ΗΠΑ: Ξοδεύουν περισσότερα για τόκους από ότι για την άμυνά τους

Για πρώτη φορά στην ιστορία οι δαπάνες για την εξυπηρέτηση του δημόσιου αμερικανικού χρέους θα ξεπεράσουν τις στρατιωτικές δαπάνες της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Υπενθυμίζεται ότι η χώρα είναι στη δεύτερη θέση, σύμφωνα με την κατάταξη του ΝΑΤΟ, σε αμυντικές δαπάνες επί ποσοστό του ΑΕΠ.

Οι πληρωμές τόκων για το εθνικό χρέος που κατέχει το δημόσιο  θα κοστίσουν στην κυβέρνηση 1,2 τρισ. δολάρια κατά το οικονομικό έτος που λήγει τον Οκτώβριο, ανέφερε το Υπουργείο Οικονομικών σε μηνιαία έκθεση για τον προϋπολογισμό. Το ποσό είναι ιλλιγιώδες καθώς το σύνολο του δημοσίου χρέους ξεπερνά τα  35,273 τρισ. δολάρια.

Χρέος ΗΠΑ: Σφίγγει ο κλοιός του χρόνου

Οι οικονομολόγοι ανησυχούν όλο και περισσότερο για τον πιθανό αντίκτυπο αυτών των πληρωμών στην οικονομία των ΗΠΑ. Οι πληρωμές τόκων αντιστοιχούν στο 2,4% του συνολικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος των ΗΠΑ το 2023, και το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου εκτιμά ότι το ποσοστό αυτό θα μπορούσε να διογκωθεί στο 3,9% τα επόμενα 10 χρόνια.

Ακόμα και ο κεντρικός τραπεζίτης, Τζερόμ Πάουελ, σε ερώτηση που δέχθηκε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του στην διάσημη εκπομπή «60 minutes» για τη βιωσιμότητα του αμερικανικού χρέους αν και τόνισε ότι δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητά του να σχολιάσει αυτό το οικονομικό μέγεθος, καθώς ηγείται της αποστολής της νομισματικής πολιτικής ωστόσο δεν απέφυγε τον πειρασμό και είπε ότι οι ΗΠΑ κάποια στιγμή θα πρέπει να μπούνε στο μονοπάτι της δημοσιονομικής σύνεσης.

Ο Πολ Κρούγκμαν, γράφοντας στους New York Times, υποστήριξε ότι η αύξηση των φορολογικών εσόδων ή η περικοπή των δαπανών κατά μόλις 2,1% του ΑΕΠ θα ήταν ένας απόλυτα διαχειρίσιμος τρόπος για να διορθωθεί το υπέρογκο δημοσιονομικό έλλειμμα. Υπάρχει ιστορικό προηγούμενο για μια γρήγορη διόρθωση. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Μπιλ Κλίντον τη δεκαετία του 1990, ένας συνδυασμός καλής πολιτικής και τύχης παρήγαγε ισχυρή ανάπτυξη, μετατρέποντας ένα τεταμένο βάρος χρέους σε πλεόνασμα στον προϋπολογισμό.

Γιατί η κυβέρνηση πληρώνει τόσους πολλούς τόκους;

Δύο σημαντικοί παράγοντες έχουν οδηγήσει αυτές τις πληρωμές στα ύψη. Πρώτον, η κυβέρνηση ξόδεψε τρισεκατομμύρια για να στηρίξει τα νοικοκυριά και την οικονομία κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πληρώνοντάς τα με δανεισμό αντί να αυξήσει τους φόρους. Δεύτερον, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αύξησε τα επιτόκια από το 2022 για να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό, γεγονός που ανέβασε το ποσό που οφείλει η κυβέρνηση για αυτό το χρέος.

Αν και η Fed πρόκειται να μειώσει σταδιακά αυτά τα επιτόκια από την επόμενη εβδομάδα, η πίεση στον προϋπολογισμό είναι πιθανό να συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια.

Τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών θα μπορούσαν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην πορεία του δημοσιονομικού ελλείμματος. Τόσο ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ όσο και η αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις έχουν προτείνει περικοπές φόρων και νέες δαπάνες που θα μπορούσαν να ωθήσουν προς τα πάνω το δημοσιονομικό έλλειμμα. Η Χάρις έχει επίσης προτείνει την αντιστάθμιση αυτών των νέων δαπανών με αυξήσεις φόρων στους πλούσιους και τις επιχειρήσεις. Ο Τραμπ έχει προτείνει υψηλούς δασμούς σε ξένα αγαθά, αλλά οι επικρατέστεροι οικονομολόγοι είναι επιφυλακτικοί ότι αυτά θα αποφέρουν πολλά έσοδα σε σύγκριση με τον αντίκτυπο των φορολογικών περικοπών.