Κίνα και Σαουδική Αραβία – Τα νέα… καλύτερα φιλαράκια;

Μέχρι τη στιγμή που γραφόταν αυτό το κείμενο, ούτε το Πεκίνο ούτε το Ριάντ είχαν επιβεβαιώσει ή διαψεύσει τις πληροφορίες του The Guardian περί της επίσκεψης του Σι Τζινπίνγκ στη Σαουδική Αραβία την ερχόμενη εβδομάδα – η οποία, με βάση το ίδιο ρεπορτάζ, θα συνοδευόταν από πανηγυρική υποδοχή, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Τζο Μπάιντεν στη χώρα. Το σίγουρο είναι ότι η σχετική επίσημη πρόσκληση υπάρχει εδώ και μήνες, καθώς οι δύο πλευρές επιδιώκουν την αναβάθμιση της σχέσης τους.

Φυσικά, δεν είναι άνευ σημασίας το εάν η συγκεκριμένη επίσκεψη θα πραγματοποιηθεί ή όχι, καθώς το «παιχνίδι» που παίζεται στη Μέση Ανατολή και ειδικά τη Σαουδική Αραβία έχει κυριολεκτικά… ανάψει.

• Διαβάστε επίσης: Σε διπλό ταμπλό Σ. Αραβία και ΗΑΕ

Είτε στη μία περίπτωση είτε στην άλλη, ωστόσο, τίποτε δεν αναιρεί το γεγονός ότι οι δεσμοί ανάμεσα στις δύο χώρες και προσωπικά τον Σι και τον πρίγκιπα-διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν είναι στενοί και τείνουν να αποκτήσουν στρατηγική διάσταση.

Ο μεγάλος ανταγωνιστής των ΗΠΑ

Δεν είναι λίγοι, για του λόγου το αληθές εκείνοι που θεωρούν ότι «η Κίνα (και όχι η Ρωσία) αποτελεί τον βασικό ανταγωνιστή της Αμερικής στην περιοχή». «Η Κίνα στέκεται στον δρόμο του ανοίγματος που πραγματοποιεί ο Μπάιντεν προς τους Σαουδάραβες», σημείωνε χαρακτηριστικά το Politico την παραμονή της άφιξης του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών στην Τζέντα και της συνάντησής του με τον μπιν Σαλμάν.

• Διαβάστε επίσης: Οι σχέσεις μπιν Σαλμάν και Πούτιν

«Θα είναι η Σαουδική Αραβία και η Κίνα τα νέα καλύτερα φιλαράκια;», αναρωτιόταν σχετικά πρόσφατα και η Deutsche Welle, κάνοντας ειδική αναφορά στο ρήγμα που υπάρχει στις σχέσεις της πρώτης με τις ΗΠΑ (που είναι αμφίβολο ότι έκλεισε με την επίσκεψη Μπάιντεν). Άλλοι, πάλι, υπογραμμίζουν το γεγονός ότι το Ριάντ έχει στηρίξει την πολιτική του Σι στο Χονγκ Κονγκ και απέναντι στη μειονότητα των Ουιγούρων, ενώ και το Πεκίνο, με τη σειρά του, έχει αποφύγει επιμελώς να καταδικάσει όσα συμβαίνουν στην Υεμένη.

Ισχυρές οικονομικές βάσεις

Οι παραπάνω διαπιστώσεις και κινήσεις δεν είναι τυχαίες και έχουν, πρωτίστως, ισχυρά οικονομικά θεμέλια. Άλλωστε, η Κίνα είναι ο βασικότερος εμπορικός εταίρος της Σαουδικής Αραβίας, η οποία με τη σειρά της είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής πετρελαίου για τους Κινέζους, έχοντας ξεπεράσει από τις αρχές του έτους τη Ρωσία και κατευθύνοντας προς αυτούς το ένα τέταρτο των συνολικών εξαγωγών της.

Οι δύο πλευρές, μάλιστα, δείχνουν να προετοιμάζουν και το επόμενο βήμα τους – το οποίο, με βάση τις συνθήκες που επικρατούν διεθνώς, ειδικά μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και τις κυρώσεις της Δύσης σε βάρος της Ρωσίας, θα έχει ευρύτερη σημασία.

Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε αποκλειστικό ρεπορτάζ της Wall Street Journal στα μέσα Μαρτίου, δηλαδή λίγες ημέρες μετά τη ρωσική εισβολή, Ριάντ και Πεκίνο βρίσκονταν από τότε σε προχωρημένες επαφές προκειμένου οι πληρωμές για το σαουδαραβικό πετρέλαιο να γίνονται σε γουάν και όχι σε δολάρια (κάτι που δεν αποκλείεται να ανακοινωθεί επισήμως εάν ο Σι πραγματοποιήσει τελικώς την επίσκεψή του).

Το ίδιο ρεπορτάζ υπενθυμίζει πως η συντριπτική πλειοψηφία των συναλλαγών που αφορούν στο διεθνές εμπόριο πετρελαίου γίνονται σε δολάρια. Οι δε Σαουδάραβες τιμολογούν το δικό τους αργό αποκλειστικά σε δολάρια από το 1974, με βάση τη συμφωνία που είχαν υπογράψει τότε – στον απόηχο της πρώτης πετρελαϊκής κρίσης – με την κυβέρνηση του Ρίτσαρντ Νίξον.

Η γεωπολιτική διάσταση

Τα δεδομένα, όμως, έχουν αλλάξει ριζικά. Σε γεωπολιτικό, οικονομικό, αλλά και νομισματικό επίπεδο, όπως δείχνει και η προσπάθεια Πεκίνου και Μόσχας, με τη σύμπραξη και άλλων εταίρων, να διαμορφώσουν ένα εναλλακτικό διεθνές σύστημα πληρωμών απέναντι στο SWIFT, στο οποίο ηγεμονεύει το δολάριο.

Το φλερτ Κίνας και Σαουδικής Αραβίας αναδεικνύεται και από μια σειρά άλλων εξελίξεων. Στις αρχές Αυγούστου, για παράδειγμα, η Saudi Aramco υπέγραψε συμφωνία με την κινεζική Sinopec για τη διεύρυνση της συνεργασίας τους και στον τομέα των αμοιβαίων επενδύσεων. Λίγες ημέρες αργότερα έγινε γνωστό ότι η Huawei σχεδιάζει να εγκαταστήσει το νέο κέντρο διαχείρισης δεδομένων της (το δεύτερο στη Μέση Ανατολή μετά το Αμπού Ντάμπι) στη Σαουδική Αραβία.

Ταυτόχρονα, οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της τελευταίας στην ομάδα των BRICS (μαζί με τις Τουρκία και Αίγυπτο, οι οποίες επίσης έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον), όπου η Κίνα και η Ρωσία έχουν τον πλέον αποφασιστικό λόγο, δείχνει πως η συμμαχία τους δεν περιορίζεται στο στενά οικονομικό-ενεργειακό επίπεδο. Έχει να κάνει και με τη δημιουργία εναλλακτικών ισχυρών πόλων στον πολυπολικό κόσμο που έχει αρχίσει να δημιουργείται και, κάποια στιγμή, θα διαδεχθεί αυτόν που φέρει τη σφραγίδα της μίας και μοναδικής υπερδύναμης.