Παγκόσμιος φόρος: Συμφωνία στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρά τις αντιρρήσεις Ουγγαρίας και Πολωνίας

Έπειτα από διαπραγματεύσεις μηνών και αφού εν τέλει κάμφθηκαν τα βέτο και ξεπεράστηκαν οι αντιρρήσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε το βράδυ της Πέμπτης ένα ρηξικέλευθο σχέδιο επιβολής ενός φόρου με ελάχιστο συντελεστή 15% στα κέρδη των πολυεθνικών επιχειρηματικών κολοσσών σε παγκόσμια κλίμακα. Πρόκειται για μια διεθνή συμφωνία-ορόσημο που έχει ως στόχο να σταματήσει η κούρσα μείωσης των φορολογικών συντελεστών, στην οποία έχουν εμπλακεί πολλές κυβερνήσεις προκειμένου να προσελκύσουν τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Με την απόφαση της Πέμπτης η συμφωνία για την επιβολή ελάχιστου φορολογικού συντελεστή 15% έγινε μέρος του εσωτερικού δικαίου της ΕΕ και θα τεθεί σε εφαρμογή στις 31 Δεκεμβρίου 2023. Η δυσκολία στην υιοθέτηση του νομοθετήματος ήταν η ομοφωνία που απαιτείτο να εξασφαλιστεί.

Οι κυβερνήσεις της Βαρσοβίας και της Βουδαπέστης μπλόκαραν το νομοθέτημα από τις αρχές του 2022 «προκειμένου να εξασφαλίσουν την έγκριση των εταίρων για εσωτερικά προγράμματα εταιρικών επιδοτήσεων ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ», όπως αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Η τελευταία χώρα-μέλος της ΕΕ που έδωσε το πράσινο φως την εβδομάδα αυτή ήταν η Πολωνία, η οποία συνέδεε

το νομοθέτημα με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Ένα τελικό στάδιο της συμφωνίας προέβλεπε την αποδέσμευση ενός πακέτου οικονομικής βοήθειας 18 δισ. ευρώ για την Ουκρανία το 2023.

Τζεντιλόνι, Σολτς, Μακρόν

«Ξεπεράσαμε ένα χρονοβόρο και δύσκολο στάδιο με πολλά εμπόδια. Σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε ένα κρίσιμο βήμα προς τη φορολογική ισονομία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Η ελάχιστη φορολόγηση των κερδών των επιχειρήσεων με διεθνή παρουσία είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που δημιουργεί η σύγχρονη, παγκοσμιοποιημένη οικονομία», δήλωσε σε πανηγυρικό τόνο ο αρμόδιος για θέματα Οικονομίας στην ΕΕ επίτροπος Πάολο Τζεντιλόνι.

Πολλοί ηγέτες της ΕΕ χαιρέτισαν την απόφαση. Ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς είπε ότι πρόκειται για μια απόφαση που «αγγίζει την καρδιά του», ενώ ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εξέφρασε τη βαθιά ικανοποίησή του για τη συμφωνία και θύμισε ότι η χώρα του και ο ίδιος προσωπικά προωθούν την ιδέα για περισσότερα από τέσσερα χρόνια.

$150 δισ. ετησίως

Ο «παγκόσμιος ελάχιστος φόρος» είναι γνωστός ως «δεύτερος πυλώνας» της συμφωνίας για φορολογική δικαιοσύνη που υπεγράφη πέρυσι υπό την αιγίδα του ΟΟΣΑ από 140 χώρες και αποσκοπεί στην αντιμετώπιση του φαινομένου «μεταφοράς κερδών» μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων από χώρα σε χώρα προκειμένου να φορολογηθούν με το χαμηλότερο δυνατό συντελεστή, που κάποιες φορές χάρη στην πολυνομία και στα περίφημα «παραθυράκια» των νόμων φτάνει να είναι μηδενικός.

Ο «πρώτος πυλώνας» αφορά κυρίως τους τεχνολογικούς γίγαντες. Τις περίφημες GAFA (Google, Apple, Facebook, Amazon) και άλλες μεγάλες εταιρείες του κλάδου που έχουν μετατρέψει σε «τέχνη» την περιβόητη πρακτική της φορολογικής «βελτιστοποίησης».

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, ο κατώτατος συντελεστής 15% θα εφαρμοστεί σε επιχειρηματικούς ομίλους ανεξάρτητα από τον τομέα που δραστηριοποιούνται εφόσον έχουν διεθνή παρουσία και ετήσιο τζίρο τουλάχιστον 750 εκατ. ευρώ.

Ο διεθνής Οργανισμός υπολογίζει ότι ο φόρος αυτός θα αποφέρει κάθε χρόνο έσοδα περί τα 150 δισ. δολάρια στις εθνικές κυβερνήσεις σε παγκόσμια κλίμακα, συμβάλλοντας έτσι στη φορολογική δικαιοσύνη και ίση μεταχείριση των εταιρειών διεθνώς.