Πώς ένα πρώην στέλεχος της Goldman πολέμησε τις κυρώσεις των ΗΠΑ στη Ρωσία — και κέρδισε

Η Έλενα Τίτοβα κατείχε κορυφαίες θέσεις στη Μόσχα για την Goldman Sachs, τη Morgan Stanley και την UBS σχεδόν για τρεις δεκαετίες ως σύμβουλος επενδυτικής τραπεζικής και στη συνέχεια παρέμεινε στη ρωσική αγορά, ακόμη και όταν οι μεγάλες τράπεζες των ΗΠΑ και της Ευρώπης έκαναν πίσω.

Οκτώ ημέρες μετά την εισβολή των δυνάμεων του Βλαντίμορ Πούτιν στην Ουκρανία πέρυσι, παραιτήθηκε από την κρατική τράπεζα όπου ήταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου. Γεννημένη σε ρωσο-ουκρανική οικογένεια και μεγαλωμένη εν μέρει στις ΗΠΑ, διέκοψε τους επαγγελματικούς της δεσμούς με τη χώρα όπου είχε κάνει καριέρα.

Αυτό, σύμφωνα με το Bloomberg, δεν εμπόδισε τις ΗΠΑ να της επιβάλλουν κυρώσεις. Μπήκε στη λίστα με τους «Ειδικά Ορισμένους Υπηκόους», έναν κατάλογο ανθρώπων που υπόκεινται στον πιο αυστηρό εξοστρακισμό από το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ο λόγος; Ήταν «συνδεδεμένη» με την Bank Otkritie, την οποία οι ΗΠΑ έβαλαν στη μαύρη λίστα αμέσως μετά την εισβολή, παρόλο που είχε παραιτηθεί από το διοικητικό συμβούλιο. Οι ξένες τράπεζες έκοψαν την πρόσβαση στους λογαριασμούς της και είχε πρόβλημα να πληρώσει τα έξοδα διαβίωσης. «Άλλαξε τη ζωή μου για πάντα, για κάποιον που εργαζόταν για διεθνείς τράπεζες και τον εμπιστεύονταν το σύστημα», είπε.

Οι Ρώσοι παρακάμπτουν με ευκολία τις κυρώσεις – Πώς απέκτησε μικροτσίπ αξίας μισού δισ. δολαρίων

Η χρόνια οδύσσεια της Τίτοβα να καθαρίσει το όνομά της είναι ένα παράδειγμα των παράπλευρων απωλειών από τη χρήση κυρώσεων των ΗΠΑ και των συμμάχων τους τα τελευταία χρόνια, καθώς η Ρωσία συνέχιζε τη βάναυση πολεμική της προσπάθεια.

«Λαμβάνοντας υπόψη πόσες κυρώσεις έχουν επιβληθεί στη Ρωσία και σε Ρώσους ιδιώτες και οντότητες ως απάντηση στην εισβολή στην Ουκρανία, νομίζω ότι μπορούμε να δούμε σίγουρα τα επόμενα χρόνια πολύ περισσότερους ανθρώπους να προσπαθούν να ξεφύγουν από αυτές τις λίστες», δήλωσε ο Κιμ Ντόνοβαν, πρώην αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ και διευθυντής του Economic Statecraft Initiative στο Atlantic Council στην Ουάσιγκτον. «Μερικές φορές μέσω της υποβολής αιτημάτων μπορείς να βγεις, αλλά πολλές φορές πρέπει να κινηθείς νομικά».

Εκατοντάδες πλούσιοι και ισχυροί Ρώσοι έχουν μπει στη μαύρη λίστα των ΗΠΑ μετά την εισβολή, βλέποντας τις περιουσίες, τα γιοτ και άλλα περιουσιακά στοιχεία τους να παγώνουν. Πολλοί έχουν υποβάλει προσφυγές. Λίγοι τα κατάφεραν. Τον Ιούλιο, το Ηνωμένο Βασίλειο ήρε τις κυρώσεις στον κάποτε δισεκατομμυριούχο Όλεγκ Τίνκοφ, τον μόνο μεγάλο Ρώσο μεγιστάνα που κατήγγειλε δημόσια την εισβολή.

Από την πλευρά της η 56χρονη Τίτοβα, και αρκετοί άλλοι πρώην υπάλληλοι της Otkritie, στους οποίους επιβλήθηκαν επίσης κυρώσεις για δεσμούς με την τράπεζα, αποτελούν μια περίεργη περίπτωση, δεν είναι δεσμευμένοι με το Κρεμλίνο ή υπερπλούσιοι μεγιστάνες, αλλά έχουν μεγαλύτερη εμπλοκή από έναν μέσο Ρώσο.

Στην αγωγή της, η Τίτοβα, η οποία ζει τώρα στο Ντουμπάι, υποστηρίζει ότι αυτή και άλλα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της τράπεζας στοχοποιήθηκαν επειδή περιλαμβάνονταν στην τελευταία εκθεση του ιδρύματος.

«Αδιαφανής» διαδικασία

Το δελτίο τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέφερε ότι η Τίτοβα και τα άλλα μέλη του διοικητικού συμβουλίου συμπεριλήφθηκαν για τους ρόλους τους στην τράπεζα. Οι δικηγόροι της 56χρονη κατέθεσαν την αίτησή της στις 10 Μαΐου 2022, συμπεριλαμβανομένης της απόδειξης ότι είχε αποχωρήσει από το διοικητικό συμβούλιο περισσότερο από ένα μήνα πριν οι ΗΠΑ επιβάλουν τις κυρώσεις.

Η διαδικασία των κυρώσεων είναι «πολύ αδιαφανής», δήλωσε ο Nicholas Mulder, καθηγητής του Πανεπιστημίου Cornell που έχει γράψει ένα βιβλίο για τις κυρώσεις. Η Τίτοβα, η οποία έχει ρωσική και βρετανική υπηκοότητα, είπε ότι ο χαρακτηρισμός των κυρώσεων την έκανε ουσιαστικά κόκκινο πανί για οποιονδήποτε πιθανό εργοδότη, σύμφωνα με την αγωγή της. «Ήταν ουσιαστικά αποκλεισμένη από την παγκόσμια οικονομία», ανέφερε.

Μήνυση στον  Μπλίνκεν

Η διαδικασία προσφυγών επιταχύνθηκε μόνο αφού ένα άλλο πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Otkritie, ο Ρώσος επενδυτής τεχνολογίας Anatoly Karachinsky, κατέθεσε μήνυση κατά του υπουργού Εξωτερικών Antony Blinken, μεταξύ άλλων, για να βγει από τη λίστα κυρώσεων.

Τον Μάιο του τρέχοντος έτους, ο Karachinsky έγινε ο πρώτος από τους διευθυντές της Otkritie που αφαιρέθηκε από τη λίστα. Το υπουργείο Οικονομικών δεν έδωσε καμία εξήγηση. Ενα μήνα αργότερα, αφαιρέθηκε από τη λίστα και η Τίτοβα.