Η ατελής παγκόσμια φορολογική συμφωνία είναι το τέλειο εφαλτήριο

Το να οργανώνεις μια συνάντηση 130 ατόμων είναι κάτι δύσκολο. Το να καταφέρεις τον ίδιο αριθμό κυβερνήσεων να συμφωνήσουν σε ένα εταιρικό φορολογικό καθεστώς είναι εκπληκτικό επίτευγμα. Οπότε η επίτευξη μιας νέας συμφωνίας, της οποίας οι υπογράφοντες αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 90% του παγκόσμιου ΑΕΠ, αξίζει να πανηγυριστεί παρά τα όποια ελαττώματα της.

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης που εδρεύει στο Παρίσι, δήλωσε την Πέμπτη ότι από τις 139 χώρες που διαπραγματεύονται μια αναθεώρηση των παγκόσμιων φορολογικών κανόνων, όλες, εκτός από εννέα, είχαν συμφωνήσει σε ένα διμερές σχέδιο. Το πιο ευχάριστο μέρος της συμφωνίας είναι ο νέος ελάχιστος συντελεστής εταιρικού φόρου 15%, μια παλιά ιδέα στην οποία δόθηκε νέα πνοή από την υποστήριξη της υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ Janet Yellen τον Απρίλιο. Οι χώρες θα μοιραστούν επίσης ένα μέρος των κερδών των μεγαλύτερων πολυεθνικών με βάση το πού πραγματοποιούνται οι πωλήσεις και όχι που δηλώνονται τα κέρδη.

Η συμφωνία έχει πολλές ελλείψεις. Οντας στο σχετικά χαμηλό επίπεδο του 15%, ο ελάχιστος φόρος μπορεί να εξαλείψει μόνο την πιο κραυγαλέα φοροαποφυγή. Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι θα αντλήσει 150 δισεκατομμύρια δολάρια για κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο. Αυτό είναι ένα κλάσμα των περισσότερων από 500 δισεκατομμύρια έως 600 δισεκατομμύρια δολάρια που χάνονται σε φορολογικούς παραδείσους κάθε χρόνο, με βάση μελέτες που συγκεντρώθηκαν από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ακόμη χειρότερα, το ελάχιστο ποσοστό δεν κάνει τίποτα για τις φτωχότερες χώρες, δεδομένου ότι βοηθά κυρίως τα κράτη στα οποία εδρεύουν μεγάλες πολυεθνικές

Το πακέτο περιλαμβάνει επίσης μέτρα για την ισόμερη κατανομή των εξουσιών αύξησης εσόδων μεταξύ των χωρών. Για παράδειγμα, θα παραχωρήσει στη Γαλλία ή την Ινδία το δικαίωμα να αντλήσουν περισσότερα χρήματα από το Facebook. Ωστόσο, οι νέες δυνατότητες θα ανακατανέμουν μόνο 100 δισεκατομμύρια δολάρια των προ φόρων κερδών παγκοσμίως. Χρησιμοποιώντας τον παγκόσμιο μέσο νόμιμο εταιρικό συντελεστή, όπως υπολογίστηκε από την Tax Foundation (αμερικανική ΜΚΟ μελέτης φορολογίας), αυτό ισοδυναμεί με 24 δισεκατομμύρια δολάρια κρατικών εσόδων, ή μόλις το 2% των παγκόσμιων φορολογικών εσόδων εταιρειών το 2019 βάσει δεδομένων που συγκεντρώθηκαν από τον ΟΟΣΑ σχετικά με 96 οικονομίες.

Ωστόσο, για πρώτη φορά, οι κυβερνήσεις ανακτούν ένα σημαντικό κομμάτι των ποσών που χάθηκαν λόγω φοροαποφυγής. Οι αντιστεκόμενες χώρες, όπως η Ιρλανδία θα παλέψουν να δελεάσουν τους ξένους γίγαντες με χαμηλότερους συντελεστές. Και υπάρχει τρόπος για τη βελτίωση των περισσότερων προβλημάτων της συμφωνίας. Η Yellen ζήτησε ένα ελάχιστο ποσοστό 21% φορολόγησης στα παγκόσμια έσοδα των αμερικανικών εταιρειών. Άλλες χώρες θα μπορούσαν επίσης να ορίσουν το επίπεδό τους πάνω από το όριο του 15%. Και οι κυβερνήσεις σκοπεύουν να μειώσουν τα κατώτατα όρια εσόδων για τα νέα φορολογικά δικαιώματα μετά από επτά χρόνια, ανακατανέμοντας περισσότερα χρήματα σε φτωχότερα πολυπληθή κράτη. Το σχέδιο είναι ατελές. Αλλά είναι η αρχή, όχι το τέλος, μιας παγκόσμιας φορολογικής ανανέωσης.

REUTERS BREAKINGVIEWS