Πώς αλλάζει το μετρό τον κυκλοφοριακό χάρτη της Αθήνας

Η άφιξη των τριών νέων σταθμών του μετρό στον Πειραιά τον Οκτώβριο του 2022 έκλεισε τους παλιούς λογαριασμούς, αφήνοντας πια ανοιχτό τον δρόμο για τα νέα έργα που μέσα στην επόμενη δεκαετία θα δώσουν κυκλοφοριακές ανάσες στην πρωτεύουσα. Η ολοκλήρωση της τελευταίας επέκτασης από την παλιά φουρνιά, που χρειάστηκε εννέα χρόνια, ένωσε μέσα σε 20 λεπτά τον Πειραιά με το Σύνταγμα. Με τα νέα εργοτάξια για την ολοκαίνουργια «πορτοκαλί» γραμμή 4, να έχουν πάρει μπρος, νέες επεκτάσεις ήρθαν στο προσκήνιο.

Μετρό: Ο «χάρτης» της νέας επέκτασης προς Ίλιο

Οι πρώτες μόλις ημέρες λειτουργίας των σταθμών σε Μανιάτικα, Πειραιά, Δημοτικό Θέατρο έδωσαν μια πρόγευση του γιατί το μετρό θεωρείται δικαίως έργο πνοής για την πόλη. Όπως προέκυψε από τις πρώιμες ακόμα μετρήσεις του Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Περιφέρειας Αττικής, μέσω των καμερών που διαθέτει σε άξονες εισόδου και εξόδου από το κέντρο της πόλης, παρατηρήθηκε σαφής μείωση τόσο στον αριθμό των οχημάτων όσο και στον κυκλοφοριακό φόρτο.

Στις πρώτες ημέρες λειτουργίας του νέου μέσου, στην είσοδο της πόλης, από τη Λεωφόρο Κηφισού παρατηρήθηκε μείωση των καθυστερήσεων κατά 28,9%, ενώ από τη Λεωφόρο Ποσειδώνος κατά 30,2%, με τη μέση ταχύτητα κίνησης των οχημάτων να βελτιώνεται κατά 12% και 13% αντίστοιχα. Στις οδικές εξόδους της πόλης καταγράφηκε μείωση των μέσων ωριαίων διελεύσεων οχημάτων. Βελτίωση καταγράφηκε και στο κέντρο της πόλης, ειδικότερα στο λιμάνι, με τη συμφόρηση να περιορίζεται αποφασιστικά (-41,9) στην Ακτή Ποσειδώνος προς Ακτή Κονδύλη πριν τη Γούναρη, ενώ και στην Εθνικής Αντιστάσεως προς Ομηρίδου Σκυλίτση τα ποσοστά κατάληψης μειώθηκαν κατά 22,2%. Βεβαίως με την εξοικείωση το κοινού με το νέο μέσο τα αποτελέσματα αναμένεται να πολλαπλασιαστούν.

Ποιες νέες επεκτάσεις μετρό και προαστιακού κόβουν το νήμα

Η νέα χρονιά έκανε ποδαρικό με έναν νέο διαγωνισμό για την επέκταση της Γραμμής 2 του μετρό προς το Ίλιον. Η νέα επέκταση θα ενώσει Ανθούπολη με νέα γραμμή περίπου 4 χλμ. νέας γραμμής με τρεις νέους σταθμούς σε Παλατιανή, Ίλιον και Άγιο Νικόλαο. Βάζοντας τον άξονα της Θηβών στον χάρτη των μέσων σταθερής τροχιάς, έχει σχεδιαστεί για να εξυπηρετήσει μια σειρά πυκνοκατοικημένων περιοχών της Δυτικής Αττικής.

Οι δύο από τους τρεις σταθμούς θα κατασκευαστούν επί της οδού Θηβών, ο πρώτος (Παλατιανή) σε απόσταση 1.300 μ. περίπου βόρεια του σταθμού Ανθούπολη και ο δεύτερος (Ίλιον) 1.000 μ. βορειότερα του πρώτου. Ο τρίτος σταθμός (Αγ. Νικόλαος) βρίσκεται επί της οδού Αγίου Νικολάου στο Ίλιον. Σε μελλοντική φάση, θα προχωρήσει και προς τις Αχαρνές. Υπάρχει πρόβλεψη, στο πλαίσιο του συνολικού σχεδιασμού του δικτύου μετρό της πρωτεύουσας, για ανταπόκριση στον σταθμό Ίλιον με τη μελλοντική επέκταση της Γραμμής 4 προς την Πετρούπολη.

Σύμφωνα με την προκήρυξη του διαγωνισμού, προϋπολογισμού 550 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), εκτιμάται πως το νέο τμήμα της Γραμμής 2, θα εξυπηρετεί τουλάχιστον 67.000 επιβάτες ημερησίως, ο αριθμός των πολιτών που θα εξυπηρετούνται ως προς την κατοικία τους σε ακτίνα 500 μέτρων από τους 3 νέους σταθμούς θα ανέλθει σε 42.000 και οι αντίστοιχες εξυπηρετούμενες θέσεις εργασίας εκτιμώνται σε περίπου 5.000. Η κατάθεση προσφορών έχει ορισθεί στις 28 Φεβρουαρίου, ενώ εκτιμάται πως το έργο μπορεί να υπογραφεί προς τα τέλη του 2024. Η κατασκευαστική περίοδος ανέρχεται σε 57 μήνες.

Μεγαλώνει και το δίκτυο του προαστιακού

Στην τελική ευθεία μπήκε στα μέσα Δεκεμβρίου από τον ΟΣΕ ένα ακόμα σημαντικό έργο, η επέκταση του Προαστιακού σιδηροδρόμου στη Δυτική Αττική. Το έργο, ύψους 106,95 εκατ. ευρώ, θα ενώσει τα Άνω Λιόσια με τα Μέγαρα, με νέα γραμμή μήκους 36 χλμ. και επτά σταθμούς. Η νέα προαστιακή γραμμή θα «πατήσει» στην αναβάθμιση υφιστάμενης γραμμής.

Ειδικότερα, θα ξεκινά από τα Άνω Λιόσια, θα περνά από τον Ασπρόπυργο, την Ελευσίνα και θα τερματίζει στα Μέγαρα. Ο σιδηρόδρομος θα κάνει στάση σε: ΕΛΠΕ Ασπροπύργου, Ασπρόπυργο, Ελευσίνα, ΕΛΠΕ Ελευσίνας, Λουτρόπυργος, Νέα Πέραμος, Μέγαρα (ΣΓΥΤ), ενώ στο κάδρο μπαίνει και ο Παλαιός Σ.Σ. Μεγάρων στο πλαίσιο της προαίρεσης. Στόχος είναι η υπογραφή της σύμβασης το φθινόπωρο του 2023, ώστε το έργο να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2025. Η διάρκεια του έργου προβλέπεται σε 28 μήνες. Ως προθεσμία παραλαβής των προσφορών ορίζεται η 24η/01/2023 και η αποσφράγιση θα γίνει, σύμφωνα με την προκήρυξη, δύο ημέρες μετά δηλαδή στις 26/01/2023.

Δύο ακόμη προαστιακές γραμμές, μεγάλης αναπτυξιακής σημασίας, έχουν μπει σε τροχιά υλοποίησης. Οι σχετικοί διαγωνισμοί τρέχουν από την ΕΡΓΟΣΕ, στο πλαίσιο του μεγάλου πακέτου έργων με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου συνολικού ύψους 4 δισ. ευρώ. Πρόκειται για την κατασκευή νέας προαστιακής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα από τον κόμβο Κορωπίου έως το Λαύριο και τον λιμένα Λαυρίου με προϋπολογισμό 390,5 εκατ. ευρώ, καθώς και για τη σύνδεση της Ραφήνας και του λιμένα Ραφήνας με το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο, με προϋπολογισμό 308,6 εκατ. ευρώ. Στόχος είναι εντός του πρώτου εξαμήνου του 2023 τα δύο έργα θα έχουν αναδόχους.

Οι επόμενες επεκτάσεις

Με τις εργασίες για την νέα Γραμμή 4 να έχουν ξεκινήσει, η Αττικό Μετρό έχει βάλει μπρος τις μηχανές για να ωριμάσει την επόμενη ημέρα του μετρό της Αθήνας. Η επόμενη φάση της επέκτασης της Γραμμής 2, πρόκειται να έχει τρεις σταθμούς προς Καματερό και Άνω Λιόσια, όπου και θα συνδεθεί με τον Προαστιακό επί της Αττικής Οδού, και τελική κατάληξη στις Αχαρνές (κέντρο Μενιδίου).

Σε προτεραιότητα έχει τεθεί επίσης η σύνδεση του δικτύου μετρό με την Εθνική Οδό, προκειμένου να δοθούν ανάσες σε έναν από τους πιο επιβαρυμένους άξονες της πρωτεύουσας. Από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προκρίνεται ως προσφορότερη η επέκταση της Γραμμής 1, του γνωστού μας ηλεκτρικού, από την Κηφισιά ως τη Βαρυμπόμπη, καθώς η βόρεια φάση επέκτασης της μελλοντικής Γραμμής 4 προς τα βόρεια θα χρειαστεί πολύ χρόνο.

Η επέκταση του ηλεκτρικού θα περνά από τη Νέα Ερυθραία και θα καταλήγει στον κόμβο της Βαρυμπόμπης. Εφόσον ωριμάσει μελετητικά το έργο και βρεθεί η απαραίτητη χρηματοδότηση, τότε ο ηλεκτρικός θα φτάσει γρηγορότερα από κάθε άλλη λύση στην Εθνική. Ο προϋπολογισμός του έργου εκτιμάται περί τα 200 εκατ. ευρώ.

Βεβαίως, εκεί θα τερματίζει στο μέλλον και η βόρεια επέκταση της Γραμμής 4. Αρχικά, η πορτοκαλί γραμμή θα συνδεθεί με το Μαρούσι από το Γουδή με επτά νέους σταθμούς. Θα εξυπηρετεί τους δήμους Ψυχικού-Φιλοθέης, Χαλανδρίου και Αμαρουσίου. Στη συνέχεια, θα τραβήξει προς Εθνική Οδό. Το διπλό έργο έχει εκτιμώμενο προϋπολογισμό άνω του 1 δισ. ευρώ.

Σε προτεραιότητα βρίσκεται και η υπόγεια σύνδεση του ηλεκτρικού μετά τον σταθμό του Θησείου προς Καλλιθέα, μήκους 5 χλμ., με τέσσερις σταθμούς: Χαμοστέρνας, Πλατεία Δαβάκη, Λόφος Φιλαρέτου/Τζιτζιφιές και ΚΠΙΣΝ. Το κόστος εκτιμάται στα 450 εκατ. ευρώ. Η επόμενη φάση ανάπτυξης της γραμμής θα επεκταθεί προς Παλαιό Φάληρο, κατά μήκος της λεωφόρου Αμφιθέας.

Προετοιμάζεται ακόμη η «νότια» επέκταση της Γραμμής 2 από Ελληνικό, μήκους 4,4 χλμ., με σταθμούς σε Άνω Γλυφάδα, Λεωφόρο Βουλιαγμένης και Γλυφάδα, προϋπολογισμού 350 εκατ. ευρώ.