Πριγκόζιν: Βίος και πολιτεία του «σεφ του Πούτιν»

Ο Γιεβγκένι Πριγκόζιν πιθανότατα δεν ζει πια. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας της Ρωσίας, επέβαινε στο ιδιωτικό Embraer 600 που κατέπεσε βορείως της Μόσχας, με τους 10 επιβαίνοντες (ανάμεσά τους τρία μέλη του πληρώματος και, πιθανώς, ο ν.2 της Wagner Ντμίτρι Ούτκιν) να χάνουν τη ζωή τους κατά τη συντριβή.

Ρωσία: Κατέπεσε κοντά στη Μόσχα το αεροσκάφος του Πριγκόζιν – Φέρεται να επέβαινε και ο ίδιος

Μετά την ανταρσία της μισθοφορικής του ομάδας, που στα τέλη Ιουνίου κατέλαβε τη στρατηγικής σημασίας πόλη Ροστοφ ον Ντον και κινήθηκε εναντίον της Μόσχας, πολλοί αναλυτές σημείωναν ότι ήταν ζήτημα χρόνου να συμβεί κάποιο «ατύχημα» στο άλλοτε στενό σύμμαχο του Πούτιν («ζωντανό – νεκρό» τον χαρακτήριζε ο Ιαν Μπρέμερ του Eurasia Group).

Ποιος ήταν όμως ο Γιεβγκένι Πριγκόζιν; Και πώς από τις φυλακές της ΕΣΣΔ έφτασε να διοικεί μια φονική επιχείρηση αξίας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων, αποκτώντας ισχύ τέτοια ώστε να βαδίσει κατά της Μόσχας, στην πρώτη εισβολή στρατευμάτων σε ρωσικό έδαφος μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο;

Λίγο μετά την ανταρσία του Ιουνίου, το Reuters είχε σκιαγραφήσει το προφίλ του CEO της ιδιωτικής ομάδας πολέμου.

Πώς έχτισε την περιουσία του

Όπως ανέφερε στο δημοσίευμά του το Reuters, ο 62χρονος Γεβγκένι Πριγκόζιν ήταν γνωστός επί δεκαετίας με το παρατσούκλι ο «σεφ» του Πούτιν, το οποίο απέκτησε γιατί η εταιρεία του είχε σύμβαση τροφοδοσίας με το Κρεμλίνο. Δεν είναι σαφές πόσο φιλική σχέση διατηρούσαν οι δύο άντρες. Το σίγουρο είναι ότι γνωρίζονται μεταξύ, ενώ και οι δύο έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στην Αγία Πετρούπολη.

Πέρασε 9 χρόνια υπό κράτηση κατά τη σοβιετική εποχή για αδικήματα του κοινού ποινικού δικαίου.Όταν αποφυλακίστηκε  ξεκίνησε να πουλά hotdogs στη γενέτειρά του. Σύντομα άρχισε να αποκτά μερίδιο σε μια αλυσίδα σούπερ μάρκετ και τελικά άνοιξε το δικό του εστιατόριο και εταιρεία τροφοδοσίας.

Το εστιατόριό του έγινε διάσημο για το καλό φαγητό του και σύντομα στα τραπέζια του καθόταν αξιωματούχοι της πόλης ανάμεσα του αξιωματούχοι της πόλης, συμπεριλαμβανομένου του τότε αντιδημάρχου Βλαντιμίρ Πούτιν.

Μέσω των γνωριμιών και της φήμης που απέκτησε η εταιρεία τροφοδοσίας με την επωνυμία Concord, που του ανήκει, άρχισε να υπογράφει συμβόλαια τροφοδοσίας με το Δημόσιο επεκτείντας τις δραστηριότητές της και τα έσοδα της.

Αυτά τα χρήματα θα χρησιμοποιούσε για να ιδρύσει την Wagner, έναν ιδιωτικό στρατό που αρχικά απαρτιζόταν από σκληροπυρηνικούς βετεράνους του ρωσικού στρατού και των ειδικών υπηρεσιών.

Το 2018, ενώ αυτή η οργάνωση, που έχει ήδη γίνει αντιληπτή στην Ουκρανία, τη Συρία και τη Λιβύη, θεωρείται ύποπτη ότι διεισδύει στην Αφρική, τρεις Ρώσοι δημοσιογράφοι που ερευνούν τις υποθέσεις της παραστρατιωτικής εταιρείας δολοφονούνται στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν είχε ήδη βγει από την εφεδρεία το 2021 για να επιτεθεί στον Αλεξέι Ναβάλνι, τότε νούμερο ένα εχθρό του Βλαντιμίρ Πούτιν και πολέμιο της διαφθοράς, ο οποίος είχε ισχυριστεί σε μια από τις πολύ δημοφιλείς έρευνές του σε βίντεο μεταξύ των Ρώσων νέων ότι ένας εργολάβος της Concord διένειμε χαλασμένο φαγητό σε σχολεία.

Η ίδρυση της Wagner

Ο ίδιος παραδέχθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο ότι είχε ιδρύσει τον ιδιωτικό στρατιωτικό όμιλο το 2014, τη χρονιά που η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία από την Ουκρανία. Ήταν η πρώτη του δημόσια επιβεβαίωση μιας σχέσης που είχε προηγουμένως αρνηθεί και είχε μηνύσει δημοσιογράφους για την αναφορά της. Η ομάδα Wagner Group έχει πολεμήσει στη Λιβύη, τη Συρία, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Μάλι, μεταξύ άλλων χωρών.

Η ομάδα παρείχε επίσης υποστήριξη στους υποστηριζόμενους από τη Ρωσία αυτονομιστές που κατέλαβαν ένα κομμάτι της ανατολικής περιοχής Ντονμπάς της Ουκρανίας το 2014.

Τον περασμένο μήνα η ομάδα κατέλαβε την ανατολική ουκρανική πόλη Μπαχμούτ μετά από μερικές από τις πιο σκληρές μάχες του πολέμου. Κατά τη διάρκεια της επίθεσης, ωστόσο, ο Πριγκόζιν έσπασε τα ταμπού του αυστηρά ελεγχόμενου πολιτικού συστήματος του Πούτιν με αθυρόστομες προσβολές των κορυφαίων στελεχών της Μόσχας.

Στη συνέχεια, εξέδωσε ένα βίντεο με το οποίο ευχαριστεί το Κρεμλίνο, ακόμη και όταν ξεκίνησε το αγαπημένο του παραλήρημα: Την υποτιθέμενη προδοσία των κορυφαίων στελεχών του Πούτιν, ιδίως του υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού και του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Βαλέρι Γερασίμοφ.

Στο πιο αξιομνημόνευτο βίντεο του Πριγκόζιν, στις 5 Μαΐου, έδειξε ένα πεδίο με νεκρούς μισθοφόρους του Βάγκνερ, οι οποίοι, όπως είπε, χάθηκαν λόγω έλλειψης πυρομαχικών που προκάλεσαν ο Σόιγκου και ο Γερασίμοφ.

Στο στόχαστρο της  Δύσης

Η Δύση τον έχει κατηγορήσει για μια σειρά υποθέσεις, για τις οποίες εκείνος καυχιόταν, ενώ έχει υποστεί μια σειρά κυρώσεις από δυτικές κυβερνήσεις.

Είτε πρόκειται για ανάμιξη σε εκλογές ξένων χωρών, είτε για την οργάνωση μισθοφόρων Wagner, τη διαβόητη παραστρατιωτική του οργάνωση δήλωνε ανοιχτά ότι είναι ο άνθρωπος για τις βρόμικες δουλειές του Κρεμλίνου.

Παραμονές των ενδιάμεσων εκλογών στις ΗΠΑ και έπειτα από χρόνια αρνήσεων, υπερηφανεύτηκε ότι διεξήγαγε επιχειρήσεις εκλογικής χειραγώγησης.

«Είχαμε ανάμιξη (στις αμερικανικές εκλογές), έχουμε ανάμιξη και θα συνεχίσουμε να έχουμε ανάμιξη. Προσεκτικά, με ακρίβεια, χειρουργικά και με τον δικό μας τρόπο, καθώς γνωρίζουμε πώς να το κάνουμε», είχε πει στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης VKontakte από την υπηρεσία ενημέρωσης της εταιρίας του Concord.

Οι ΗΠΑ τον παρουσίαζαν ως διοργανωτή επιχειρήσεων επιρροής που πραγματοποιήθηκαν σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά τη διάρκεια των αμερικανικών προεδρικών εκλογών του 2016, τις περισσότερες φορές για να υπονομεύσει την υποψηφιότητα της Χίλαρι Κλίντον έναντι αυτής του Ντόναλντ Τραμπ.

Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ υποστηρίζει ότι χρησιμοποιεί την παρουσία του για να αποκομίζουν κέρδη οι εταιρείες εξόρυξης στην Αφρική, των οποίων είναι ιδιοκτήτης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες  τον θεωρούν ολιγάρχη και του έχουν επιβάλει κυρώσεις για απόπειρες παρέμβασης στις αμερικανικές εκλογές και για τη διάδοση της ρωσικής παραπληροφόρησης σε όλο τον κόσμο.