Η Ελβετία επιλέγει για σύμμαχο τις ΗΠΑ και «πουλάει» την Ευρώπη

Η απόφαση που έλαβε τον Μάιο η – ακροδεξιά και λαϊκιστική – κυβέρνηση της Ελβετίας και οδήγησε στη διακοπή των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση αναφορικά με μία νέα συνθήκη που θα διέπει τις σχέσεις των δύο πλευρών, αποδεικνύεται πως δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία.

Οι ενδείξεις που υπάρχουν και πληθαίνουν είναι ότι η πλούσια χώρα, η οποία βρίσκεται στην καρδιά της Ευρώπης αλλά έχει επιλέξει να μείνει εκτός της ΕΕ, επιδιώκει να περιορίσει σημαντικά τους δεσμούς με τους φυσικούς της γείτονες. Διεκδικώντας, ταυτόχρονα, ένα πιο αυτόνομο ρόλο, ο οποίος περιλαμβάνει σημαντική αναβάθμιση των σχέσεών της με τις Ηνωμένες Πολιτείες – ενδεχομένως και με τη Βρετανία, που πλέον δεν ανήκει στην ΕΕ.

Ηττημένοι οι Ευρωπαίοι

Η επιλογή που έκανε η Βέρνη για τη νέα «αγορά του αιώνα», που περιλαμβάνει την προμήθεια δεκάδων μαχητικών αεροσκαφών και συστήματος αεράμυνας, επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. Κι αυτό διότι νικητές στον σχετικό διαγωνισμό αναδείχθηκαν δύο αμερικανικές εταιρείες: Η Lockheed Martin με τα F-35A Lightning II και η Raytheon με το σύστημα Patriot.

Αξίζει να σημειωθεί δε ότι και στις δύο περιπτώσεις, αντίπαλοι των Αμερικανών ήταν κυρίως ευρωπαϊκές εταιρείες. Στη μία περίπτωση, το συμβόλαιο διεκδίκησαν οι Γάλλοι με τα Rafale και η κοινοπραξία Γερμανών, Ισπανών, Ιταλών και Βρετανών με τα Eurofighter, ενώ στον διαγωνισμό έλαβε μέρος και η Boeing, με τα F-18 Super Hornet. Όσο για το σύστημα αεράμυνας, απέναντι στην Raytheon βρέθηκε η γαλλο-ιταλική κοινοπραξία Eurosam, χωρίς επιτυχία.

Το κόστος των δύο συμβολαίων, που προβλέπουν την αγορά 36 μαχητικών και αρκετών συστοιχιών Patriot, πλησιάζει συνολικά τα 20 δισ. δολάρια (μαζί με το κόστος συντήρησης για τα επόμενα 30 χρόνια). Το γεγονός δε ότι αυτά τα χρήματα πηγαίνουν σε αμερικανικά χέρια πρέπει, σύμφωνα τουλάχιστον με το CNN, να πιστωθεί σε μεγάλο βαθμό στον Τζο Μπάιντεν.

Δια χειρός Μπάιντεν

Όπως είναι γνωστό, ο πρόεδρος των ΗΠΑ βρέθηκε στη Γενεύη στα μέσα Ιουνίου προκειμένου να συναντηθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Με την ευκαιρία, όμως, δεν έχασε τον χρόνο του και λειτούργησε και ως… εκπρόσωπος των αμερικανικών πολεμικών βιομηχανιών, καταφέρνοντας – όπως αποδείχθηκε – να πείσει τον Ελβετό ομόλογό του.

Κάπως έτσι, η Ελβετία φιλοδοξεί να προστεθεί στη λίστα των Ευρωπαίων πελατών του F-35, στην οποία ανήκουν ήδη πέντε κράτη-μέλη της ΕΕ – Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Δανία και Πολωνία – όπως επίσης η Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Δεν είναι λίγοι, πάντως, εκείνοι που αναρωτιούνται για ποιο λόγο η ουδέτερη Ελβετία, η οποία συμμετείχε για τελευταία φορά σε πόλεμο πριν από περίπου 200 χρόνια, αισθάνεται την ανάγκη να προμηθευτεί τόσο προηγμένα και ακριβά οπλικά συστήματα. Ήδη, αρκετά κόμματα της αντιπολίτευσης σχεδιάζουν να προκαλέσουν δημοψήφισμα, δηλώνοντας μάλιστα σίγουρα ότι θα το κερδίσουν και η συμφωνία θα ακυρωθεί.

Αντι-ΕΕ πόλος μέσα στην Ευρώπη;

Παρ’ όλα αυτά και ανεξαρτήτως των εύλογων ερωτημάτων και της τελικής έκβασης της συγκεκριμένης συμφωνίας, σε πολιτικό επίπεδο δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει τα μηνύματα που συνεχίζει να στέλνει η Βέρνη προς τις Βρυξέλλες. Ούτε να μην αναρωτηθεί μήπως μετά το Brexit, έχει αρχίσει να σχηματίζεται ένας αντι-ΕΕ πόλος εντός της ίδιας της Ευρώπης.

Ένας πόλος που προφανώς δεν θα αφορά μόνο τους εξοπλισμούς, αλλά σταδιακά θα επεκτείνεται και σε άλλους τομείς – οικονομία και εμπόριο κ.λπ. Ήδη, αρκετές χώρες παρακολουθούν με προσοχή τις σχετικές εξελίξεις και αναμένουν την κατάλληλη ευκαιρία για να κάνουν την κίνησή τους, στέλνοντας στο μεταξύ το μήνυμα προς το διευθυντήριο της ΕΕ ότι έχουν και εναλλακτικές επιλογές.

Η στάση των τεσσάρων που απαρτίζουν την «Ομάδα του Βίζεγκραντ» (Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία και Σλοβακία) δηλώνει πολλά.