Γαλλία: Το «μπόνους της επιδιόρθωσης» εκτίναξε τις αμοιβές των τεχνικών και επαγγελματιών

Ενδιαφέροντα είναι τα συμπεράσματα και οι παρατηρήσεις μετά την παρέλευση ενός έτους από την εφαρμογή του περίφημου «μπόνους για την επιδιόρθωση» που υιοθέτησε στη Γαλλία με πρωτοβουλία του προέδρου Μακρόν, η κυβέρνηση της Ελιζαμπέτ Μπορν.

Στόχος ήταν να πάψει η συνήθεια δεκαετιών των καταναλωτών να πετούν με την παραμικρή δυσλειτουργία ή επισκευάσιμη βλάβη ψυγεία, πλυντήρια, φούρνους μικροκυμάτων, καφετιέρες, φρυγανιέρες, βραστήρες, αλλά και ρούχα και κλινοσκεπάσματα και βέβαια παπούτσια, προκειμένου να αγοράσουν καινούργια.

Κοινωνικό leasing: Ο Μακρόν μοιράζει ηλεκτρικά αυτοκίνητα με 100 ευρώ το μήνα

Η ρύθμιση αυτή περιλαμβάνεται στο νόμο κατά των Απορριμμάτων για μια Κυκλική Οικονομία, που υιοθέτησε το Δεκέμβριο του 2022 η γαλλική κυβέρνηση και ο οποίος προβλέπει την επιστροφή 10 έως 45 ευρώ στον καταναλωτή από το κόστος επισκευής μιας ηλεκτρικής συσκευής ή το κόστος επιδιόρθωσης ενός ενδύματος ή υποδήματος. Σημειωτέον ότι από την 1η Ιανουαρίου 2024 η γαλλική κυβέρνηση αύξησε σημαντικά την επιδότηση για τις επιδιορθώσεις πολλών διαρκών καταναλωτικών αγαθών.

Εξαρχής φάνηκε ότι η ανταπόκριση των Γάλλων καταναλωτών στην πρωτοβουλία ήταν πολύ θετική. Πολύ σύντομα οι επισκευές οικιακών συσκευών και οι επιδιορθώσεις υποδημάτων, ενδυμάτων και άλλων οικιακών ειδών (κουβερτών, σεντονιών κ.λπ), αυξήθηκαν κατά 15%. Ωστόσο, ένα χρόνο μετά την εφαρμογή του μέτρου φαίνεται ότι αυξήθηκε αναλόγως και το κόστος των επισκευών και των επιδιορθώσεων. Φαίνεται επίσης ότι η γραφειοκρατία αποθαρρύνει τις μικρές επιχειρήσεις επαγγελματιών και τεχνικών να ενταχθούν στη ρύθμιση.

Αμφίβολο το όφελος για τον καταναλωτή

Σύμφωνα με τη γαλλική Ένωση για την Υπεράσπιση των Καταναλωτών (CLCV), οι χρεώσεις των ραφείων και των τσαγκαράδικων για την παροχή υπηρεσιών αυξήθηκαν την χρονιά που πέρασε κατά 10% έως 15%, ενώ οι χρεώσεις των εργαστηρίων επισκευής ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών αυξήθηκαν κατά 12% έως 18%.

Θα παρατηρούσε κανείς ότι οι ράφτες, οι υποδηματοποιοί, οι ηλεκτρολόγοι, οι ηλεκτρονικοί και άλλοι επαγγελματίες τεχνικοί αύξησαν τις τιμές λόγω πληθωρισμού. Η αύξηση του πληθωρισμού στη Γαλλία ήταν το 2023 πολύ μικρότερη από τις αυξήσεις που ζητούσαν στις αμοιβές τους. Μόλις την Πέμπτη ανακοινώθηκε ότι το 2023 έκλεισε με πληθωρισμό 4,1% στη Γαλλία, «τσιμπημένο» το Δεκέμβριο από 3,9% που ήταν σε ετήσια βάση το Νοέμβριο της χρονιάς που πέρασε.

Ευλόγως γεννάται η απορία μήπως η κρατική επιδότηση καταλήγει εξ ολοκλήρου ή και με το παραπάνω στα ταμεία μεγάλων εταιρειών που διατηρούν τμήματα επιδιορθώσεων (σε πολύ μικρότερο βαθμό καταλήγουν στις τσέπες ιδιωτών τεχνικών και μικροεπαγγελματιών), που βρίσκουν μια καλή ευκαιρία για να κερδοσκοπήσουν.

Αλλά και έτσι να συμβαίνει, το περιβαλλοντικό όφελος από τον περιορισμό της σπατάλης και τη μείωση των απορριμμάτων είναι αδιαμφισβήτητο. Ο κλάδος ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού στη Γαλλία παράγει περίπου 1,8 εκατ. τόνους απορριμμάτων ετησίως, σύμφωνα με μελέτη της εταιρείας συμβούλων Sofies.

«Παίξτε με τον ανταγωνισμό»

Η CLCV ανέλυσε τα δεδομένα από καταστήματα και εργαστήρια σε ολόκληρη τη Γαλλία που μετέχουν στο κυβερνητικό πρόγραμμα και έχουν την ένδειξη «QualiRépar» στο τζάμι τους. Οι ερευνητές έβαλαν στο μικροσκόπιο περί τις 160.000 επιδιορθώσεις οικιακών ηλεκτρικών συσκευών και διαπίστωσαν ότι οι χρεώσεις των τεχνικών από τον Ιανουάριο έως το Νοέμβριο του 2023 για τη διόρθωση πλυντηρίων ρούχων, εντοιχισμένων φούρνων και κουζινών αυξήθηκαν κατά 12% κατά μέσον όρο.

Οι χρεώσεις για την επιδιόρθωση συσκευών τηλεοράσεων σημείωσαν αύξηση το συγκεκριμένο ενδεκάμηνο κατά 14% κατά μέσον όρο, ενώ οι χρεώσεις για την επιδιόρθωση κινητών τηλεφώνων εκτινάχθηκαν κατά 18% υψηλότερα. Αντίθετα, η μέση χρέωση για την επιδιόρθωση φορητών ηλεκτρονικών υπολογιστών (laptop) μειώθηκε κατά 4%.

«Πολλοί παράγοντες συνέβαλαν στην αύξηση του κόστους επιδιόρθωσης των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών. Μεταξύ αυτών το αποτέλεσμα της διαπροσωπικής συναλλαγής μεταξύ τεχνικού και πελάτη, η αύξηση του κόστους των ανταλλακτικών και των πρώτων υλών, ο πληθωρισμός, η πολυπλοκότητα ορισμένων επισκευών», σημειώνει η έκθεση της CLCV, που συνιστά στους καταναλωτές να «παίζουν με τον ανταγωνισμό».

«Η συνεχής παρακολούθηση των τιμών και η σύγκριση των χρεώσεων διαφόρων τεχνικών και επαγγελματιών είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης αποτελεσματικότητας του μέτρου του μπόνους επισκευής», υπογραμμίζεται στην έκθεση.

Αυξημένα εφέτος τα μπόνους

Κατά τους ερευνητές, ένα μέσο γαλλικό νοικοκυριό έχει 74 ηλεκτρονικές συσκευές. Τα σημαντικότερο εμπόδιο για την επιδιόρθωση και επαναχρησιμοποίηση μιας οικιακής συσκευής είναι το κόστος της επισκευής. Ειδικά όταν το κόστος επιδιόρθωσης πλησιάζει την τιμή αγοράς μιας καινούργιας – κι αυτό ακριβώς θέλει να αντιμετωπίσει η θέσπιση του «μπόνους επιδιόρθωσης». Το οποίο, παρά τις παρατηρούμενες στρεβλώσεις και παρεκτροπές, η κυβέρνηση Μπορν αποφάσισε να αυξήσει.

Έτσι από την 1η Ιανουαρίου 2024 το ποσό της επιδότησης αυξήθηκε κατά 5 ευρώ για 21 προϊόντα, όπως εστίες μαγειρέματος, απορροφητήρες, κουζίνες, τοστιέρες, σίδερα για τα ρούχα. Επίσης το μπόνους διπλασιάστηκε για άλλες 5 από τις πιο συχνά επισκευαζόμενες συσκευές – τηλεοράσεις, ηλεκτρικές σκούπες πλυντήρια πιάτων, πλυντήρια ρούχων και στεγνωτήρια ρούχων. Η κρατική υποστήριξη κυμαίνεται πλέον από τα 15 έως τα 60 ευρώ ανάλογα με τη συσκευή.

Μετρίως αισιόδοξος ο απολογισμός

Αξίζει να σημειωθεί ότι το κρατικό κονδύλι για την επιδότηση των επισκευών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αγαθών, το ύψος του οποίου δεν έχει γίνει γνωστό αλλά σίγουρα δεν είναι αμελητέο, υποστηρίζεται σε έναν (επίσης αδιευκρίνιστο) βαθμό από την «οικολογική συνεισφορά». Την ειδική επιβάρυνση δηλαδή που έχει επιβάλει η γαλλική κυβέρνηση στις τιμές των καινούργιων συσκευών για να ενθαρρύνει τους καταναλωτές να επιδιορθώσουν την παλιά που έχουν στο σπίτι τους.

Σε κάθε περίπτωση, η γαλλική Ένωση για την Υπεράσπιση των Καταναλωτών δεν είναι ενθουσιασμένη από τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του μέτρου. Η αύξηση του αριθμού των επισκευαστών με την ένδειξη «QualiRépar» παραμένει «κάτω από τις αρχικές προσδοκίες», εξηγεί η CLCV. Και αναφέρει ως αιτία γι’ αυτό κάποιες γραφειοκρατικές διαδικασίες και επίσης το αδικαιολόγητα υψηλό κόστος ένταξης στο κυβερνητικό πρόγραμμα που λειτουργούν αποθαρρυντικά, ιδιαίτερα για τις μικρές επιχειρήσεις και τους ιδιώτες επαγγελματίες-τεχνικούς.