Κλιματική Αλλαγή: Πόλεμος ΕΕ – πολυεθνικών για την παραγωγή καφέ

Έντονη ανησυχία έχει κυριεύσει τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες καφέ και κακάο, εξαιτίας του νέου νόμου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που στοχεύει στον τερματισμό της αποψίλωσης των δασών.

Εταιρίες, συμπεριλαμβανομένων της ιταλικής Lavazza, της Cadbury και της Mondelez, ανησυχούν για τα αποτελέσματα που θα έχει η ευρωπαϊκή οδηγία και αμφισβητούν την εφαρμοσιμότητα της.

Καφές: Πώς η κλιματική αλλαγή απειλεί τα καφεόδεντρα

Ο νόμος της ΕΕ

Ο νόμος της ΕΕ ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο και αναμένεται να τεθεί σε ισχύ στα τέλη του 2024.

Οι εισαγωγείς καφέ, κακάο, βοείου κρέατος, σόγιας, καουτσούκ και φοινικέλαιου πρέπει να αποδείξουν ότι οι αλυσίδες εφοδιασμού τους δεν συμβάλλουν στην καταστροφή των δασών και στην κλιματική κρίση, αλλιώς θα τους επιβάλλεται πρόστιμο που θα φτάνει το  4% του ετήσιου τζίρου τους.

Τι ισχυρίζονται οι εταιρείες

«Θα είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί αυτός ο νόμος με πρακτικούς όρους, επειδή η αλυσίδα εφοδιασμού του καφέ είναι πολύ περίπλοκη και η ιχνηλασιμότητα είναι πολύ δύσκολη», δήλωσε στο Reuters ο πρόεδρος του Ομίλου Lavazza, Τζουζέπε Λαβάζα.

Οι κανόνες της ΕΕ θα είναι δύσκολο να εφαρμοστούν χωρίς περισσότερη καθοδήγηση, ανέφερε, επισημαίνοντας τον μεγάλο αριθμό μεσαζόντων που εμπλέκονται στον καφέ.

«Αυτά τα εγγενή χαρακτηριστικά της αλυσίδας εφοδιασμού καφέ καθιστούν την ιχνηλασιμότητα μια τεράστια πρόκληση για τον κλάδο, καθώς πληροφορίες σχετικά με τη γεωγραφική θέση ενδέχεται να μην είναι διαθέσιμες για μικρές φυτείες», πρόσθεσε.

Η θέση της ΕΕ

Ο Κριστόφ Χάνσεν, ο οποίος ηγήθηκε των διαπραγματεύσεων για το νόμο για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δήλωσε: «Δεν νομίζω ότι είναι αδύνατο. Θα είναι σίγουρα μια πρόκληση για αυτούς, επειδή οι παραγωγοί του τομέα του καφέ είναι συχνά αρκετά μικροί».

«Όμως έχουμε ενσωματώσει στο κείμενο (του νόμου) την υποχρέωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να βοηθάει τους μικροκαλλιεργητές να μπορούν να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις», πρόσθεσε.

Η ΕΕ εισήγαγε τη νομοθεσία ορόσημο για την αποψίλωση των δασών, επειδή οι πολυετείς εθελοντικές δεσμεύσεις των εταιρειών τροφίμων να απαλλάξουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους από τις περιβαλλοντικές συνέπειες δεν είχαν ουσιαστικό αντίκτυπο.

Μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί

Μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένων των Earthsight, Fern και Solidaridad ανέφεραν ότι ο νόμος απαιτεί κυρίως από τις εταιρείες να εφαρμόσουν τις εθελοντικές δεσμεύσεις τους να σταματήσουν την προμήθεια από περιοχές που έχουν αποψιλωθεί.

«Είναι απολύτως δυνατό να εντοπιστούν οι αλυσίδες εφοδιασμού καφέ, παρά την πολυπλοκότητά τους. Άλλοι κλάδοι όπως το κακάο είναι σε καλό δρόμο για να το κάνουν», είπε η Τζούλια Κρίστιαν, δικηγόρος της Fern.

Εφοδιαστική αλυσίδα

Ορισμένες εταιρείες ισχυρίζονται ότι ο νόμος στην τρέχουσα μορφή του θα μπορούσε να βλάψει την εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων της Ευρώπης.

Προτείνουν μάλιστα, καλύτερη εκπαίδευση για τους αγρότες, ώστε να βελτιώσουν τις αποδόσεις των καλλιεργειών και να αποφευγουν την αποψίλωση των δασών για να φυτέψουν περισσότερα δέντρα κακάο.

Η Mondelez και μέλη μιας εμπορικής ομάδας που εργάζεται για τις επιπτώσεις της βιομηχανίας κακάο στη δασοκομία συναντήθηκαν με την Επιτροπή της ΕΕ σχετικά με το νόμο την άνοιξη που μας πέρασε.

Μέχρι το 2025, η Mondelez στοχεύει να προμηθεύεται όλο το κακάο της από φάρμες σε ένα πρόγραμμα που θα περιέχει ελάχιστηέως καθόλου αποψίλωση των δασών.

Επιπλέον, ο ιταλικός όμιλος ζαχαροπλαστείων Ferrero επιθυμεί η ΕΕ να παρέχει συγκεκριμένες οδηγίες σχετικά με τη συμμόρφωση για κάθε προϊόν, επειδή οι αλυσίδες εφοδιασμού διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους.

Αύξηση τιμών

Όλες οι μεγάλες πολυεθνικές τονίζουν την επικινδυνότητα ραγδαίας αύξησης των τιμών από την στιγμή που η προσφορά καφέ και κακάο θα μειωθεί δραματικά σε περίπτωση που εφαρμοστεί ο νόμος.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αποψίλωση των δασών είναι η δεύτερη κύρια αιτία κλιματικής αλλαγής, μετά την καύση ορυκτών καυσίμων.