ΕΕ: «Τρίζει» ο γαλλογερμανικός άξονας – Νέες εντάσεις με αφορμή την Ουκρανία

Σε νέες περιπέτειες εισέρχεται ο περίφημος γαλλογερμανικός άξονας που τις προηγούμενες δεκαετίες – και κυρίως κατά την κρίση χρέους της Ευρωζώνης – αποτέλεσε τη ραχοκοκαλιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΕΕ: Ερίζουν Γερμανία – Γαλλία για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας

Στις εντάσεις της τελευταίας περιόδου, που εν πολλοίς τροφοδοτούνται από τις θεαματικά καλύτερες οικονομικές επιδόσεις και προοπτικές της Γαλλίας σε σχέση με τη Γερμανία, μετά από πολλά χρόνια κυριαρχίας του Βερολίνου στην οικονομική ζωή της γηραιάς ηπείρου, ήρθε την τελευταία εβδομάδα να προστεθεί ένα ακόμα αγκάθι – που αυτή τη φορά δεν σχετίζεται με την οικονομία, αλλά με ένα ανοιχτό πολεμικό μέτωπο: Τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ένταση

Όπως αναφέρει σε αποκλειστικό του δημοσίευμα το Bloomberg, η κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Παρισιού και Βερολίνου προκλήθηκε στον απόηχο του υπαινιγμού Μακρόν, περί αποστολής στρατευμάτων στην Ουκρανία για να πολεμήσουν ενάντια στη Ρωσία. Όπως σημειώνει το οικονομικό πρακτορείο, σκοπός της αναφοράς αυτής ήταν να σταλεί ένα μήνυμα προς τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ότι δεν μπορεί να θεωρεί τη στάση της Ευρώπης δεδομένη. Ωστόσο το διαβόητο «ό,τι χρειαστεί» που ξεστόμισε ο Γάλλος πρόεδρος χτύπησε «ευαίσθητες χορδές» στο Βερολίνο, με τον Σολτς να σπεύδει να αποκλείσει κατηγορηματικά οποιοδήποτε σενάριο αποστολής ευρωπαϊκού ή ΝΑΤΟϊκού στρατού στην Ουκρανία. Η κατηγορηματική άρνηση του Σολτς αποτέλεσε χαράς ευαγγέλιο για την πλειοψηφία των Ευρωπαίων, που το τελευταίο που θα ήθελαν είναι να εμπλακούν οι χώρες τους σε μια ανοιχτή πολεμική αντιπαράθεση με τη Ρωσία, η οποία θα μπορούσε – όπως απείλησε ο Βλαντίμιρ Πούτιν – να μετεξελιχθεί σε έναν πυρηνικό πόλεμο μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας. Θύμισε όμως παράλληλα για μια ακόμα φορά τη διαφορά ύφους και στυλ διακυβέρνησης μεταξύ των δύο ηγετών.

 

Όπως σημειώνει το Bloomberg, επικαλούμενο Γάλλο αξιωματούχο που δεν κατονομάζει, ο Μακρόν αντιμετωπίζει τον Σολτς ως έναν ηγέτη χωρίς θάρρος και φιλοδοξία, που δεν μπορεί να σκεφτεί πέρα από το βραχυπρόθεσμο μέλλον. Στο δε Βερολίνο, ο Μακρόν θεωρείται μια μοναρχική φιγούρα που είναι καλύτερος στο να παρουσιάζει μεγάλα οράματα παρά στο να τα υλοποιεί.

Η αναφορά του Γάλλου προέδρου στο ενδεχόμενο αποστολής στρατευμάτων στην Ουκρανία προκάλεσε αντιδράσεις από πολλούς συμμάχους στο ΝΑΤΟ, και τράβηξε την προσοχή του Πούτιν. Δεκτή με ικανοποίηση έγινε μόνο από ορισμένα ακραία αντιρωσικές χώρες, όπως τα κράτη της Βαλτικής: Ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας ήταν από τους λίγους που στήριξαν ανοιχτά τη θέση του Μακρόν. Όμως η υποστήριξη των χωρών της Βαλτικής είναι ήσσονος σημασίας μπροστά στην οργή που προκάλεσε στο Βερολίνο η κίνηση του Μακρόν.

Οργή

Το έτσι κι αλλιώς τεταμένο κλίμα ήρθε να επιδεινώσει μια άλλη αδέξια αναφορά του Μακρόν: Προ ημερών, ο Γάλλος πρόεδρος κατηγόρησε τη Γερμανία (χωρίς να την κατονομάσει) ότι την παραμονή του πολέμου προσέφερε στην Ουκρανία «κράνη και υπνόσακους». Μια κριτική άδικη, καθώς η Γερμανία αποτελεί πλέον τον δεύτερο μεγαλύτερο δωρητή στρατιωτικού υλικού προς την Ουκρανία μετά τις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Ινστιτούτο του Κιέλου, μεταξύ Ιανουαρίου 2022 και Ιανουαρίου 2024 η Γερμανία ενίσχυσε την Ουκρανία με 17,7 δισ. ευρώ, ενώ η Γαλλία με μόλις… 0,64 δισ. ευρώ. Όπως εξηγεί ο Ρουμ Μόμνταζ, ερευνητής του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών με έδρα το Παρίσι, «η θέση του Μακρόν αποδυναμώνεται από το περιορισμένο ποσό της στρατιωτικής βοήθειας που έχει παράσχει η Γαλλία στην Ουκρανία μέχρι στιγμής, το οποίο δεν είναι ανάλογο με το προφίλ της ως η ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη της Ευρώπης».

 

Τριγμοί

Η διαφορετική στάση προς την Ουκρανία μεταξύ Βερολίνου και Παρισιού οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της εσωτερικής πίεσης που δέχονται οι δύο ηγέτες: Αν και με δυσκολία, ο Γάλλος πρόεδρος έχει διασφαλίσει μια δεύτερη θητεία που θα λήξει το μακρινό 2027. Ο Όλαφ Σολτς, όμως, θα κριθεί από τους Γερμανούς ψηφοφόρους εντός του 2025. Μέχρι τότε πρέπει να συνεχίσει να παλεύει προκειμένου να κρατήσει τον τρικομματικό κυβερνητικό συνασπισμό ενωμένο, και να μην επιτρέψει τη γιγάντωση του ακροδεξιού AfD που – μεταξύ άλλων θέσεων – αντιτίθεται στην αποστολή όπλων στην Ουκρανία.

Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την ανακατανομή ισχύος που συντελείται μεταξύ Βερολίνου και Παρισιού λόγω των σφοδρών αναταράξεων που αντιμετωπίζει η γερμανική οικονομία, προκαλούν τριγμούς στον άλλοτε κραταιό γαλλογερμανικό άξονα. Τριγμούς που κάνουν τον Μακρόν να θυμάται με κάποια νοσταλγία την εποχή της Άνγκελα Μέρκελ. Όπως δήλωσε ο ίδιος σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, «γνώρισα έναν κόσμο όπου η Γερμανία και η Γαλλία συμφωνούσαν μεταξύ τους…»