Δικαιώματα ρύπων: Πώς θα μοιραστεί για το 2024 το 1,2 δισ. των εσόδων από τις δημοπρασίες

Σε αλλαγές στην κατανομή των εσόδων από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου για το 2024 προχώρησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).

ΥΠΕΝ: Επενδύσεις 1,5 δισ. ευρώ σε δίκτυα ρεύματος και αερίου το 2024

Ουσιαστικά αφορά στη μοιρασιά των περίπου 1,2 δισ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα συγκεντρωθούν εφέτος, σημαντικά  λιγότερα από το 1,6 δισ. ευρώ που είχαν συγκεντρωθεί το 2023. Οι υπολογισμοί βασίζονται κυρίως στην εκτίμηση ότι η μέση τιμή των ρύπων για το 2024 θα κυμανθεί γύρω στα 60 ευρώ/τόνο CO2 (από περίπου 80 ευρώ/τόνο πέρυσι).

Ήδη η τιμή των δικαιωμάτων εκπομπών κινείται χαμηλότερα από τις αρχές του έτους, οπότε ξεκίνησε από 80,37 ευρώ/τόνο την 1η Ιανουαρίου και έφτασε στα 52,21 ευρώ/τόνο στις 23 Φεβρουαρίου.

Το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης

Σε κάθε περίπτωση, το μεγαλύτερο μέρος από τον «κουμπαρά» των ρύπων, σύμφωνα με απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), ήτοι το  45,82%  των εσόδων, θα κατευθυνθεί στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ), το οποίο έως πέρυσι απορροφούσε το  77,275% των πόρων καθώς από αυτό επιδοτούνταν οι λογαριασμοί ρεύματος των καταναλωτών.

Έτσι, περίσσεψε ένα ποσοστό 31,45% το οποίο μοιράζεται από το ΥΠΕΝ σε παλαιούς, αλλά και νέους δικαιούχους.  Ειδικότερα,   το 14,61% θα λάβει ο Διαχειριστής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠEΕΠ) για την τροφοδότηση του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) ο οποίος είναι ελλειμματικός. Για το 2023 δικαιούταν μόλις το 3,8%.

Η βιομηχανία

Στο  17 % αυξάνεται και το ποσοστό των εσόδων που θα διατεθεί  για να καλύψει τις ανάγκες της βιομηχανίας που εκτίθεται σε σημαντικό κίνδυνο διαρροής άνθρακα, (carbon leakage) δηλαδή της μεταφοράς της παραγωγής σε χώρες με πιο «χαλαρό» θεσμικό πλαίσιο όσον αφορά τις εκπομπές ρύπων.  Στη βιομηχανία αναλογούσε τον προηγούμενο χρόνο το 11% των εσόδων, αν και πριν περίπου δύο εβδομάδες, με υπουργική απόφαση το ποσοστό αυξήθηκε στο 16,5%, κάνοντας χρήση των αδιάθετων κονδυλίων του 2023.

Το Πράσινο Ταμείο

Σημαντικό είναι το ποσοστό 10,08 % των εσόδων που θα λάβει για το 2024 και το Πράσινο Ταμείο   για τη χρηματοδότηση έργων για την προστασία   του φυσικού περιβάλλοντος  και τη διαχείριση δασών καθώς και για δράσεις που αφορούν σε θέματα κλιματικής αλλαγής. Το ποσό θα κατανέμεται στις ειδικότερες δράσεις με υπουργικές αποφάσεις.

Επίσης, το Πράσινο Ταμείο θα λάβει άλλο  1,65 % των εσόδων για τις υπό απολιγνιτοποίηση περιοχές     Κοζάνης, Φλώρινας και  Μεγαλόπολης. Ωστόσο, η απόφαση του ΥΠΕΝ θέτει ανώτατο «πλαφόν» στα  19,5 εκατομμύρια ευρώ, ακόμη κι αν αυξηθούν τα έσοδα από τους ρύπους το 2024.  Τα συγκεκριμένα κονδύλια θα στηρίξουν  δράσεις οι οποίες θα απευθύνονται σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις λιγνιτικές περιοχές ή και σε επιχειρήσεις που επιθυμούν να μετεγκατασταθούν σε Δυτική Μακεδονία και Αρκαδία. Οι δράσεις μπορεί να  αφορούν και σε συμπράξεις επιχειρήσεων με ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια.

Υπεράκτια αιολικά πάρκα

Μέρος από το «πορτοφόλι» των ρύπων  θα κατευθυνθεί και στις έρευνες. Το  2,55% των εσόδων και έως το πολύ 30 εκατ. ευρώ θα διατεθεί στην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων  (ΕΔΕΥΕΠ) για τις έρευνες για το θαλάσσιο αιολικό δυναμικό. Άλλο 1,27% των εσόδων και έως 15 εκατ. ευρώ θα καλύψει τις ανάγκες της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) για τις έρευνες για κρίσιμες πρώτες ύλες.

Ακόμη, μέρος των εσόδων μοιράζονται ως εξής:

–  2,12%  και έως 25 εκατ. ευρώ  στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) για διάφορες δράσεις του (αντιμετώπιση  της κλιματικής αλλαγής, διαχείριση υδατικών πόρων κ.λπ.)

-1,5%  στο λογαριασμού ειδικού σκοπού στην Τράπεζα της Ελλάδος για τη χρηματοδότηση έργων και δράσεων για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης.

-0,5% στο Εθνικό Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης   για χρηματοδότηση έργων  βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης μέσω διαγωνισμών.

-2,78%    στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τις εποχικές ανάγκες των Δασικών Υπηρεσιών, για το «Σχέδιο Προστασίας Δασών», για υλοτομικές εργασίες κλπ.

Επίσης,  από τα φετινά έσοδα των πλειστηριασμών   δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τα  3 εκατ. ευρώ θα διατεθούν στον ΔΑΠΕΕΠ  για τη διαχείριση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου.