Νo-buy challenge: Τι είναι το νέο trend και πόσο βοηθά η αποχή από τις αγορές

Καθώς ο πληθωρισμός συνεχίζει να επιβαρύνει τους προϋπολογισμούς των ανθρώπων παγκοσμίως, έρχεται στο προσκήνιο μια τάση που ακούει στο όνομα «no-buy challenge» ή αλλιώς η πρόκληση «δεν αγοράζω».

Η αποχή από τις καταναλωτικές συνήθειες γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής από ορισμένους influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και -όπως τονίζουν- μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ως ενός μήνα, ενός έτους ή να περιλαμβάνει αποχή συγκεκριμένων αγαθών που ο κάθε καταναλωτής θεωρεί απαραίτη με την ελπίδα να εξοικονομήσει χρήματα και να βελτιώσει το βιοτικό του επίπεδο.

Πώς η κρίση και η ακρίβεια αλλάζουν τις καταναλωτικές μας συνήθειες

Και όπως μια δίαιτα crash (αυτή που σε βοηθά να χάσεις κιλά σε χρόνο ρεκόρ) ή ένα πρόγραμμα προπόνησης έξι εβδομάδων, οι ειδικοί στα οικονομικά επισημαίνουν ότι όσοι αναλαμβάνουν μια τέτοια οικονομική πρόκληση δεν θα δουν απαραίτητα μακροπρόθεσμα οφέλη. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα βοηθηθούν.

Η Charity Oisamoje, οικονομολόγος και ιδρύτρια του οργανισμού «The Finance Key», συμμετείχε για έναν μήνα στο «no-buy challenge» το 2019. Εκείνη την εποχή, είπε ότι αγόραζε πάρα πολλά πράγματα από παρόρμηση, ακριβά ρούχα, προϊόντα ομορφιάς και πράγματα που ήταν σε εκπτώσεις.

Όπως είπε, χρειαζόταν μια μεγάλη αλλαγή και έτσι έπεισε τον εαυτό της ότι μπορούσε να αγοράσει τα απαραίτητα μόνο για έναν μήνα.

Στη συνέχεια, η ίδια ανέφερε ότι ένιωθε ότι ο εγκέφαλός της είχε κάνει restart. Είχε συνειδητοποιήσει ότι πήγαινε στα καταστήματα απλώς για να κοιτάξει και στο τέλος προχωρούσε σε απρογραμμάτιστες αγορές. Μτά την πρόκληση -όπως είπε- έμαθε να περιορίζει αυτή τη συνήθεια, ενώ αισθανόταν επίσης πιο ανθεκτική στις παρορμητικές αγορές. «Αυτό με βοήθησε να αλλάξω τη νοοτροπία μου», πρόσθεσε.

Η πρόκληση «δεν αγοράζω» μπορεί να είναι καλή, αλλά μόνο εάν θέσετε ρεαλιστικούς κανόνες και διερευνήσετε γιατί χρειάζεστε εξαρχής να πάρετε αυτή την πρωτοβουλία, είπε η Jessica Moorhouse, καθηγήτρια οικονομικών. Εάν δεν αντιμετωπίσετε το πρόβλημα στη ρίζα του, μόλις τελειώσει η πρόκληση, πιθανότατα θα επιστρέψετε στις παλιές συνήθειες, τόνισε.

Οι κίνδυνοι

Η Moorhouse προειδοποίησε για τους κινδύνους από τον καθορισμό πολύ αυστηρών κανόνων ή συμμετοχή σε μια μακροχρόνια πρόκληση  — αν και τα μεγάλα «no-buy challenge» είναι δημοφιλή, μπορεί να είναι πολύ ακραία για κάποιους.

Επίσης, τονίζεται πως αν ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη, μια πρόκληση δαπανών θα μπορούσε να προκαλέσει άγχος και να επιβαρύνει την ψυχική υγεία.

Ενώ υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που μπορεί να επωφεληθούν από αυτή την πρόκληση, οι ίδιοι κανόνες δαπανών δεν θα λειτουργήσουν για όλους, είπε η Oisamoje.

Μερικοί άνθρωποι μπορεί να επιλέξουν τις «μικρές αγορές», πράγμα που σημαίνει ότι ο μη απαραίτητος προϋπολογισμός τους είναι σημαντικά περιορισμένος.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, εάν έχετε ένα συγκεκριμένο τομέα με πρόβλημα όσον αφορά τις δαπάνες, όπως προϊόντα ομορφιάς ή ρούχα, μπορείτε να πείτε «δεν αγοράζω» μόνο για αυτήν την κατηγορία.  Αρχικά, κοιτάξτε τι ξοδεύετε σε μηνιαία ή ετήσια βάση σε αυτήν την κατηγορία και, στη συνέχεια, βάλτε σαφείς κανόνες που εξακολουθούν -ωστόσο- να επιτρέπουν κάποια ελευθερία.

Μια ακραία πρόκληση περικοπής δαπανών μπορεί να μοιάζει με μια γρήγορη δίαιτα: εάν γίνει λάθος, είτε θα παραβιάσετε τους κανόνες είτε θα ξανακυλίσετε σε παλιές συνήθειες ή και τα δύο.

Μπορεί να είναι πιο εύκολο να δεσμευτείς σε μια σύντομη και ακραία πρόκληση παρά σε μια μακροπρόθεσμη αλλαγή, αλλά η μακροπρόθεσμη αλλαγή είναι αυτή που θα κάνει τη μεγαλύτερη διαφορά, ανέφερε η Moorhouse.