Ελληνική οικονομία: Γιατί η κυβέρνηση σπεύδει να σπάσει τον κουμπαρά για το χρέος

Ο κύβος ερρίφθη από τον πρωθυπουργό χθες στο Bloomberg. Η Ελλάδα θα προχωρήσει μέσα στο φθινόπωρο και μέχρι το τέλος του έτους στην πρόωρη αποπληρωμή διακρατικών δανείων που απορρέουν από το πρώτο μνημόνιο, όπως είχε γράψει εδώ και μήνες ο OT. Η κυβέρνηση στοχεύει στην εξοικονόμηση περίπου 300 εκατ. ευρώ κατ’ έτος από τόκους μέχρι το 2028, με ταυτόχρονη βελτίωση του προφίλ του ελληνικού δημοσίου χρέους. Μάλιστα, ενώ οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες που θα καθοριστούν στις 21 Ιουνίου για όλα τα κράτη μέλη συμπεριλαμβάνουν τους τόκους στις κρατικές δαπάνες, τότε θα δοθεί μια επιπλέον δυνατότητα στην αξιοποίηση αυτών των χρημάτων από το 2025 και έπειτα, οπότε και θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται ο αποκαλούμενος «κόφτης» δαπανών.

Δημόσιο Χρέος: Να ξοδευτεί ή όχι το δημοσιονομικό «μαξιλάρι» – Δύο οικονομολόγοι απαντούν στον ΟΤ

Σύμφωνα με πληροφορίες, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο αναμένεται να σταλεί επιστολή προς τον ESM από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αλλά και τον ΟΔΔΗΧ, με την οποία θα ζητούν να επιτραπεί η χρήση μέρους των 15,5 δισ. ευρώ που ελήφθησαν από τον ESM ως μαξιλάρι ασφαλείας για τη μεταμνημονιακή περίοδο.

Η χρήση του ποσού αυτού, που αντιστοιχεί περίπου στο 40% του μαξιλαριού των διαθεσίμων του δημοσίου είχε συνδεθεί με περιορισμούς. Πριν από τη χρήση του ποσού για την μείωση του χρέους η Ελλάδα θα έπρεπε πρώτα να εξασφαλίσει τη σχετική άδεια του ESM.

Μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, και την συνεχόμενη και συνεχιζόμενη πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές η ρήτρα αυτή θεωρείται υπερβολική.

To «μαξιλάρι» του ESM, κλειδωμένο σε ειδικό λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος και τα ταμειακά διαθέσιμα του ελληνικού δημοσίου συνθέτουν ένα συνολικό «μαξιλάρι» το οποίο σήμερα ξεπερνά τα 36 δισ. ευρώ.

Πώς θα γίνει η αποπληρωμή

Για την αποπληρωμή των 8 δισ. ευρώ, ένα ποσό ύψους 5 δισ. ευρώ από αυτά τα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθεί τον Δεκέμβριο για τη νέα πρόωρη αποπληρωμή διμερών δανείων του πρώτου μνημονίου, μαζί με επιπλέον 3 δισ. ευρώ από τα ταμειακά διαθέσιμα του ελληνικού δημοσίου. Πρόκειται για δάνεια που δόθηκαν στη χώρα μας στο πλαίσιο του πρώτου προγράμματος, το οποίο συμφωνήθηκε το Μάιο του 2010 και περιελάμβανε διμερή δάνεια από τις χώρες της ευρωζώνης (52,9 δισ. ευρώ).

Αξίζει να σημειωθεί ότι εφόσον γίνει η αποπληρωμή των 8 δισ. ευρώ, θα είναι η 4η πρόωρη αποπληρωμή διμερών δανείων. Κι αυτό γιατί έχουν προηγηθεί τον Μάρτιο του 2019 (2,7 δισ. ευρώ προς ΔΝΤ), τον Μάρτιο του 2021 η πρόωρη αποπληρωμή 2,65 δισ. ευρώ (για το 2023 μαζί με την πλήρη πρόωρη προεξόφληση των δανείων του ΔΝΤ ύψους 1,86 δισ. ευρώ), ενώ ακολούθησε μια ακόμα πρόωρη αποπληρωμή δανείων GLF ύψους 5,29 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2023. Για ιστορικούς λόγους, αξίζει να υπενθυμιστεί πως το πρώτο αίτημα για πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ είχε τεθεί στις 2 Μαΐου 2019 από τον τότε υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο στη συνεδρίαση Euroworking Group.

Η «έξοδος» και το χρέος

Επισημαίνεται ότι τα δάνεια του πρώτου μνημονίου από την ευρωζώνη ανέρχονται σε 52,9 δις. ευρώ με διάρκεια αποπληρωμής από το 2020 έως τα 2040 και με επιτόκιο Euribor 3 μηνών + 0,5%, γεγονός που τα καθιστά πιο ακριβά από το να βγει η χώρα στις αγορές σε αυτή τη φάση που τα επιτόκια της χώρας είναι σε καλύτερη φάση από τα αντίστοιχα της Ιταλίας και κοντά σε αυτά της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.

Η Ελλάδα θα πρέπει μέχρι το 2034 να έχει μειώσει τον δείκτη χρέους προς ΑΕΠ κάτω από το 100% προκειμένου να μπορέσει να δανειοδοτηθεί με βάση τα επιτόκια που θα ισχύουν όπως εκτιμούν οι αναλυτές. Σύμφωνα με την Κομισιόν, ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ μειώθηκε στο 161,9% το 2023 λόγω της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ και του πλεονάσματος του πρωτογενούς ισοζυγίου. Ο δείκτης αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 153,9% του ΑΕΠ το 2024 και στο 149,3% το 2025.