Σταϊκούρας για προϋπολογισμό: 6 επιτυχίες και 10 πολιτικές προτεραιότητες

Ορόσημο στη σύγχρονη οικονομική ιστορία της Ελλάδας, χαρακτήρισε τον κρατικό προϋπολογισμό του 2023 ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, τονίζοντας πως είναι ο 1ος προϋπολογισμός, ύστερα από μακρά περίοδο 12 ετών, με την Ελλάδα εκτός μνημονίων και με την επιστροφή της στην ευρωπαϊκή κανονικότητα, μετά την άρση των κεφαλαιακών περιορισμών, την πρόωρη εξόφληση του ΔΝΤ και το τέλος της ενισχυμένης εποπτείας.

Διαβάστε επίσης: Ταραντίλης: Ο προϋπολογισμός του 2023 δημιουργεί περιβάλλον σταθερότητας και ανάπτυξης 

Στην ομιλία του κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου «Κύρωση του κρατικού προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2023», ο κ. Σταϊκούρας τόνισε μεταξύ άλλων πως είναι ένας προϋπολογισμός που προωθεί και καταγράφει:

• την αποτελεσματική ανταπόκριση στις αυξημένες ανάγκες της εποχής για στήριξη της κοινωνίας, με όρους όμως δημοσιονομικής υπευθυνότητας,
• την παραγωγική ανασυγκρότηση της πατρίδας μας,
• την αναπτυξιακή και συμπεριληπτική πορεία και δυναμική της οικονομίας,
• τη μεταρρυθμιστική στρατηγική της Κυβέρνησης,
• την ολόπλευρη ισχυροποίηση της Ελλάδας.

Σύμφωνα με τον ίδιο, καθώς διερχόμαστε μια παρατεταμένη περίοδο διεθνών αναταράξεων, με τη μεγαλύτερη διεθνή ενεργειακή και πληθωριστική κρίση των τελευταίων δεκαετιών, η ελληνική οικονομία προβάλλει σθεναρές αντιστάσεις, επιδεικνύει μεγάλες αντοχές, διαθέτει ισχυρή δυναμική και διακρίνεται από θετικές προοπτικές.

Συγκεκριμένα:

• 1ον. Η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται ισχυρά και σταθερά.
  Προβλέπεται ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης 5,6% για το 2022, και 1,8% για το 2023.
  Με βάση αυτές τις εκτιμήσεις, το ΑΕΠ αναμένεται να υπερβεί τα 224 δισ. ευρώ το 2023.
  Υψηλότερο κατά 45 δισ. ευρώ, ή κατά 25%, από το 2018!
  Αυτό είναι απόδειξη ισχυρής ανάπτυξης της οικονομίας.
• 2ον. Οι επενδύσεις και οι εξαγωγές ενισχύονται σημαντικά.
  Η ανάπτυξη συνδυάζεται, πλέον, με ποιοτική βελτίωση των συνιστωσών του εθνικού πλούτου.
  Εφέτος, όπως και πέρυσι, εκτιμάται ότι θα επιτύχουμε ιστορικό υψηλό στις άμεσες ξένες επενδύσεις και στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών.
  Στην ίδια κατεύθυνση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η Ελλάδα θα είναι πρωταθλήτρια σε ρυθμό αύξησης επενδύσεων στην Ευρώπη την τριετία 2022-2024.
• 3ον. Η ανεργία συρρικνώνεται.
  Έχει ήδη υποχωρήσει περισσότερο από 5 ποσοστιαίες μονάδες, σε σχέση με το 2019, προσεγγίζοντας πλέον, σε ετήσια βάση, το επίπεδο του 2010.
• 4ον. Οι οικονομικές ανισότητες μειώνονται.
  Σε πρόσφατο κείμενο εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκτιμάται ότι το ποσοστό φτώχειας στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά μισή έως δύο ποσοστιαίες μονάδες το 2021 σε σχέση με το 2020. νΜάλιστα στις ηλικίες 18-64, που είναι κατά βάση η παραγωγική ομάδα των εργαζομένων, η Ελλάδα εκτιμάται ότι θα σημειώσει ακόμη μεγαλύτερη μείωση – από δύο μέχρι τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες – που είναι πολύ πιθανό να είναι η μεγαλύτερη μείωση στην Ευρώπη.
• 5ον. Τα δημόσια οικονομικά σταθεροποιούνται και βελτιώνονται.
  Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης, ως ποσοστό του ΑΕΠ, εξαιτίας κυρίως της ανάπτυξης των τελευταίων δύο ετών, υποχωρεί εντυπωσιακά, κατά 50 ποσοστιαίες μονάδες την τελευταία τριετία. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η μείωση αυτή θα είναι η μεγαλύτερη στους κόλπους της Ευρώπης από το 2019, και μια από τις μεγαλύτερες στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
  Επίσης, εκτιμούμε ότι το πρωτογενές έλλειμμα θα μειωθεί σημαντικά εφέτος, με τα δημόσια οικονομικά να επιστρέφουν σε περιβάλλον πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2023.
• 6ον. Το κύρος και η αξιοπιστία της χώρας ενισχύονται.
  Η Ελλάδα βγήκε, το καλοκαίρι, από την ενισχυμένη εποπτεία. Η δε απόφαση του Eurogroup, πριν από μία εβδομάδα, στο πλαίσιο αξιολόγησης της 1ης Έκθεσης Μεταπρογραμματικής Εποπτείας, επισφράγισε ότι η χώρα μας δεν αποτελεί – πλέον – εξαίρεση στην ευρωζώνη. νΠαράλληλα, η ελληνική οικονομία αναβαθμίστηκε 11 φορές την τελευταία τριετία, παρά τις διαδοχικές κρίσεις, φτάνοντας πλέον μία θέση κάτω από την επενδυτική βαθμίδα.

Οι βασικές προτεραιότητες

Όπως ανέφερε ο ΥΠΟΙΚ, «ο προϋπολογισμός του 2023 έχει, ως βασικές προτεραιότητες, αφενός, τη συνέχιση και ενίσχυση των μέτρων στήριξης της κοινωνίας και, αφετέρου, την επίτευξη δημοσιονομικής ισορροπίας, τη διατήρηση της αναπτυξιακής πορείας της χώρας μας και την ολόπλευρη ενίσχυση της πατρίδας μας».

1η Προτεραιότητα: Η διασφάλιση της υφιστάμενης δημοσιονομικής υπευθυνότητας.

«Πεποίθησή μας είναι ότι η συνετή δημοσιονομική διαχείριση, με τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, αποτελούν βασικά όπλα απέναντι στην αβεβαιότητα της περιόδου και τη μεταβλητότητα των αγορών, καθώς και διαβατήριο για την επίτευξη επενδυτικής βαθμίδας».

2η Προτεραιότητα: Η υλοποίηση παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων των πολυ-επίπεδων κρίσεων.

«Γενναίες παρεμβάσεις, όπως είναι:

• Οι επιδοτήσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης.
• Η στήριξη γεωργών και κτηνοτρόφων με στοχευμένες επιδοτήσεις, με τη μείωση του ΦΠΑ στα λιπάσματα και τις ζωοτροφές, με την επιστροφή του ΕΦΚ στο πετρέλαιο.
• Η εφάπαξ οικονομική ενίσχυση ευάλωτων συμπατριωτών μας. Τις επόμενες ημέρες, προχωράμε στην πρόσθετη οικονομική ενίσχυση 2,3 εκατ. συμπατριωτών μας, χαμηλοσυνταξιούχων, ανασφάλιστων υπερηλίκων, δικαιούχων επιδομάτων ΑμεΑ, μακροχρόνια ανέργων, δικαιούχων ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, δικαιούχων επιδόματος παιδιών ΟΠΕΚΑ. Η συνολική ενίσχυση αυτών υπερβαίνει τα 820 εκατ. ευρώ μέσα στο 2022!»

3η Προτεραιότητα: Η συνέχιση και ενίσχυση των φορο-ελαφρύνσεων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, κυρίως τη μεσαία τάξη.

«Έτσι, κοντά στις σημαντικές μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών της τελευταίας τριετίας, έρχονται να προστεθούν:

• Η μονιμοποίηση της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, για όλους τους πολίτες.
• Η μονιμοποίηση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών.
• Η κατάργηση της ειδικής εισφοράς υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων.
• Η κατάργηση, υπό προϋποθέσεις, του τέλους επιτηδεύματος.
• Η επέκταση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε συγκεκριμένα αγαθά και υπηρεσίες.
• Απόρροια της ασκούμενης φορολογικής πολιτικής είναι η μείωση κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες της φορολογικής επιβάρυνσης των μισθωτών το 2021, σε σχέση με το 2019.
• Πρόκειται για τη 2η μεγαλύτερη μείωση φορολογικής επιβάρυνσης ανάμεσα σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ».

4η Προτεραιότητα: Η στήριξη του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών.

«Έτσι, πέραν των μειώσεων φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, προχωράμε, μεταξύ άλλων, σε:

• νέα αύξηση του κατώτατου μισθού,
• σε σημαντική και μόνιμη αύξηση των συντάξεων, ύψους 7,75% από εφέτος,
• στην αναμόρφωση του ειδικού μισθολογίου των γιατρών του Ε.Σ.Υ.,
• στην άμεση διευθέτηση παγίων μισθολογικών αιτημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων,
• στην ενίσχυση του ένστολου προσωπικού του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και του Λιμενικού Σώματος».

5η Προτεραιότητα: Η ενίσχυση της κοινωνικής στέγης και της κατοικίας.

«Με μέτρα, όπως είναι:

• Η χορήγηση άτοκων ή χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων σε νέους και νέα ζευγάρια,
• η κοινωνική αντιπαροχή,
• το Πρόγραμμα «Ανακαινίζω / Εξοικονομώ» για κενά σπίτια,
• η πολεοδομική χρήση «Κοινωνική Κατοικία».

Και παράλληλα, με παρατάσεις που ψηφίσαμε την προηγούμενη εβδομάδα, μέχρι το τέλος του 2024:

• της δυνατότητας υπαγωγής στο καθεστώς αναστολής ΦΠΑ στα ακίνητα,
• της μη επιβάρυνσης με ΦΠΑ της παράδοσης των ιδιοκτησιών,
• της έκπτωσης φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων για δαπάνες ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης των κτιρίων τους,
• της αναστολής του φόρου υπεραξίας 15% στις μεταβιβάσεις ακινήτων».

6η Προτεραιότητα: Η υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών, όπως είναι:

• Τα φορολογικά κίνητρα για την περαιτέρω αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.
• Η χορήγηση προσαυξημένης έκπτωσης για δαπάνες που αφορούν σε πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση.
• Τα κίνητρα για τη μεγέθυνση επιχειρήσεων.
• Η ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς.
• Η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στον Προϋπολογισμό.

7η Προτεραιότητα: Η βέλτιστη εκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

• Οι δαπάνες του Προγράμματος θα ανέλθουν σε επίπεδα ρεκόρ, στα 12 δισ. ευρώ το 2023, διπλάσιες από το πρόσφατο παρελθόν.
• Εάν κανείς προσθέσει και τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προβλέπονται συνολικές επενδυτικές εισροές προς την πραγματική οικονομία ύψους 15,4 δισ. ευρώ εντός του 2023.
• Ήδη, στο σκέλος των επιδοτήσεων του Ταμείου, και μέχρι την 25η Νοεμβρίου, είχαν ενταχθεί 440 έργα, προϋπολογισμού 13,7 δισ. ευρώ.
• Ενώ στο δανειακό σκέλος είχαν υποβληθεί 224 επενδυτικά σχέδια, προϋπολογισμού 8,5 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 121, δηλαδή περισσότερα από τα μισά, αφορούν μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

8η Προτεραιότητα: Η αντιμετώπιση του υψηλού, συσσωρευμένου ιδιωτικού χρέους και ο περιορισμός του κινδύνου – εξαιτίας των εξωγενών κρίσεων – δημιουργίας νέου.

• Η Κυβέρνηση, με τις πολιτικές της, ενίσχυσε την ευστάθεια των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, τραπεζών και διαχειριστών δανείων, εξυγιαίνοντας τα χαρτοφυλάκιά τους και βελτιώνοντας τα στοιχεία των ισολογισμών τους. Έτσι, τα μη-εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζικών ιδρυμάτων, εξαιτίας κυρίως του προγράμματος «ΗΡΑΚΛΗΣ», διαμορφώνονται πλέον σε μονοψήφιο ποσοστό επί του συνόλου των δανείων, ενώ οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων, εξαιτίας της εμπιστοσύνης στην ασκούμενη οικονομική πολιτική, έχουν αυξηθεί σημαντικά, κατά 35% την τελευταία τριετία.
• Όμως, οι εξωγενείς κρίσεις συνεχίζονται. νΜέχρι ένα σημείο μπορεί το κόστος να το αναλαμβάνει ο κρατικός προϋπολογισμός και ο Έλληνας φορολογούμενος. νΗ λογική «τα κέρδη δικά μου, το κόστος δικό σου», δεν βρίσκει ανταπόκριση στη σημερινή Κυβέρνηση. Αντιθέτως, το κόστος πρέπει να μοιράζεται και με το τραπεζικό σύστημα, σεβόμενοι πάντα το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο και την ανάγκη διατήρησης της κουλτούρας πληρωμών.

Αναφερόμενος στο Δελτίο Τύπου που εξέδωσαν οι συστημικές τράπεζες, ο κ. Σταϊκούρας υπογράμμισε πως σε αυτό:

1. Οι τράπεζες αποτυπώνουν τη – συμφωνημένη με την Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή – πρόταση για την επιδότηση δόσεων δανείων ευάλωτων ενήμερων δανειοληπτών με στεγαστικό δάνειο ή με δάνειο μικρών επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως της τράπεζας προέλευσης του δανείου, συστημικής ή μη, είτε αυτό παραμένει σε τραπεζικό ισολογισμό είτε έχει μεταβιβαστεί σε τρίτους.
   Αυτή η πρόταση, η οποία – για πρώτη φορά – είναι με μηδενικό δημοσιονομικό κόστος, θα υλοποιηθεί άμεσα.
   Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, «οποιαδήποτε αλλαγή των χαρακτηριστικών του σχήματος, είτε αναφορικά με τη μεγέθυνση της περιμέτρου, είτε με το ποσοστό επιδότησης της δόσης, θέτει σε κίνδυνο την υφιστάμενη εποπτική αξιολόγηση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών, τους δείκτες δανείων σε καθυστέρηση και την κεφαλαιακή τους επάρκεια». Και αυτό πρέπει να αποφευχθεί.
2. Οι τράπεζες θα προχωρήσουν σε βελτιωτικές προτάσεις, τις αμέσως προσεχείς εβδομάδες, ώστε να αυξηθεί το ποσοστό εγκρισιμότητας στον εξωδικαστικό μηχανισμό, συμπεριλαμβανομένων – για πρώτη φορά – και των ενήμερων δανειοληπτών που έχουν υποστεί μείωση των εισοδημάτων τους.
   Υπενθυμίζεται ότι έχουν ήδη μειωθεί τα επιτόκια στις ρυθμίσεις του εξωδικαστικού μηχανισμού, και υφίσταται καθολική έγκριση των ρυθμίσεων σε δανειολήπτες ελβετικού φράγκου.Μέχρι στιγμής, έχουν υλοποιηθεί 2.367 ρυθμίσεις οφειλών, συνολικού ύψους 437 εκατ. ευρώ.Τις τελευταίες 2 εβδομάδες, έχουν πραγματοποιηθεί περίπου 350 ρυθμίσεις οφειλών.
   Με αυτά τα στοιχεία, ο υφιστάμενος εξωδικαστικός μηχανισμός καθίσταται το πιο αποτελεσματικό εργαλείο ρύθμισης οφειλών της τελευταίας δεκαετίας. Δεν είμαστε, όμως, ακόμη ικανοποιημένοι. Απαιτείται περισσότερη δουλειά, κυρίως από τους διαχειριστές δανείων.
3. Οι τράπεζες αποδέχονται ότι υφίσταται – το τελευταίο διάστημα – σημαντική απόκλιση στα επιτόκια χορηγήσεων και καταθέσεων, και δεσμεύονται να αναθεωρήσουν την πολιτική επιτοκίων.
4. Οι τράπεζες σχεδιάζουν και επανεξετάζουν μειώσεις προμηθειών για διάφορες απλές τραπεζικές συναλλαγές.

9η Προτεραιότητα: Η ενίσχυση της εθνικής άμυνας, με δαπάνες για αγορές οπλικών συστημάτων ύψους 5,8 δισ. ευρώ τη διετία 2022-2023, έναντι ετήσιας δαπάνης 500 εκατ. ευρώ κατά το πρόσφατο παρελθόν.

• Η χώρα θωρακίζεται και ισχυροποιείται.

10η Προτεραιότητα: Η ενεργός συμμετοχή της χώρας, όπως γίνεται τα τελευταία 3,5 χρόνια, στη διαμόρφωση της νέας ευρωπαϊκής οικονομικής αρχιτεκτονικής.

Αρχιτεκτονική που πρέπει να διασφαλίζει μακροπρόθεσμη ευστάθεια και βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, προσφέροντας την απαραίτητη ευελιξία για τη διαχείριση του οικονομικού κύκλου, εξασφαλίζοντας επιτυχή αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων, ενθαρρύνοντας δημόσιες επενδύσεις που αυξάνουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, ενισχύοντας την εθνική ιδιοκτησία των προνοιών της, μεγιστοποιώντας τις συνέργειες μεταξύ των συστατικών του συνολικού μείγματος πολιτικής.