Έκθεση Κομισιόν: Το σοκ της ρωσικής εισβολής στις τιμές ενέργειας σε Ελλάδα και Ε.Ε.

Σοκ προκαλούν τα αποκαλυπτικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που περιλαμβάνονται στις εκθέσεις του πρώτου τριμήνου του έτους αναφορικά με τις επιπτώσεις που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στο κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου των Ευρωπαίων καταναλωτών.

Σύμφωνα με το report της γενικής διεύθυνσης Ενέργειας της Κομισιόν κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022, η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας σημαδεύτηκε από τις επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και τους φόβους διακοπής του εφοδιασμού, εν μέσω τιμών ρεκόρ και υψηλής μεταβλητότητας.

Διαβάστε επίσης: Ενεργειακή κρίση: Νέα ρεκόρ για τις τιμές ρεύματος στην Ευρώπη – Ποια έκτακτα μέτρα δρομολογούν οι κυβερνήσεις

Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση ευρωπαϊκή τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας ήταν κατά μέσο όρο στα 201 ευρώ/MWh και ήταν υψηλότερη κατά 281 % συγκριτικά με το πρώτο τρίμηνο του 2021.

Οι τιμές ρεύματος στην Ελλάδα

Η έκθεση της Κομισιόν παρουσιάζει τις μεγαλύτερες ετήσιες αυξήσεις των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς ρεύματος σε χώρες της Ε.Ε., οι οποίες ήταν στην Ισπανία και την Πορτογαλία (411%), την Ελλάδα (343%) και τη Γαλλία (336%).

Στην Ιταλία καταγράφηκε η υψηλότερη τριμηνιαία μέση τιμή (249 ευρώ/MWh), η οποία ήταν κατά 318 % υψηλότερη συγκριτικά με το το πρώτο τρίμηνο του 2021.

Οι τιμές ρεύματος για τα νοικοκυριά πήραν φωτιά… ως επακόλουθο των υπέρογκων αυξήσεων στα χρηματιστήρια ενέργειας των κρατών – μελών της Ε.Ε. Έτσι, η Ελλάδα, χωρίς να συνυπολογιστούν οι επιδοτήσεις της κυβέρνησης, βρέθηκε στην έκτη υψηλότερη θέση των 27 ως προς τα τιμολόγια για τους οικιακούς καταναλωτές. Η αύξηση στη χώρα μας το πρώτο τρίμηνο του έτους σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2021 ήταν 111%. Έτσι, η μέση τιμή διαμορφώθηκε στα 0,353 ευρώ/kWh, ενώ το ακριβότερο ρεύμα έναντι όλων των ευρωπαϊκών νοικοκυριών πλήρωσαν οι Ισπανοί με τιμολόγιο στα 0,510 ευρώ/kWh.

Η Ελλάδα επίσης είχε, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι κρατικές επιδοτήσεις, την υψηλότερη στην Ε.Ε. τιμή ρεύματος για τις επιχειρήσεις. Η κιλοβατώρα κόστιζε 0,433 ευρώ.

Τα δικαιώματα CO2 και το μίγμα

Η έκθεση της Κομισιόν, παρατηρεί επίσης και την πορεία των δικαιωμάτων εκπομπών αέριων ρύπων του θερμοκηπίου στην Ε.Ε. για το πρώτο τρίμηνο.

Στις αρχές Φεβρουαρίου, οι τιμές τους ανέβηκαν πάνω από 96 ευρώ/ ανά τόνο CO2, μειώθηκαν στις αρχές Μαρτίου και στη συνέχεια επανήλθαν στα επίπεδα των περίπου 80-85 ευρώ/τόνο CO2. Για πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησε το ράλι στις τιμές του φυσικού αερίου, οι τιμές του TTF έπαψαν να υποστηρίζουν την τιμή των δικαιωμάτων της ΕΕ.

Παρά τα αυξημένα επίπεδα παραγωγής ορυκτών καυσίμων, το μερίδιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Ε.Ε. κατάφερε να φτάσει το 39 %, ξεπερνώντας τα ορυκτά καύσιμα (37 %) το πρώτο τρίμηνο του 2022. Σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2021, η παραγωγή από ΑΠΕ ανέβηκε κατά 1 % (+ 1 TWh) ως αποτέλεσμα της αύξησης κατά 20 % (+ 20 TWh) της αιολική παραγωγής, 31 % της ηλιακής ενέργειας (+ 8 TWh) και 8 % της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας (+ 1 TWh). Η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά 27 % (-28 TWh) το πρώτο τρίμηνο του 2022 σε ετήσια βάση. Την ίδια περίοδο, τα ορυκτά καύσιμα αυξήθηκαν κατά 6 % (+ 17 TWh) και η πυρηνική παραγωγή μειώθηκε κατά 9 % (-16 TWh).

Το κόστος και οι άδειες αποθήκες φυσικού αερίου

Βαρύ ήταν και το κόστος του φυσικού αερίου που πλήρωσαν το πρώτο τρίμηνο της χρονιάς νοικοκυριά και επιχειρήσεις εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο.

Η αβεβαιότητα διογκώθηκε σχετικά με την ευρωπαϊκή ασφάλεια εφοδιασμού με φυσικό αέριο και την αστάθεια των τιμών στις ευρωπαϊκές αγορές. Το TTF στις 7 Μαρτίου εκτοξεύτηκε μέχρι και τα  212 ευρώ/MWh.

Ως συνέπεια της επιθετικότητας της Ρωσίας, περιγράφει η Κομισιόν στο report της αγοράς αερίου για το πρώτο τρίμηνο, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε μια σειρά κυρώσεων με βασικό αντίκτυπο στον ενεργειακό τομέα.

Η ΕΕ ενέκρινε επίσης το σχέδιο REPowerEU τον Μάιο, όπου περιγράφει μέτρα για τη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών εισαγωγών ορυκτών καυσίμων, την αύξηση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού και τη στήριξη της πράσινης μετάβασης.

Οι ρωσικές εισαγωγές φυσικού αερίου συνέχισαν να μειώνονται τόσο μέσω της Λευκορωσίας (-71 % σε ετήσια βάση) όσο και μέσω των οδών διέλευσης της Ουκρανίας (-41 %) το πρώτο τρίμηνο του έτους. Στις αρχές Ιουνίου, οι ροές μέσω του Nord Stream μειώθηκαν κατά 60 %.

Ο εφοδιασμός με ρωσικούς αγωγούς εξασφάλισε μόνο το 28 % των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου εκτός ΕΕ, ενώ το 34 % εξ αυτών έφθασαν με τη μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Οι καθαρές εισαγωγές φυσικού αερίου στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 10 %, ενώ οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου αυξήθηκαν κατά 72 %. Η ΕΕ δαπάνησε περίπου 78 δισ. EUR για εισαγωγές φυσικού αερίου το πρώτο τρίμηνο του 2022 (εκ των οποίων 27 δισ. EUR αφορούσαν τις ρωσικές εισαγωγές).

Στις 31 Μαρτίου 2022, το μέσο ποσοστό πλήρωσης της αποθηκών φυσικού αερίου στην ΕΕ ήταν 26 %, δηλαδή περίπου 4 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από ό,τι πριν από ένα έτος. Οι τιμές άμεσης παράδοσης στους ευρωπαϊκούς κόμβους φυσικού αερίου κυμαίνονταν το πρώτο τρίμηνο  μεταξύ 95-100 ευρώ/MWh. Οι τιμές λιανικής του φυσικού αερίου για τα νοικοκυριά στις πρωτεύουσες της ΕΕ αυξήθηκαν κατά 84 % τον Μάιο του 2022 σε ετήσια βάση.