ΕΚΤ: Γεράκια vs περιστέρια – Πώς διαμορφώνονται οι συσχετισμοί για τα επιτόκια

Η συζήτηση έχει ανοίξει, αλλά τα σήματα που εκπέμπουν οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας όσον αφορά τις προθέσεις τους σε σχέση με τον χρόνο έναρξης της χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής είναι αντικρουόμενα.

Οι αγορές κρέμονται από τα χείλη των αξιωματούχων, που το μόνο στο οποίο ομοννοούν ξεκάθαρα είναι ότι ο πληθωρισμός εξελίσσεται ικανοποιητικά προς τον στόχο του 2%. Για το πότε είναι πιο σκόπιμο να γίνει η πρώτη μείωση, νωρίτερα ή αργότερα μέσα στο 2024, σταδιακά ή απότομα, είναι ολοφάνερη η διάσταση απόψεων ανάμεσα στα γεράκια και στα περιστέρια της ΕΚΤ.

Οι αξιωματούχοι στη Φρανκφούρτη εμφανίζονται διχασμένοι μεταξύ μιας αρχικής περικοπής τον Απρίλιο ή τον Ιούνιο, αν και η πλειοψηφία έχει υποστηρίξει δημόσια μεταγενέστερη ημερομηνία, καθώς επιθυμεί να αποκτήσει περισσότερη σαφήνεια σχετικά με την εξέλιξη των μισθών και των εταιρικών κερδών στην ευρωζώνη.

Επιτόκια: Οι κεντρικές τράπεζες αναζητούν λύση στον γρίφο του πληθωρισμού

Πάντως, ο ένας μετά τον άλλον, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ, συμπεριλαμβανομένου του Νάγκελ, στέλνουν το μήνυμα ότι μια πρώτη μείωση του κόστους δανεισμού είναι απίθανη πριν από τον Ιούνιο, με πολλούς να εξακολουθούν να διατηρούν επιφυλάξεις για το κατά πόσον οι αυξήσεις των μισθών θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μια αναζωπύρωση των πιέσεων στις τιμές.

Τα γεράκια

Οι δηλώσεις των τελευταίων ημερών είναι ενδεικτικές.

Το αρχιγεράκι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Γιοαχίμ Νάγκελ, διεμήνυσε πως «από την εμπειρία του παρελθόντος, [προκύπτει ότι] είναι συχνά πιο οδυνηρό αν μείωνες τα επιτόκια πολύ νωρίς και μετά, ενδεχομένως, έμπαινες σε μια άλλη φάση στην οποία οι τιμές αυξάνονταν και στη συνέχεια έπρεπε να λάβεις αντίμετρα».

Σύμφωνα με τον ίδιο, «αυτό σημαίνει υψηλότερο κόστος τελικά σε οικονομικούς όρους», και προέτρεψε τους αξιωματούχους να είναι υπομονετικοί στην αξιολόγηση της κατάστασης.

Σε ανάλογο μήκος κύματος, ο πιο μετριοπαθής αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος, υποστήριξε στεναρά την άποψη ότι η τράπεζα απαιτεί πρόσθετα στοιχεία για την ασφαλή επιστροφή του πληθωρισμού στον στόχο του 2% πριν ξεκινήσει τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής.

Απευθύνοντας εμμέσως πλην σαφώς μήνυμα στους πιο αισιόδοξους, ο ντε Γκίντος εξήγησε από την πλευρά του ότι οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ πρέπει να παρακολουθούν στενά τους παράγοντες κινδύνου που θα μπορούσαν να αναζωπυρώσουν τον πληθωρισμό, όπως η ταχεία αύξηση των μισθών, τα αυξημένα εταιρικά περιθώρια κέρδους και οι γεωπολιτικές εντάσεις. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι βραχυπρόθεσμα, «τα εισερχόμενα δεδομένα συνεχίζουν να σηματοδοτούν αδυναμία».

Στις πιο συντηρητικές φωνές συγκαταλέγεται και η Ιζαμπέλ Σνάμπελ, η οποία σήμερα προειδοποίησε πως η ΕΚΤ πρέπει να έχει ως γνώμονα να μην μειώσει πολύ νωρίς τα επιτόκια. Σε απόλυτη σύμπνοια με τον επικεφαλής της Bundesbank, Γιοαχίμ Νάγκελ, σημείωσε ότι η μακρά περίοδος υψηλού πληθωρισμού που προηγήθηκε, συνιστά μεγάλη προσοχή ώστε να μην χαλαρώσει η νομισματική πολιτική πρόωρα και μετά χρειαστεί να επανέλθει σε νέα σύσφιγξη η τράπεζα.

Περιστέρια

Τα περιστέρια, ωστόσο, εμφανίζονται πιο ανήσυχα για το αντίθετο ακριβώς: για υπερβολική καθυστέρηση της νομισματικής χαλάρωσης, δεδομένου του γρήγορου αποπληθωρισμού και μιας οικονομίας που ισορροπεί μρ δυσκολία και μόλις που απέφυγε την ύφεση πέρυσι.

Ο Γάλλος Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, διεμήνυσε σε συνέντευξή του στο L’Echo ότι το πολύ αργά είναι το ίδιο κακό με το πολύ νωρίς. Ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας είπε ότι φαίνεται πλέον βέβαιο ότι η ΕΚΤ θα μειώσει τα επιτόκια κάποια στιγμή φέτος και πρόσθεσε ότι ο κίνδυνος να κινηθεί καθυστερημένα είναι το ίδιο μεγάλος με το να κινηθεί πρόωρα.

Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι η ΕΚΤ έχει τα εργαλεία που επιτρέπουν να είναι ευέλικτη: πότε, πόσο γρήγορα και κατά πόσο θα μειώσει το κόστος δανεισμού. «Το να έχουμε αυτούς τους τρεις διαδοχικούς βαθμούς ελευθερίας μπορεί να είναι ένα ακόμη επιχείρημα για να μην καθυστερήσουμε υπερβολικά την πρώτη περικοπή», είπε ο Βιλερουά. «Δεν είναι θέμα βιασύνης, αλλά το να ενεργείς σταδιακά και ρεαλιστικά μπορεί να είναι προτιμότερο από το να αποφασίζεις πολύ αργά και μετά να χρειάζεται υπερβολική προσαρμογή».

«Σφίγγα» η Λαγκάρντ

Ένα σημαντικό στοιχείο που καθιστά συγκρατημένη την ΕΚΤ είναι η εξέλιξη των ονομαστικών μισθών, καθώς στις συλλογικές διαπραγματεύσεις οι εργαζόμενοι διεκδικούν αυξήσεις για την ανάκτηση των απωλειών που είχαν λόγω του πληθωρισμού.

Και οι πιο πρόσφατες δηλώσεις της επικεφαλής της τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία, τοποθετήθηκε χθες Πέμπτη σε ακρόαση στο Ευροκοινοβούλιο, δεν ήταν ούτε κατά ένα σημείο στίξης πιο συγκεκριμένες από τοό τι μια μείωση των επιτοκίων «είναι πιθανή» μέχρι το καλοκαίρι, που είπε στο Νταβός τον Ιανουάριο.

Σημείωσε ότι «η τρέχουσα αποπληθωριστική διαδικασία αναμένεται να συνεχιστεί, αλλά το Διοικητικό Συμβούλιο πρέπει να είναι βέβαιο ότι θα μας οδηγήσει βιώσιμα στον στόχο του 2%».

Η παράμετρος του μισθολογικού

«Η αύξηση των μισθών συνεχίζει να είναι ισχυρή και αναμένεται να γίνει ολοένα και πιο σημαντική για τη δυναμική του πληθωρισμού τα επόμενα τρίμηνα, αντανακλώντας τις στενές αγορές εργασίας και τις απαιτήσεις των εργαζομένων για αποζημίωση για τον πληθωρισμό»,τόνισε η Λαγκάρντ.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η ΕΚΤ χρειάζεται να δει το αποτέλεσμα των μισθολογικών συμφωνιών που θα συναφθούν το πρώτο τρίμηνο του 2024, προτού μπορέσει να βεβαιωθεί ότι η αύξηση των εισοδημάτων δεν ασκεί αδικαιολόγητη ανοδική πίεση στον πληθωρισμό.

Τα στοιχεία για την αύξηση των μισθών του πρώτου τριμήνου στην ευρωζώνη θα δημοσιευτούν λίγο μετά τη συνεδρίαση της ΕΚΤ τον Απρίλιο, δείχνοντας το καλοκαίρι ως το νωρίτερο που θα μπορούσαν να μειωθούν τα επιτόκια.