Πληθωρισμός: Ο νέος…ελέφαντας στο «δωμάτιο» – Τι προκαλεί πλέον την ακρίβεια [γράφημα]

Από τις αρχές καλοκαιριού του 2021, οι περισσότερες οικονομίες στον κόσμο άρχισαν να έρχονται αντιμέτωπες με μία δραματική αύξηση στο δείκτη τιμών καταναλωτή (πληθωρισμός), με πολλές χώρες να βλέπουν τις τιμές να αυξάνονται σε ποσοστό που είχαν να…δουν για δεκαετίες. Αυτό συνέβη και στην Ελλάδα, η οποία πλήττεται ακόμη και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό από την ευρωζώνη, όπως έδειξαν και τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Eurostat για τον μήνα Οκτώβριο.

Το φαινόμενο έχει αποδοθεί σε διάφορες αιτίες, από το σοκ της πανδημίας που δημιούργησε μεγάλα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Συνεπώς, το πρώτο αίτιο αφορούσε το μεταφορικό κόστος, το οποίο αποτέλεσε το έναυσμα της ακρίβειας. Μετά ακολούθησαν οι πρώτες ύλες, επεκτείνοντας τη φωτιά του πληθωρισμού σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου. Οι πληθωριστικές πιέσεις συνεχίστηκαν με τη…συνδρομή των ακριβότερων προϊόντων που μαζί με την άνοδο της ζήτησης κατά τη διαδικασία επανεκκίνησης των οικονομιών μέσα στο 2021 και μετά τα «σκληρά» lockdown έδωσαν χαρακτηριστικά μονιμοποίησης στο πρόβλημα.

Πληθωρισμός: Η άνοδος στην ευρωζώνη ανατρέπει τα δεδομένα για τη μείωση των επιτοκίων

Και πριν συνέλθει η παγκόσμια κοινότητα από τη νέα συνθήκη, προέκυψε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στα τέλη Φεβρουαρίου 2022, προκαλώντας αλλεπάλληλες ανατιμήσεις στην ενέργεια, μετά στα τρόφιμα και στις μεταφορές. Ακόμη και όταν οι τιμές στην ενέργεια αποκλιμακώθηκαν, οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα και σε σειρά άλλων προϊόντων κατανάλωσης συνεχίστηκαν. Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με την κλειστή ελληνική αγορά και την αισχροκέρδεια που άφησε ανεξέλεγκτη η κυβέρνηση της ΝΔ έκαναν ακόμη χειρότερο το πρόβλημα.

Πληθωρισμός: Η…νέα συνιστώσα

Η πλέον πρόσφατη συνιστώσα για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα αποτελούν οι υπηρεσίες, οι οποίες έχουν την τιμητική τους κατά τους τελευταίους μήνες και αποτελούν ακόμη ένα «αγκάθι» στη συνέχιση της ακρίβειας στην Ελλάδα. Παράλληλα, οι τιμές στην ενέργεια είναι χαμηλότερα από πέρυσι εν γένει, ενώ τα τρόφιμα καταγράφουν χαμηλότερο πληθωρισμό, κάτι που ,ωστόσο, συνεπάγεται νέα ακρίβεια στα «ράφια». Ωστόσο και οι υπηρεσίες αποτελούν τον νέο παράγοντα ανατιμήσεων. Άλλωστε, οι υπηρεσίες έχουν ανατιμηθεί κατά 15,62% από τον Μάιο του 2021 μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2024, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα οποία επεξεργάστηκε ο ΟΤ δείχνουν ότι ο δείκτης υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 15,62%. Προφανώς, δεν έχει το ίδιο αποτύπωμα των αρνητικών συνεπειών του δείκτη τροφίμων που κατά την ίδια περίοδο αυξήθηκε κατά 31,81%, αλλά είναι σημαντικές. Άλλωστε, κατά τους τελευταίους μήνες  είναι οι υπηρεσίες κυρίως που διατηρούν σε υψηλά επίπεδα τον πληθωρισμό.

Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει από τα στοιχεία της Eurostat. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας για τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή που ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα, αυτός διαμορφώθηκε τον Οκτώβριο σε 3,2% στην Ελλάδα (από 3,1% τον Σεπτέμβριο) και σε 2% στην Ευρωζώνη, με τον πληθωρισμό των υπηρεσιών να διαμορφώνεται στην Ελλάδα σε 5,5% από 4,4% τον Σεπτέμβριο, όταν στην Ευρωζώνη παρέμεινε στο 3,9%. Μάλιστα, η διαμόρφωση του των υπηρεσιών στο 5,5% είναι η υψηλότερη στο 10μηνο του 2024.

Τρόφιμα και στέγαση

Στην κατηγορία «τρόφιμα, αλκοόλ και καπνό», η ετήσια άνοδος των τιμών φτάνει το 1,5% από 2,9% ένα μήνα πριν και στα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά εκτιμάται άνοδος των τιμών κατά 1,7% από 1,8% τον Σεπτέμβριο.

Με βάση όλα τα παραπάνω, η Ελλάδα εμφανίζει τον 6ο ψηλότερο εναρμονισμένο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη πίσω από το Βέλγιο (4,7%), την Εσθονία (4,5%), την Κροατία (3,5%), τη Σλοβακία (3,5%) και την Ολλανδία (3,3%).

Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα είναι άκρως σημαντικό με τον Γενικό Δείκτη να έχει «ανέβει» κατά 19,25%, σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε ο ΟΤ, με τη στέγαση να συμβάλει με ποσοστό 23,07%, οι μεταφορές 18,05%, η ένδυση-υπόδηση με 27,85% και η κατηγορία «Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια» με 21,8%.