Μέλισσες: Πρόγραμμα ανίχνευσης του μικρού σκαθαριού της κυψέλης

Στη μείωση του κινδύνου εισόδου και εξάπλωσης του μικρού σκαθαριού της κυψέλης στη χώρα μας, στοχεύει η παρέμβαση Π2-55.2 του μελισσοκομικού προγράμματος, σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2023-2027.

Οι προσβολές από το σκαθάρι της κυψέλης φέρνουν δυσμενείς οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, καθώς και απώλεια εισοδήματος για τους μελισσοκόμους αλλά και μείωση του πληθυσμού των μελισσών.

Μελισσοκομία: Τι ισχύει με τις δηλώσεις κατεχόμενων κυψελών

Το περιεχόμενο και οι λεπτομέρειες εφαρμογής της παρέμβασης «Εχθροί και ασθένειες μελισσών – Πρόγραμμα στοχευμένης επιτήρησης και έγκαιρης ανίχνευσης του μικρού σκαθαριού της κυψέλης (Αethina tumida)», η οποία καλύπτει τα προγραμματικά έτη από 2024 έως 2027, , καθορίστηκαν με υπουργική απόφαση η οποία δημοσιεύτηκε στη διαύγεια.

Οι δαπάνες ενίσχυσης των μελισσοκόμων, που συμμετέχουν στην υλοποίηση του προγράμματος υπολογίζονται σε 150 ευρώ/μελισσοσμήνος κατ’ έτος μελισσοκομείου-δείκτη.

Οι αναγκαίες επισκέψεις στα μελισσοκομεία-δείκτες ορίζονται σε τρεις  ανά προγραμματικό έτος και διενεργούνται τα χρονικά διαστήματα Σεπτεμβρίου-Νοεμβρίου, Φεβρουαρίου-Μαρτίου και Μαΐου-Ιουλίου.

Οι ζώνες υψηλού κινδύνου

Για τον επακριβή καθορισμό των ζωνών υψηλού κινδύνου, προϋπόθεση αποτελεί ο προσδιορισμός των σημείων εκείνων που εκτιμώνται ως οι πιθανότερες πύλες εισόδου του μικρού σκαθαριού της κυψέλης στη χώρα.

Προς την κατεύθυνση αυτή και λαμβάνοντας υπόψη τη βιολογία του εντόμου, τις κατηγορίες επικίνδυνων φορτίων (μέλισσες, γόνος, προϊόντα της κυψέλης, μελισσοκομικός εξοπλισμός, βομβίνοι, ώριμα φρούτα και λαχανικά, φυτά σε γλάστρες κ.λπ.) και τους διεθνείς λιμένες και αερολιμένες της χώρας μέσω των οποίων διακινούνται οι μεγαλύτερες ποσότητες των παραπάνω φορτίων, προσδιορίζονται ως πιθανές πύλες εισόδου του εντόμου τα εξής σημεία:

• Λιμένας Πειραιά (Περιφερειακή Ενότητα Πειραιά)
• Αερολιμένας Αθηνών (Περιφερειακή Ενότητα Ανατολικής Αττικής)
• Λιμένας Θεσσαλονίκης (Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης)
• Αερολιμένας Θεσσαλονίκης (Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης)
• Λιμένας Πατρών (Περιφερειακή Ενότητα Αχαΐας)
• Λιμένας Ηγουμενίτσας (Περιφερειακή Ενότητα Θεσπρωτίας)
• Λιμένας Ηρακλείου (Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου)

Για το καθένα από τα παραπάνω σημεία, οριοθετείται ως ζώνη υψηλού κινδύνου η περιοχή που εκτείνεται εντός ακτίνας δέκα (10) χιλιομέτρων από αυτά. Με τη σύμφωνη γνώμη της αρχής της παρ. 5 του άρθρου 3, η εν λόγω απόσταση δύναται να αυξάνει έως τα δεκαπέντε (15) χιλιόμετρα όταν υπάρχει αντικειμενική δυσκολία στην ανεύρεση κατάλληλης τοποθεσίας για την εγκατάσταση των μελισσοκομείων-δεικτών, υπό την προϋπόθεση ότι η ζώνη δεν εισέρχεται εντός των διοικητικών ορίων άλλης Περιφερειακής Ενότητας.

Ειδικά για τον λιμένα Πειραιά, η ζώνη υψηλού κινδύνου των δέκα χιλιομέτρων, συμπεριλαμβανομένης τυχόν προέκτασής της, μπορεί να εισέρχεται και σε άλλες Περιφερειακές Ενότητες της Περιφέρειας Αττικής. Στην περίπτωση αυτή, οι επιθεωρητές της ΔΑΟΚ Πειραιά, με σχετική απόφαση του αρμόδιου διατάκτη για τις μετακινήσεις υπαλλήλων εντός της Περιφέρειας, μπορούν να μεταβαίνουν στα μελισσοκομεία-δείκτες που βρίσκονται στις ανωτέρω Περιφερειακές Ενότητες, προκειμένου να επιθεωρήσουν τις κυψέλες και να διενεργήσουν τον προβλεπόμενο επίσημο έλεγχο.

Σε κάθε ζώνη υψηλού κινδύνου συγκροτούνται από μελισσοκόμους τρία μελισσοκομεία-δείκτες.

Επιπλέον αυτών, στην ίδια ζώνη υψηλού κινδύνου φορείς μπορούν να συγκροτήσουν έως και τρία μελισσοκομεία-δείκτες, υπό την προϋπόθεση ότι η ζώνη εκτείνεται εντός του νομού έδρας τους και ότι η απόσταση μεταξύ μελισσοκομείων-δεικτών του ίδιου φορέα είναι τουλάχιστον ένα χιλιόμετρο.

Ποια έξοδα καλύπτονται

Οι δαπάνες ενίσχυσης των μελισσοκόμων που συμμετέχουν στην υλοποίηση του προγράμματος υπολογίζονται σε 150 ευρώ/μελισσοσμήνος κατ’ έτος. Ο ελάχιστος και μέγιστος αριθμός των επιλέξιμων μελισσοσμηνών ενός μελισσοκομείου-δείκτη καθορίζεται σε δέκα και είκοσι κυψέλες αντίστοιχα. Στο σύνολό της, η σχετική δαπάνη ανά δικαιούχο μελισσοκόμο αφορά στα μελισσοσμήνη ενός μόνο μελισσοκομείου-δείκτη.

Το πρόγραμμα καλύπτει τα έξοδα για την προμήθεια των παγίδων, της αγοράς μελισσοτροφών, της μετάβασης του μελισσοκόμου στο μελισσοκομείο δείκτη και την απώλεια εισοδήματος που προκαλείται εξαιτίας της υποχρέωσης άσκησης στατικής μελισσοκομίας.

Παράλληλα, οι δαπάνες ενίσχυσης των Πανεπιστημιακών και Ερευνητικών Ιδρυμάτων που συμμετέχουν στην υλοποίηση του Προγράμματος υπολογίζονται σε 120 ευρώ/μελισσοσμήνος κατ’ έτος. Ο ελάχιστος και μέγιστος αριθμός των επιλέξιμων μελισσοσμηνών ενός μελισσοκομείου δείκτη καθορίζεται σε δέκα και είκοσι κυψέλες αντίστοιχα. Στο σύνολό της, η σχετική δαπάνη για όλους τους δικαιούχους φορείς μπορεί να αφορά έως και τρία μελισσοκομεία-δείκτες για κάθε ζώνη υψηλού κινδύνου που βρίσκεται στο νομό έδρας τους.

Να σημειωθεί ότι η ενίσχυση παρέχεται υπό την μορφή κατ’ αποκοπή ποσού, ανά επιλέξιμο μελισσοσμήνος, με ποσοστό συγχρηματοδότησης 50%.

Πώς θα επιλεχτούν οι μελισσοκόμοι

Η Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του ΥπΑΑΤ, μέσω της ειδικής μηχανογραφικής εφαρμογής για το Εθνικό Ηλεκτρονικό Μελισσοκομικό Μητρώο, προβαίνει στην τυχαία επιλογή των μελισσοκόμων που δύνανται να συμμετάσχουν στα πρώτα δύο προγραμματικά έτη (2024-2025).

Για κάθε ζώνη υψηλού κινδύνου, κληρώνονται 15 μελισσοκόμοι που δηλώνουν ως έδρα τη σχετική με τη ζώνη Περιφερειακή Ενότητα. Για την προγραμματική διετία 2026-2027, οι τελικές λίστες μελισσοκόμων πρέπει να καταρτιστούν το αργότερο έως τις 31 Μαΐου 2025.

Δείτε αναλυτικά το πρόγραμμα ΕΔΩ