Ψηφιακή κάρτα: Ένα θετικό νομοθέτημα – Κάποιοι καίριοι προβληματισμοί – Ορισμένες προτάσεις για την αντιμετώπισή τους

Η επέκταση της εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας θα πραγματοποιηθεί μέσα στο Φεβρουάριο 2023 στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις και εταιρείες security και στη συνέχεια, εντός του πρώτου εξαμήνου του 2023, αναμένεται να εφαρμοστεί στη βιομηχανία, στις ΔΕΚΟ και, αργότερα, μέσα στη χρονιά, στον τουρισμό και επισιτισμό. Οι παραπάνω αποτελούν μερικούς από τους σημαντικότερους τομείς της οικονομίας της χώρας. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητο να υπάρξει διαδικασία προσαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας σύμφωνα με τις ανάγκες των κλάδων των επιχειρήσεων, ώστε να συνεχίσουν να παραμένουν ανταγωνιστικές και ευέλικτες, βασιζόμενες σε σύγχρονες πρακτικές.

Το μέχρι σήμερα πλαίσιο εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας, σε συνδυασμό με το υπάρχον αυστηρό πλαίσιο των χρονικών ορίων εργασίας δημιουργεί κωλύματα στην εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων. Σοβαρά και άμεσα ζητήματα προκύπτουν, τα οποία θα πρέπει να ληφθούν άμεσα υπόψη από την Πολιτεία, όπως η επιβάρυνση της καθημερινότητας εργοδοτών και εργαζομένων, η αύξηση εργοδοτικού κόστους καθώς και η σώρευση επιπλέον εξουσίας στα χέρια των ελεγκτών της Ανεξάρτητης Αρχής της Επιθεώρησης  Εργασίας, με βέβαιο αποτέλεσμα την απώθηση των (επιθυμητών) επενδύσεων στη χώρα μας. Στο άρθρο αυτό εστιάζουμε στα ζητήματα αυτά, τα οποία θεωρούμε ότι η κυβέρνηση πρέπει να επιλύσει.

Σύμφωνα με ό,τι ισχύει σήμερα, τα προβλεπόμενα πρόστιμα και οι βαρύτατες συνέπειες του νόμου απειλούν την ίδια τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων επηρεάζοντας ταυτόχρονα, σε ανθρώπινο επίπεδο, σημαντικά την καθημερινότητα εργαζομένων και εργοδοτών. Οι εργαζόμενοι χάνουν την οποία ευελιξία μπορεί να απαιτεί η εργασία τους, ενώ είναι προφανές ότι τους δημιουργείται άγχος από τις πιθανές συνέπειες σε βάρος τους σε περίπτωση καθυστέρησης ή/και πρόωρης άφιξης στην εργασία τους, ακόμα και για λίγα λεπτά της ώρας. Ανάλογους και μεγαλύτερους προβληματισμούς αντιμετωπίζουν και οι εργοδότες, ερχόμενοι καθημερινά αντιμέτωποι με το άγχος της αποφυγής επιβολής προστίμων για ολιγόλεπτες (και απολύτως εύλογες) αποκλίσεις από τα δηλωθέντα και τα πραγματικά «χτυπήματα» της ψηφιακής κάρτας εργασίας των εργαζομένων τους, παραμένοντας αποκλειστικά υπεύθυνοι για μία κάρτα της οποίας χρήση κάνουν αποκλειστικά τρίτοι!

Το άγχος προβλέπεται εξίσου έντονο και στα τμήματα προσωπικού που θα αναλάβουν άθελά τους το ρόλο του «υπευθύνου» για την ασφαλή και πλήρη διατήρηση των δεδομένων από το Ημερολόγιο Πραγματοποίησης Απασχόλησης, ενώ επιπλέον θα επιφορτίζονται με όλες τις πρόσθετες ενέργειες κατά το ωράριό τους (αλλά και εκτός αυτού), προκειμένου να διενεργείται η έγκαιρη προαναγγελία όλων των τυχόν αλλαγών σε ό,τι αφορά το ωράριο του προσωπικού και την τηλεργασία, πριν από την έναρξη του δηλωθέντος ωραρίου του κάθε εργαζόμενου!

Η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας – όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι τώρα –  θα επηρεάσει σημαντικά το μοντέλο εταιρικής διακυβέρνησης των επιχειρήσεων, σε μια περίοδο όπου η χώρα έχει ανάγκη να κάνει βήματα προόδου προς τον εκσυγχρονισμό της επιχειρηματικότητας.

Η καταγραφή των συνεπειών της εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας, σύμφωνα με τις ισχύουσες προβλέψεις, είναι αδύνατη, αφού θα επηρεαστεί κάθε πτυχή της εργασιακής καθημερινότητας στελεχών, διοίκησης, συνεργατών, εργαζομένων και αναπόφευκτα των οικογενειών τους.

Το προσωπικό, επαγγελματικό και πολιτικό κόστος θα πρέπει να «ζυγιστεί» από το αρμόδιο Υπουργείο, ώστε να γίνουν οι σχετικές βελτιώσεις στην εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας.

Μια πρότασή μας, που θα μπορούσε να λειτουργήσει ανακουφιστικά, είναι η δοκιμαστική περίοδος εφαρμογής του μέτρου τουλάχιστον για ένα 6μηνο, ώστε να χαρτογραφηθούν τα προβλήματα και οι αστοχίες του συστήματος. Επίσης, μια ακόμα θετική προσαρμογή, θα ήταν αυτή της πρόβλεψης περιόδου εικοσαλέπτου πριν και μετά την δηλωθείσα έναρξη του χρόνου εργασίας, ως εκ του νόμου χρόνου ελαστικής προσέλευσης.

Βαίνοντας σε πιο καίριες παρεμβάσεις, θεωρούμε ότι θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να ληφθεί υπόψη η πρόβλεψη ευέλικτου ωραρίου εργασίας (αντί απλά ευέλικτης άφιξης), η πρόβλεψη απολογιστικής υποβολής των τροποποιήσεων ωραρίου εργασίας (αφού υπάρχει το ψηφιακό αποτύπωμα του εργαζομένου), καθώς και η πρόβλεψη αποφυγής οιουδήποτε προστίμου όταν ο μισθωτός έχει αμειφθεί σύμφωνα με το νόμο.

Ευελπιστούμε το κράτος να κινηθεί προς αυτές τις κατευθύνσεις. Κοινός στόχος, άλλωστε, πρέπει πάντα να είναι η προστασία της απασχόλησης.

Η κα Χρυσηίς Πουλάκου είναι Δικηγόρος, Managing Partner της Ad Hoc Legal