Από Σεπτέμβριο οι διαγωνισμοί για ΑΠΕ και αποθήκευση ενέργειας

Το φθινόπωρο αναμένεται να κάνουν πρεμιέρα» ο πρώτος διαγωνισμός έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) υπό το νέο καθεστώς, ο οποίος προγραμματιζόταν για τον τρέχοντα μήνα, καθώς και οι ανταγωνιστικές διαδικασίες για μονάδες αποθήκευσης ενέργειας. Παράγοντες της αγοράς πράσινης ενέργειας μεταφέρουν στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» τις ανησυχίες τους για τις καθυστερήσεις και, όπως λένε χαρακτηριστικά, αναμένουν μέρα με τη μέρα τη σχετική πρόσκληση για τον διαγωνισμό των ΑΠΕ από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και την προώθηση του θεσμικού πλαισίου για την αποθήκευση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).

«Η Υπουργική Απόφαση για τον καθορισμό των τεχνολογιών και κατηγοριών σταθμών ΑΠΕ που μπορούν να λάβουν λειτουργική ενίσχυση, μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών, δημοσιεύθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο. Έκτοτε περιμένουμε την πρόσκληση της ΡΑΕ. Αλλά ακόμη και σήμερα να δημοσιευθεί, συνήθως δίνεται περίπου ένα δίμηνο για την προετοιμασία όσων επιθυμούν να συμμετέχουν και καθώς τον Αύγουστο αποκλείεται να διεξαχθεί διαγωνισμός, πάμε για Σεπτέμβριο», επισημαίνει στέλεχος της αγοράς.

Όσο για τις μονάδες αποθήκευσης, αναμένεται έως τα τέλη Ιουνίου το θεσμικό πλαίσιο. Όπως αναφέρει πρόσφατη τεχνική έκθεση προόδου του Ταμείου Ανάκαμψης για τα έργα του  ΥΠΕΝ, «η πρόσκληση θα ανοίξει τον Ιούνιο και ο διαγωνισμός που θα έχει τη μορφή του αντίστοιχου για τις ΑΠΕ θα γίνει τον Σεπτέμβριο».

Συνολικά, με το νέο διαγωνιστικό σχήμα για τις ΑΠΕ, το οποίο εγκρίθηκε από την Κομισιόν τον περασμένο Νοέμβριο,  η Ελλάδα στοχεύει να υποστηρίξει νέα έργα ισχύος τουλάχιστον 4.145 MW έως το 2025. Μάλιστα, συνολικά, όπως αναφέρεται στην απόφαση έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο προϋπολογισμός του σχεδίου για την 20ετή διάρκεια των συμβάσεων υπολογίζεται   περίπου σε 2,27 δισ. ευρώ (σ.σ. οι υπολογισμοί έγιναν με βάση τις τιμές πριν την ενεργειακή κρίση).

Από αυτά τα  4.145 MW, τα 900 MW θα είναι αιολικά πάρκα (άνω των 60 kW), 2.100 MW μεγάλα φωτοβολταϊκά  (άνω του  1  MW), 250 ΜW μικρά φωτοβολταϊκά (έως 1 MW), 500 MW ΑΠΕ στα νησιά της Κρήτης, της Εύβοιας και των Κυκλάδων, 200 MW υβριδικοί σταθμοί (ΑΠΕ με αποθήκευση ενέργειας), 30 MW μονάδες βιομάζας (άνω του 1 MW) και 40 ΜW μονάδες βιομάζας (έως 1 MW), 75 ΜW μικρά υδροηλεκτρικά έργα (έως 1 MW), 25 ΜW μονάδες συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής απόδοσης  και άλλα 25 ΜW  μονάδες απορριμμάτων ή λυμάτων.

Οι διαγωνισμοί ΑΠΕ

Ο πρώτος διαγωνισμός αναμένεται εντός του 2022,  για αιολικά και φωτοβολταϊκα έργα συνολικής ισχύος περί τα 1.000 MW, σύμφωνα με τα όσα έχει αναφέρει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας. Είναι αξιοσημείωτο ότι από τα 4.145 MW, υπολογίζεται ότι πάνω από  τα 100 MW θα είναι  διεθνή έργα (εκτός Ελλάδας), τα οποία θα δημοπρατηθούν εντός του έτους. Η Ελλάδα έχει δεσμευθεί να ανοίξει την ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών και σε παραγωγούς ΑΠΕ που είναι εγκατεστημένοι σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη   και να διοργανώσει κοινή πρόσκληση για φωτοβολταϊκά και αιολικά   έργα που χωροθετούνται εκτός Ελλάδας εντός του 2022.  Αυτή η ανταγωνιστική διαδικασία θα διεξαχθεί αρχικά ξεχωριστά από τον γενικό κοινό διαγωνισμό φωτοβολταϊκών και αιολικών, σε δύο διαφορετικούς γύρους δημοπρασιών, αλλά υπό τους ίδιους όρους και ανώτατες τιμές με τον γενικό κοινό διαγωνισμό.

Στα νησιά Κρήτη, Εύβοια και Κυκλάδες, οι ειδικές κοινές προσκλήσεις υποβολής προσφορών για φωτοβολταϊκά και αιολικά θα αφορούν ανώριμα έργα, τα οποία είτε βρίσκονται στο πρώτα βήματα της αδειοδοτικής διαδικασίας   και  δεν έχουν λάβει όλες τις απαιτούμενες άδειες και εξουσιοδοτήσεις ώστε να μπορούν να προχωρήσουν στην υλοποίηση και εγκατάσταση του έργου.  Ειδικά για τη δημοπρασία στο νησί της Εύβοιας, που δυνητικά αφορά περί τα 200 MW,  κατ΄ εξαίρεση θα απευθύνεται αποκλειστικά σε νέα ανώριμα έργα, τα οποία θα υποχρεούνται να πληρώσουν έξτρα κόστος σύνδεσης ανά MW, που κυμαίνεται από 144.000 ευρώ/MW έως 199.000 ευρώ/MW  ανάλογα  το   σημείο σύνδεσης και τη σχετική αξιολόγηση. Το σκεπτικό της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ  για τις ειδικές προσκλήσεις ήταν ότι, λόγω του πρόσθετου επιπλέον κόστους σύνδεσης, αυτά τα έργα δεν θα είναι σε θέση να ανταγωνιστούν τα ώριμα έργα στον κοινό διαγωνισμό.

Επίσης, το νέο διαγωνιστικό σχήμα έως το 2025 περιλαμβάνει και προσκλήσεις υποβολής προσφορών για μικρά φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα. Όσον αφορά στη στήριξη που θα παρέχεται σε εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούν απόβλητα, η Ελλάδα  θα θέσει ανώτατο όριο στα 100 MW στη συνολική εγκατεστημένη ισχύ  των εγκαταστάσεων που καίνε αέριο που προέρχεται από Χώρους Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ), όριο στο οποίο περιλαμβάνονται και οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις. Μόλις επιτευχθεί το όριο, δεν θα χορηγηθεί πρόσθετη ενίσχυση σε νέες εγκαταστάσεις αυτού του τύπου.

Για τους υβριδικούς σταθμούς (ΑΠΕ με αποθήκευση ενέργειας) η Ελλάδα σχεδιάζει διαγωνισμούς για 200 MW  έως το 2025. Οι εγκαταστάσεις   θα έχουν ελάχιστη ισχύ 10 MW και ελάχιστη χωρητικότητα αποθήκευσης 20%  ως προς τη μέγιστη ωριαία παραγωγή φωτοβολταϊκών ή ανέμου. Οι ανώτατες τιμές  οροφής  στις προσκλήσεις υποβολής προσφορών θα  είναι διαφορετικές για κάθε τεχνολογία. Το επιτελείο του ΥΠΕΝ  έχει υπολογίσει τις μέγιστες ανώτατες τιμές σε  30-80 ευρώ/MWh ή και ακόμη χαμηλότερα, ανάλογα με το χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση της πιλοτικής δημοπρασίας.

Οι διαγωνισμοί τα τελευταία χρόνια έχουν επιτύχει σημαντική πτώση στις «ταρίφες» με τις οποίες αποζημιώνονται οι σταθμοί ΑΠΕ για την ενέργεια που παράγουν. Από τα αποτελέσματα των διαγωνιστικών διαδικασιών τα προηγούμενα έτη προκύπτει ότι  η ετήσια μείωση των μέσων τιμών για τις κοινές και ειδικές δημοπρασίες φωτοβολταϊκών έφτασε το 11,4% την περίοδο από 2018 έως 2019 και το 19,1% από το 2019 έως το 2020, ενώ στις δημοπρασίες αιολικών πάρκων η μείωση ήταν 3,5% και 10,2%, αντίστοιχα.

Όσο για τα αποτελέσματα από τις δύο κοινές προσκλήσεις υποβολής προσφορών για φωτοβολταϊκά και αιολικά έργα έδειξαν ότι τα φωτοβολταϊκά ήταν πιο ανταγωνιστικά, καθώς α αιολικά έργα κατάφεραν να εξασφαλίσουν μόνο το 23% της δημοπρατούμενης ισχύος. Η πτώση στις «ταρίφες» των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ως επακόλουθο της ωρίμανσης της  τεχνολογίας τους  αλλά και της ενίσχυσης του ανταγωνισμού,   οδηγεί και σε ανταγωνιστικότερες τιμές για τους καταναλωτές.