσης εργασίας
3. Μακροχρόνια ανέργων
4. Ειδικό εποχιακό
5. Ειδικό βοήθημα μετά τη λήξη επιδότησης λόγω ανεργίας
6. Ειδικό βοήθημα μετά από τρίμηνο παραμονής στα μητρώα του ΟΑΕΔ
7. Ειδικό βοήθημα σε όσους εξέτισαν ποινή στερητική της ελευθερίας
8. Αφερεγγυότητας του εργοδότη
9. Διαθεσιμότητας
10. Παροχή

• προστασίας της Μητρότητας
• επίδομα γονικής άδειας

11. Η αποζημίωση των μαθητών στις Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑ.Σ) Μαθητείας του ΟΑΕΔ
12. Ασκούμενων σπουδαστών ΤΕΙ
13. Πρακτική άσκηση φοιτητών σχολών τουριστικής εκπαίδευσης
14. Ειδική επιδότηση εκδοροσφαγέων
15. Ειδική συμπληρωματική παροχή ανεργίας φορτοεκφορτωτών
16. Επιδότηση λόγω ανεργίας των ξεναγών
17. Επιδότηση λόγω ανεργίας αδελφών νοσοκόμων
18. Επιδότηση λόγω ανεργίας δασεργατών
19. Επιδότηση λόγω ανεργίας ρητινοσυλλεκτών
20. Βοήθημα ανεργίας ασφαλισμένων τ.ΕΤΑΠ-ΜΜΕ
21. το βοήθημα ανεργίας για τους αυτοτελώς απασχολούμενους

• Βοήθημα ανεργίας ασφαλισμένων τ. ΟΑΕΕ και
• Βοήθημα ανεργίας ασφαλισμένων τ. ΕΤΑΑ

22. Άδειας συμμετοχής σε εξετάσεις για σπουδαστές, φοιτητές, μαθητές που είναι εργαζόμενοι
23. Προγράμματα απασχόλησης

• τα προγράμματα νέων θέσεων εργασίας και
• η αποζημίωση για τα προγράμματα εργασιακής εμπειρίας

24. Ειδικά εποχικά βοηθήματα για μισθωτούς τουριστικού και επισιτιστικού κλάδου,
25. Ειδική αποζημίωση 15% κατώτατου μισθού για την αποζημίωση χρήσης μηχανής από διανομείς κα

1.2.4.  Λοιπές μισθολογικές συνέπειες (προσαύξηση νυκτερινής απασχόλησης, εργασίας Κυριακής και εκτός έδρας)

Οι συνέπειες της αύξησης του κατώτατου μισθού δε σταματούν στα όσα ήδη αναφερθήκαμε αλλά επηρεάζουν και άλλα θέματα πρόσθετων αμοιβών ή/ και παροχών των εργαζομένων.

Ειδικότερα πρέπει να επισημάνουμε τα παρακάτω, κατά την άποψή μας, σημαντικά:

1. την προσαύξηση για την εκτός έδρας απασχόληση.
2. την προσαύξηση κυριακάτικης εργασίας (και εργασίας στις αργίες),

• την προσαύξηση νυχτερινής εργασίας

Οι προσαυξήσεις αυτές σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, υπολογίζονται επί του νομίμου και όχι επί του καταβαλλόμενου μισθού, σε αντίθεση π.χ. με την προσαύξηση για υπερεργασία, υπερωρία.

Για την αμοιβή, σε περίπτωση απασχόλησης σε ημέρα Κυριακή, εξαιρετέες εορτές και νύκτα, έχουμε:

• Ο μισθωτός δικαιούται προσαυξήσεως εξ 75% (Κυριακές, εορτές) ή 25% (νύκτα) η οποία υπολογίζεται
• εις «τα υποχρεωτικώς τεθεσπισμένα ελάχιστα όρια μισθών και ημερομισθίων» (ΥΑ 8900/46 σε συνδυασμό με την ΥΑ 25825/51) για τις Κυριακές και εορτές ή
• εις τας «εκάστοτε κεκανονισμένας νομίμους αποδοχάς» για την νυκτερινή εργασία (ΥΑ 18310/46).

Ως ελάχιστα όρια μισθού νοούνται οι μικτές  αποδοχές που καθορίζονται από την ελληνική νομοθεσία (νόμοι, διατάγματα, υπουργικές αποφάσεις), και από τις εκάστοτε ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή διαιτητικές αποφάσεις που έχουν κηρυχθεί γενικώς υποχρεωτικές και οι οποίες συνίστανται από το βασικό μισθό και τα επιμέρους προβλεπόμενα επιδόματα, συμπεριλαμβανομένων και των αμοιβών και προσαυξήσεων για υπερωριακή εργασία.

Συνεπώς ο νόμιμος μισθός ταυτίζεται με τον κατώτατο μισθό σε περίπτωση που η σχέση εργασίας δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής κάποιας συλλογικής σύμβασης, ενώ εάν εμπίπτει, νόμιμο ημερομίσθιο είναι αυτό της συλλογικής σύμβασης, εφόσον όμως αυτό υπερβαίνει τον νομοθετημένο ελάχιστο μισθό.

Φυσικά υπάρχουν επιπτώσεις και στην κοινωνική ασφάλιση από την μεταβολή του κατώτατου μισθού.

1.1.1.  ΥΑ 38866/21.4.2022

Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β΄ 2030 της 21.4.2022, η Απόφαση του Υπουργού Εργασίας με αριθμό 38866/21.4.2022.

Με τη συγκεκριμένη YA καθορίζεται το ύψος του νομίμου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου για πλήρως απασχολούμενους υπαλλήλους και εργατοτεχνίτες (αντίστοιχα) όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση, από 1.5.2022.

Ειδικότερα, από 1.5.2022,

• ο κατώτατος μισθός υπαλλήλου πλήρους απασχόλησης καθορίζεται στο ποσόν των 713,00€ και
• το κατώτατο ημερομίσθιο εργατοτεχνίτη πλήρους απασχόλησης καθορίζεται στο ποσόν των 31,85€.

1.1.2.  Ενημερωτικό σημείωμα για την αύξηση του κατώτατου μισθού

Σε συνέχεια των ανακοινώσεων του πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη για την αύξηση του κατώτατου μισθού σας αποστέλλουμε επεξηγήσεις για το πως θα διαμορφωθούν τα πράγματα μετά την νέα αύξηση του κατώτατου μισθού,

α. σε μορφή ερωτήσεων – απαντήσεων και

β. σε μορφή συγκριτικών πινάκων.

Μεταξύ των άλλων αποσαφηνίζει τι ισχύει με τις τριετίες:

«4.Τι θα συμβεί με τις λεγόμενες «τριετίες», δηλαδή την προϋπηρεσία των εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό;

Συνεχίζεται το σημερινό καθεστώς, δηλαδή με άλλα λόγια οι «τριετίες» συνεχίζουν να καταβάλλονται.

Πιο συγκεκριμένα, ο κατώτατος μισθός και το κατώτατο ημερομίσθιο προσαυξάνονται μέχρι και 30% ανάλογα με τα έτη προϋπηρεσίας που έχει συμπληρώσει ο/η εργαζόμενος/η πριν τις 14 Φεβρουαρίου του 2012.

Συνεπώς ο μηνιαίος μικτός κατώτατος μισθός για τους εργαζόμενους με τρεις τριετίες μπορεί να είναι έως και 213 ευρώ υψηλότερος (713 ευρώ +  30 %). Με άλλα λόγια ο κατώτατος μισθός σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να ανέρχεται στα 926 ευρώ συν δώρο Χριστουγέννων, Πάσχα και το επίδομα αδείας.»

2.        Πίνακας με  σημερινό μισθό και ημερομίσθια  και πως θα διαμορφωθεί με την πρόταση που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και θα ισχύσει, από 1-5-2022 κλπ επισημάνσεις

2.1.    Υπάλληλοι:

Ο πίνακας που ακολουθεί περιέχει τον μισθό της 1^ης Ιανουαρίου 2022 και 1^ης Μαΐου 2022 με τις τριετίες και επίδομα γάμου.

• [1] Προϋπηρεσία που είχε συμπληρωθεί την 14.2.2012.
• [2] Το επίδομα γάμου 10%, επί του 29,04€ και 29,62€ ή των 650,00€ και 663,00€ αντίστοιχα, δεν προβλέπεται από τον νόμο περί κατώτατου μισθού και φυσικά δεν είναι υποχρεωτικό, αλλά από την ΕΓΣΣΕ, η οποία από το 2014 κε δεν περιλαμβάνει μισθολογικούς όρους, και φυσικά αν περιλάμβανε αυτοί δεσμεύουν μόνο τους εργοδότες που είναι μέλη των παρακάτω συνδικαλιστικών οργανώσεων:

α) ο ΣΕΒ σύνδεσμος επιχειρήσεων και βιομηχανιών

β) η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ)

γ) η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ)

δ) ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ)

ε) ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ).

Ευνόητο είναι ότι, από τις διατάξεις παρέχεται η ευχέρεια οι πιο πάνω ενώσεις ή Συνομοσπονδίες μαζί με την ΓΣΕΕ δύνανται να συνάψουν νέα ΕΓΣΣΕ η οποία να προβλέπει μεγαλύτερο μισθό και ημερομίσθιο, από τον πιο πάνω και δικαιούχοι αυτού θα είναι οι εργαζόμενοι των εργοδοτών που ανήκουν στις εν λόγω εργοδοτικές οργανώσεις.

1.1.   Επισημάνσεις για τον κατώτατο μισθό– Συμψηφισμός υπέρτερων αποδοχών με αύξηση μισθού – Δηλωτικές υποχρεώσεις στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ:

1.1.1.  Συμψηφισμός υπέρτερων αποδοχών με αύξηση μισθού

Η ατομική σύμβαση εργασίας που αποτυπώνει τη συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου, εκεί μεταξύ άλλων ξεκαθαρίζεται συνήθως αν τα δικαιούμενα επιδόματα θα συμψηφίζονται με την πρόσθετη παροχή (επιμίσθιο) ή όχι.

Σχετικά με την «πρόσθετη παροχή (επιμίσθιο)» και ειδικότερα τι μπορεί να συμπεριληφθεί στο ποσό αυτό, επισημαίνουμε την ιδιαίτερη σημασία εν όψει της αύξησης του κατώτατου μισθού, η οποία τίθεται σε εφαρμογή τον ερχόμενο Ιανουάριο.

Σύμφωνα με πάγια νομολογία, ο κανόνας είναι ο συμψηφισμός των προβλεπόμενων προσαυξήσεων και επιδομάτων στον καταβαλλόμενο μισθό μέσω της πρόσθετης παροχής, εκτός αν έχει συμφωνηθεί με την ατομική ή τη συλλογική σύμβαση ότι θα καταβάλλονται επιπλέον του συμπεφωνημένου μεγαλύτερου μισθού.

Σύμφωνα με τη νομολογία, ο κανόνας του συμψηφισμού έχει εφαρμογή για επιδόματα που

• Υπήρχαν κατά την σύναψη της ατομικής σύμβασης ή
• θεσπίσθηκαν με συλλογική κλαδική σύμβαση εργασίας ακόμη και μετά από την κατάρτιση αυτής, βάσει της οποίας καταβάλλονται οι υψηλότερες των νομίμων αποδοχές,
• εκτός αν η νεότερη ρύθμιση προβλέπει το αντίθετο.

Για παράδειγμα:

1. Έστω μισθωτός που έχει συνάψει έναν χρόνο πριν ήτοι τον Απρίλιο 2021, ατομική σύμβαση εργασίας με καταβαλλόμενο μισθό 1.000,00€.

Δεν εντάσσεται σε κλαδική σύμβαση και αμείβεται με βάση τον κατώτατο των 650€ συν πρόσθετη παροχή 350,00€.

Δεν δικαιούται επίδομα προϋπηρεσίας καθώς δεν έχει πάνω από 3 χρόνια προϋπηρεσίας έως την 14η Φεβρουαρίου 2012.

Επειδή ο συμφωνηθείς και καταβαλλόμενος μισθός τον Απρίλιο 2021 είναι μεγαλύτερος και το επιμίσθιο δύναται να απορροφήσει και την παρούσα αύξηση, ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να προβεί στον συμψηφισμό ή να προχωρήσει στην νέα αύξηση, όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί.

1. Έστω ημερομίσθιος που έχει συνάψει έναν χρόνο πριν ήτοι τον Απρίλιο 2021, ατομική σύμβαση εργασίας με καταβαλλόμενο ημερομίσθιο 35,00€.

Δεν εντάσσεται σε κλαδική σύμβαση και αμείβεται με βάση τον κατώτατο των 29,04€ συν πρόσθετη παροχή 5,96€.

Δεν δικαιούται επίδομα προϋπηρεσίας καθώς δεν έχει πάνω από 3 χρόνια προϋπηρεσίας έως την 14^η Φεβρουαρίου 2012.

Επειδή το συμφωνημένο και καταβαλλόμενο ημερομίσθιο τον Απρίλιο 2021 είναι μεγαλύτερο και το επιμίσθιο δύναται να απορροφήσει και την παρούσα αύξηση, ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να προβεί στον συμψηφισμό ή να προχωρήσει στην νέα αύξηση, όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί.

1.1.1.  Δηλωτικές υποχρεώσεις στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ

Τροποποιητικός πίνακας αποδοχών (Εργάνη-Ε4). Οι επιχειρήσεις υποβάλλουν το έντυπο Ε4 της Εργάνης με τον τροποποιητικό πίνακα αποδοχών, μέσα σε 15 ημέρες από την τροποποίηση, συμπληρωμένο μόνο ως προς τα στοιχεία της μεταβολής (άρθρο 5.19 της ΥΑ 40331/Δ1.13521/13.9.2019.

Συνεπώς μέχρι την 15.5.2022, εκτός αν δοθεί παράταση, την οποία κρίνουμε αναγκαία τουλάχιστον μέχρι 31.7.2022, γιατί οι λογιστές και τα λογιστικά γραφεία (Άμισθα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών, που έχουν μετατραπεί) την περίοδο αυτή έχουν μεγάλο φόρτο εργασιών.

Επισημαίνουμε ότι:

• ΔΕΝ υπάρχει υποχρέωση- σύναψης και υποβολής εντύπου Ε9 στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ συμβάσεων μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης, όπως προκύπτει από το Εγγρ. 30982/4.7.2013του Υπουργείου Εργασίας, [ΣΣ Βλέπε ΔΕΝ 2015 σ. 1339 και σ. 1342] στο οποίο «(…)πέραν της υποχρεώσεως υποβολής συμπληρωματικού πίνακα προσωπικού λόγω τροποποίησης αποδοχών, δεν προβλέπεται κάποια άλλη ενέργεια γνωστοποίησης στοιχείων στο ΣΕΠΕ από πλευράς επιχειρήσεως».
• Υπάρχει υποχρέωση ενημέρωσης των εργαζομένων με την ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΠΔ 156/1994.

1. Να συντάξουν και να παραδώσουν στους εργαζομένους το αργότερο ένα (1) μήνα από την μεταβολή των αποδοχών έγγραφο, με το οποίο θα γνωστοποιούν (στους εργαζομένους) τις νέες αποδοχές τους, όπως αυτές θα διαμορφωθούν μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου (παρ.1 του άρ.5 του Π.Δ. 156/1994).
2. Από την προαναφερθείσα υποχρέωση εξαιρούνται οι εργοδότες, όταν η σύμβαση εργασίας ή το έντυπο γνωστοποίησης των όρων της ατομικής σύμβασης εργασίας παραπέμπει στις οικείες διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας για τις πάσης φύσεως αποδοχές που δικαιούται ο εργαζόμενος (και την περιοδικότητα καταβολής τους), π.χ. «ως προς τις αποδοχές του εργαζομένου / μισθολογικά εφαρμόζονται τα εκάστοτε ισχύοντα κατώτατα νομοθετημένα όρια μισθών και ημερομισθίων».

Αυτό σημαίνει ότι στην γνωστοποίηση των όρων πρέπει ρητά να ορίζεται ότι εφαρμοζόμενη σύμβαση για την αμοιβή είναι ο νόμος 4172/2013 άρθρο 103 και όχι η ΕΓΣΣΕ.

Πηγή: ΔΕΝ και Παλαιολόγος Λιάζος: Μισθοδοσία Προσωπικού. ΠΡΑΚΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ 3^η έκδοση

Παλαιολόγος Ι. Λιάζος

Οικονομολόγος – Εργασιακός Σύμβουλος