Η κεφαλαιαγορά μετά την πανδημία

Η πανδημία της COVID-19 εξελίχθηκε σε υγειονομική κρίση διεθνούς κλίμακας που έπληξε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ με επιπτώσεις όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στις κεφαλαιαγορές. Το τελευταίο χρονικό διάστημα διαπιστώνουμε ότι η ελληνική αγορά επανέρχεται σταδιακά σε θετική πορεία, εξέλιξη που συνδέεται και με την αναμενόμενη ενίσχυση της οικονομίας μέσω των πόρων που θα αντληθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε αυτή τη συγκυρία η κεφαλαιαγορά να υποστηρίξει την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Ως Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχουμε προβεί και σε μία σειρά ενεργειών και επισημαίνω τις τρεις προκλήσεις για τη μετά COVID εποχή της κεφαλαιαγοράς που αποτελούν συγχρόνως και τους άξονες στους οποίους θα κινηθούμε.

Η πρώτη πρόκληση αφορά στην άντληση κεφαλαίων μέσω κεφαλαιαγοράς. Η Ευρώπη έλαβε νομοθετικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Πακέτου Στήριξης και οι νομοθετικές της παρεμβάσεις αφορούν σε τροποποιήσεις: α) στον Κανονισμό για το Ενημερωτικό Δελτίο με την υιοθέτηση του «Ευρωπαϊκού Ενημερωτικού Δελτίου Ανάκαμψης – EU Recovery Prospectus», προβλέποντας την υιοθέτηση ενός σύντομου Ενημερωτικού Δελτίου με στόχο ταχύτερη άντληση κεφαλαίων, β) στην Οδηγία για τις Αγορές Χρηματοπιστωτικών Μέσων (MiFIDII) και γ) στη νομοθεσία για τις τιτλοποιήσεις προβλέποντας την επέκταση των κριτηρίων της απλής, διαφανούς και τυποποιημένης τιτλοποίησης στις σύνθετες τιτλοποιήσεις καθώς και στην απομάκρυνση ρυθμιστικών περιορισμών στις τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκε και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Από τον Οκτώβριο 2020 εκδώσαμε Κανονιστικές Αποφάσεις για να κάνουμε πλέον δεκτά Ενημερωτικά Δελτία στην αγγλική γλώσσα σε μία προσπάθεια ενίσχυσης των συνδυασμένων προσφορών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, μειώσαμε τον αριθμό των δικαιολογητικών που απαιτούνται για την έγκριση των ενημερωτικών δελτίων και απλοποιήσαμε τις διαδικασίες, μειώνοντας τη γραφειοκρατία. Επιπλέον, πήραμε την πρωτοβουλία να καλέσουμε αναδόχους, συμβούλους και δικηγόρους καθώς και το Χρηματιστήριο Αθηνών προκειμένου να υπάρξει συνεργασία για τη δημιουργία ενός τυποποιημένου (template) Ενημερωτικού Δελτίου.

Με τον Νόμο 4706/2020 για την εταιρική διακυβέρνηση, υιοθετήθηκαν και άλλες ρυθμίσεις που εισηγήθηκε ή υποστήριξε η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, όπως η πρόβλεψη ενός νέου τύπου οργανισμού εναλλακτικών επενδύσεων (ΟΕΕ) προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως όχημα για επενδύσεις, καθώς και η άρση των φορολογικών αντικινήτρων που υπήρχαν ώστε τελικά να μπορούν να εγκατασταθούν οι εταιρείες διαχείρισης οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων στην Ελλάδα ακόμη και εάν ο διαχειριστής επιλέγει τα funds να βρίσκονται σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πρόκειται για παρεμβάσεις που αποβλέπουν στη μεγέθυνση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς με την εγκατάσταση διαχειριστών στην Ελλάδα. Η προσπάθεια αυτή συνεχίζεται καθώς η Επιτροπή επεξεργάζεται και κατά την παρούσα χρονική στιγμή τη δημιουργία νέων προϊόντων.

Σημαντική πρόκληση αποτελεί η βιωσιμότητα των ελληνικών εισηγμένων εταιρειών (και η υιοθέτηση των Παραγόντων ESG – που συνδέονται με το Περιβάλλον, την Κοινωνία και τη Διακυβέρνηση), συμπεριλαμβανομένης και της εφαρμογής του νέου νόμου για την εταιρική διακυβέρνηση. Οι παράγοντες ESG ενσωματώνονται με ταχύτατους ρυθμούς στη νομοθεσία της κεφαλαιαγοράς. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία ενώ έχει ήδη προχωρήσει στην καλύτερη ρύθμιση του πρώτου παράγοντα, δηλαδή του Περιβάλλοντος, για τους άλλους δύο παράγοντες δεν υπάρχει ακόμη εκτεταμένη ρύθμιση. Ομως ειδικά για αυτόν της Διακυβέρνησης, η Ελλάδα έκανε σημαντικά βήματα με τη νέα νομοθεσία, κατόπιν εισήγησης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς που μελέτησε ενδελεχώς τα κενά που υπήρχαν αλλά και τα προβλήματα στην εποπτεία της εφαρμογής του πλαισίου. Στόχος ήταν ο εκσυγχρονισμός κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα και η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών. Συνεπώς, το νέο αυτό πλαίσιο αποτελεί σημαντικό βήμα για την αγορά που ενισχύει την αξιοπιστία και συνεπώς την αξία των εισηγμένων εταιρειών.

Η Επιτροπή στέκεται αρωγός στις εισηγμένες εταιρείες ώστε να προετοιμαστούν κατάλληλα μέχρι την ημερομηνία εφαρμογής της νέας νομοθεσίας για τη Διακυβέρνηση. Εκδώσαμε Κανονιστικές Αποφάσεις και Κατευθυντήριες Γραμμές για την πολιτική καταλληλότητας, απαντήσαμε σε ερωτήματα φορέων, αποστείλαμε επιστολή σε εισηγμένες εν όψει των Γενικών Συνελεύσεών τους με διευκρινίσεις, αναρτήσαμε Q&As και απαντήσαμε συστηματικά σε ερωτήματα των εταιρειών για θέματα εφαρμογής της νομοθεσίας. Εχει έρθει η ώρα της συμμόρφωσης καθώς στις 17 Ιουλίου του 2021 ξεκινάει η εφαρμογή των διατάξεων. Οι επιχειρηματίες χρειάζεται να κατανοήσουν ότι η ουσιαστική συμμόρφωση στο νέο πλαίσιο έχει θετικό αντίκτυπο στη μακροπρόθεσμη αξία της εταιρείας, στην εμπέδωση της εμπιστοσύνης και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους στο διεθνές περιβάλλον.

Η τελευταία πρόκληση για τη μετά COVID εποχή συνδέεται κυρίως με τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Η Επιτροπή ως σύγχρονη εποπτική αρχή έχει άμεσο στόχο την ψηφιακή της μεταρρύθμιση για την αποτελεσματικότερη λειτουργία της. Το έργο έχει ξεκινήσει ήδη από το 2020, με πρώτο βήμα την ανάπτυξη ενός ενοποιημένου ψηφιακού περιβάλλοντος. Εχουμε δρομολογήσει ευρύτερη αναβάθμιση των συστημάτων και εφαρμογών μας. Εξετάζοντας διάφορες μορφές χρηματοδότησης, υποβάλαμε αίτημα στο υπουργείο Οικονομικών για να συμπεριληφθεί η χρηματοδότηση του ψηφιακού μετασχηματισμού από το Ταμείο Ανάκαμψης. Δεδομένης της αρχικής αποδοχής του αιτήματος από το υπουργείο, αισιοδοξούμε ότι η ψηφιακή μεταρρύθμιση της Επιτροπής θα γίνει πραγματικότητα την επόμενη ημέρα.

Ζούμε μία εποχή θεμελιώδους οικονομικού μετασχηματισμού. Οφείλουμε να προετοιμαστούμε για να διαχειριστούμε τις νέες προκλήσεις, προκειμένου να γίνει γρήγορα και ομαλά η μετάβαση σε μία οικονομία βιώσιμη και πράσινη.

Χρειάζεται συστηματική προσπάθεια για ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς. Πέραν των εποπτικών καθηκόντων, στόχος της Επιτροπής ως εμπειρογνώμονας, είναι και η συμβολή στην αναμόρφωση του εθνικού πλαισίου όπου απαιτείται. Οι ευρωπαίοι επόπτες στα πλαίσια της Ενωσης Κεφαλαιαγορών εξετάζουμε νέες προτάσεις για ανάπτυξη των κεφαλαιαγορών και η συμμετοχή της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς είναι ιδιαίτερα ενεργή δεδομένης της παρουσίας μας σε όλα τα ευρωπαϊκά fora σε ανώτατο επίπεδο. Είναι η κατάλληλη στιγμή να προχωρήσουμε στη χάραξη στρατηγικής που θα συμβάλει ώστε η ελληνική κεφαλαιαγορά να χρηματοδοτήσει την πραγματική οικονομία.

Η κυρία Βασιλική Λαζαράκου είναι πρόεδρος του ΔΣ της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (ΕΚ) και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA).