Τεχνητή νοημοσύνη: Αγώνας για το ποιος θα έχει το… πάνω χέρι στον έλεγχο

Η εβδομάδα που διανύουμε κρίνεται ως κομβική για τη δημιουργία κανόνων σχετικά με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, παγκοσμίως. Τη Δευτέρα, ο Λευκός Οίκος δημοσίευσε το πολυαναμενόμενο εκτελεστικό του διάταγμα για τα πάντα, από τη χρηματοδότηση νέων μορφών τεχνολογίας μέχρι τον περιορισμό πιθανών καταχρήσεων.

Την ίδια μέρα, η G7 ανακοίνωσε έναν ξεχωριστό μη δεσμευτικό κώδικα για τον περιορισμό της λεγόμενης «δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης» — ουσιαστικά δηλαδή εργαλεία όπως το ChatGPT που έχουν αιχμαλωτίσει τη φαντασία του κοινού φέτος.

Ποιες εταιρείες θα επιβιώσουν στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης

Η Βρετανία θα πραγματοποιήσει μια διήμερη σύνοδο κορυφής για την ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης από την Τετάρτη, με λίστα προσκεκλημένων που θα περιλαμβάνει την Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Καμάλα Χάρις και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση επεξεργάζεται επίσης τους δικούς της νέους νόμους που αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι τον Δεκέμβριο.

Όλοι μαζί και καθένας μόνος του

Παρόλα αυτά, η κατάσταση με τις αλεπάλληλες ανακοινώσεις σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη υπογραμμίζει μία βασική αλήθεια: οι δυτικές κυβερνήσεις εξακολουθούν να προσπαθούν να προβάλουν τους εαυτούς τους ως ηγέτες σε έναν τεχνολογικό αγώνα που εξέπληξε και ανησύχησε τους πολίτες τους, αναφέρει σε άρθρο του το Politico.

Ωστόσο, δεν λείπουν οι εκατέρωθεν… βολές ανάμεσα σε όλους τους παραπάνω φορείς, είτε γιατί αρκετοί είναι αυτοί που δεν νομοθετούν αρκετά γρήγορα είτε επειδή απέτυχαν να προωθήσουν την καινοτομία.

«Όλοι βρισκόμαστε στην ίδια σελίδα», είπε ένας δυτικός αξιωματούχος που συμμετείχε σε αυτές τις παγκόσμιες διαπραγματεύσεις για την τεχνητή νοημοσύνη, ο οποίος μίλησε στο Politico υπό καθεστώς ανωνυμίας, ώστε να συζητήσει ευαίσθητα θέματα. «Αλλά πολλά από αυτά αφορούν την πολιτική λιανικής και οι πολιτικοί θέλουν να δείξουν στους ψηφοφόρους ότι είναι επικεφαλής», κατέληξε.

Αυτό που διακυβεύεται είναι ποιος μπορεί τελικά να ελέγξει τη μελλοντική ανάπτυξη μιας τεχνολογίας που έχει δημιουργήσει ελπίδες δραματικής προόδου σε τομείς όπως η ιατρική επιστήμη, καθώς και προκαλεί φόβους ότι θα μπορούσε να υπονομεύσει τη δημοκρατία, ακόμη και να ξεκινήσει πυρηνικό πόλεμο.

Στη σύνοδο κορυφής του Ηνωμένου Βασιλείου αυτήν την εβδομάδα, οι ηγέτες αναμένεται να υποστηρίξουν νέες προσπάθειες για την προώθηση της λεγόμενης «υπεύθυνης τεχνητής νοημοσύνης», σύμφωνα με την τελική ανακοίνωση της εκδήλωσης. Αυτός ο όρος αντικατοπτρίζει μια ξεχωριστή προσπάθεια ελέγχου της AI που ανακοινώθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη την περασμένη εβδομάδα — ουσιαστικά αναφέρεται στο να σταματήσει η τεχνολογία να προκαλεί κοινωνική βλάβη.

Πολλές από τις προσπάθειες αυτές της Δύσης που κατανέμονται στις χώρες της G7, την ΕΕ και τη Βόρεια Αμερική μοιράζονται παρόμοια ιστορία που χρονολογείται από τις μη δεσμευτικές αποφάσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, το 2019.

Σε αυτές τις αποφάσεις περιλαμβάνονται δεσμεύσεις από εταιρείες και κυβερνήσεις για ενίσχυση της διαφάνειας σχετικά με τον τρόπο δημιουργίας συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, μεγαλύτερους ελέγχους σχετικά με τον τρόπο πρόσβασης αυτών των μοντέλων στα δεδομένα των ανθρώπων και μεγαλύτερη διεθνή συνεργασία σχετικά με τα πρότυπα και τον τρόπο με τον οποίο αυτές οι πολύπλοκες υπηρεσίες αναπτύσσονται παγκοσμίως.

Η Ουάσιγκτον

Το εκτελεστικό διάταγμα 110 σελίδων του Λευκού Οίκου είναι ένα ξεκάθαρο παράδειγμα της κυβέρνησης Μπάιντεν που μιλάει σε ένα κυρίως εγχώριο κοινό ενώ παρουσιάζεται ως παγκόσμιος ηγέτης, αναφέρει το Politico. Σύμφωνα με τις προτάσεις, οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες των ΗΠΑ θα έχουν μεγαλύτερες εξουσίες για να επιβλέπουν τον τρόπο με τον οποίο η τεχνητή νοημοσύνη αναπτύσσεται σε συγκεκριμένους τομείς – όπως η στέγαση, η προστασία των καταναλωτών και η εθνική ασφάλεια.

Η Ουάσιγκτον θα χρησιμοποιήσει επίσης την εκτεταμένη αγοραστική της δύναμη μέσω κυβερνητικών συμβάσεων για να ωθήσει τις εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης να βελτιώσουν το καθεστώς  διαφάνειας και προστασίας δεδομένων, ενώ θα προωθούν τις ΗΠΑ ως βασικό καινοτόμο σε μια τεχνολογία που πιθανότατα θα διαμορφώσει τα επόμενα 20 χρόνια. Ένας Αμερικανός αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας στο Politico, είπε ότι οι ΗΠΑ ήθελαν να δείξουν στον κόσμο ότι μπορούν να ενισχύσουν τις κορυφαίες εταιρείες παγκοσμίως και την εποπτεία που καθορίζει τις τάσεις.

«Υπάρχει ένα στοιχείο ηθικής εξουσίας εδώ», δήλωσε στο τεχνολογικό podcast του Politico, ο Ναθάνιελ Φικ, πρέσβης των ΗΠΑ στο Large for Digital Policy and Cyberspace. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες προχωρούν κρατώντας τον εαυτό τους — αυτή η κυβέρνηση, η αμερικανική κυβέρνηση, κρατώντας τον εαυτό τους — σε ένα πρότυπο».

Ευρωσκεπτικισμός

Η ώθηση της Ουάσιγκτον στη διακυβέρνηση της τεχνητής νοημοσύνης έγινε δεκτή με σημαντικό σκεπτικισμό στις Βρυξέλλες, όπου οι αξιωματούχοι της ΕΕ ήταν πρόθυμοι να προωθήσουν τη δική τους εκδοχή της νομοθεσίας για την τεχνητή νοημοσύνη – μέσω του επερχόμενου ευρωπαϊκού νόμου περί τεχνητής νοημοσύνης – σε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες.

Τρεις αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είπαν στο Politico ότι καλωσόρισαν τις προσπάθειες της κυβέρνησης Μπάιντεν. Ωστόσο, αμφισβητήθηκε πόσα θα μπορούσαν να γίνουν χωρίς ουσιαστική ενημέρωση της αμερικανικής νομοθεσίας παρόμοιας με ό,τι είχε προγραμματιστεί στην ΕΕ. Ένα από αυτά τα άτομα είπε ότι οι Βρυξέλλες θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν το δικό τους εγχειρίδιο κανόνων.

Οι προτάσεις της ΕΕ θα θέτουν εκτός νόμου ορισμένες εκδόσεις της τεχνολογίας, όπως η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για την παροχή «κοινωνικών βαθμολογιών» στους ανθρώπους – κάτι που η Κίνα, η οποία προωθεί επίσης τη δική της παγκόσμια ηγεσία στην τεχνητή νοημοσύνη, έχει ήδη αποκαλύψει.

«Όλοι αναγνωρίζουν τους πιθανούς κινδύνους», δήλωσε στο Politico η Βέρα Γιούροβα, επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ψηφιακή τεχνολογία.

Επί του παρόντος, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εργάζονται μαζί για τα τεχνικά πρότυπα για την τεχνητή νοημοσύνη ως μέρος του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ-ΗΠΑ, μια συνάντηση που πραγματοποιείται δύο φορές το χρόνο μεταξύ ανώτατων αξιωματούχων. Η επόμενη συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στην Ουάσιγκτον τον Δεκέμβριο.

Ωστόσο, δύο από τους αξιωματούχους της Επιτροπής υποβάθμισαν την ιδέα ότι η Ευρώπη υστερεί στην ηγεσία του Λευκού Οίκου. Σε αντίθεση με τις Βρυξέλλες, υπάρχει έλλειψη νομοθεσίας από το Καπιτώλιο που να εστιάζει στην τεχνητή νοημοσύνη. Οι πολιτικοί της ΕΕ παραμένουν επίσης αισιόδοξοι ότι άλλες χώρες θα αντιγράψουν τη νομοθεσία του Ένωσης— σε μια επανάληψη αυτού που συνέβη σε άλλους ψηφιακούς τομείς όπως η προστασία δεδομένων και οι νόμοι για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

«Μας αρέσει αυτό που βλέπουμε από το εκτελεστικό διάταγμα. Αλλά δεν είναι το ίδιο με αυτό που κάνουμε εδώ», είπε ένας από αυτούς τους αξιωματούχους της Επιτροπής. «Εμείς νομοθετούμε – αυτοί όχι».

Το Λονδίνο

Το Λονδίνο από την πλευρά του ακολουθεί έναν διαφορετικό δρόμο – να επικεντρωθεί σχεδόν αποκλειστικά στους πιθανούς υπαρξιακούς κινδύνους εάν η τεχνητή νοημοσύνη πέσει σε λάθος χέρια.

Στο πλαίσιο της διήμερης συνόδου κορυφής αυτής της εβδομάδας, Βρετανοί αξιωματούχοι κάλεσαν χώρες με παρόμοιες θέσεις, καθώς και πιθανούς αντιπάλους όπως η Κίνα, να καταλάβουν τι πρέπει να κάνουν σχετικά με ανησυχίες για την ασφάλεια που σχετίζονται με τα βιολογικά όπλα και την ηλεκτρονική παραπληροφόρηση. Θέλουν επίσης να δημιουργήσουν ένα νέο δίκτυο ερευνητών με πρότυπο τη Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή που θα δημοσιεύει μια ετήσια έκθεση για την κατάσταση της τεχνητής νοημοσύνης.

Ο Ρίσι Σουνάκ, πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, ανακοίνωσε επίσης σχέδια για ένα λεγόμενο «Ινστιτούτο Ασφάλειας AI» που θα επιβλέπει τον τρόπο με τον οποίο οι OpenAI και Deepmind (της Google) ανέπτυξαν τα τελευταία τους μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης. Ένας Βρετανός αξιωματούχος, στον οποίο επίσης παραχωρήθηκε η ανωνυμία για να μιλήσει για τις συνεχιζόμενες συζητήσεις, ήλπιζε ότι οι ΗΠΑ —οι οποίες ανακοίνωσαν παρόμοια σχέδια— θα ένωναν τις δυνάμεις τους με τη βρετανική πρωτοβουλία, ιδιαίτερα για πιθανές ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια.

«Το όραμά μου και ο απώτερος στόχος μας θα πρέπει να είναι να εργαστούμε προς μια πιο διεθνή προσέγγιση για την ασφάλεια», δήλωσε ο Σουνάκ πριν από τη σύνοδο κορυφής αυτής της εβδομάδας. «Η τεχνητή νοημοσύνη δεν σέβεται τα σύνορα, επομένως δεν μπορούμε να προχωρήσουμε ο καθένας μόνος του».