Startups: Ωριμάζουν, ακμάζουν και ετοιμάζονται για υψηλές πτήσεις και το 2024

Αντέχει στις κρίσεις, ωριμάζει διαρκώς και ανοίγει τα φτερά του παρά τις αντιξοότητες το ελληνικό οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων, το οποίο μέσα σε ταραγμένους καιρούς επενδύει σταθερά στην καινοτομία προσελκύοντας στην χώρα μας διόλου ευκαταφρόνητα κεφάλαια από το εξωτερικό.

Startups: Το 2023 ήταν η χρονιά των μικρότερων επενδύσεων από το 2019

Στο πλαίσιο αυτό, πάνω από 70 εταιρίες startups στη χώρα μας χρηματοδοτήθηκαν με περισσότερα από 485 εκατ. ευρώ το 2023, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Found.ation και όλα αυτά μέσα σε ένα περιβάλλον στο οποίο «βασίλευε» διαρκώς η αβεβαιότητα.

Οι πληθωριστικές πιέσεις και η αύξηση των επιτοκίων δανεισμού κατέστησαν ιδιαίτερα επιφυλακτικούς τους επενδυτές παγκοσμίως στην τοποθέτηση κεφαλαίων σε νεοφυείς εταιρείες το 2023 καθώς τα χαμηλά κέρδη που καταγράφουν συνήθως τα πρώτα χρόνια της ανάπτυξής τους «απωθούν» τα επενδυτικά ρίσκα, κάτι βέβαια που δεν είναι απόλυτο.

Το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας, μέσα σε αυτό το κλίμα, έχει καταφέρει να διατηρήσει τη δυναμική του παρά τις εξωγενείς κρίσεις και δυσχέρειες, με αρκετές ελληνικές startups να εξασφαλίζουν επενδύσεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό, αλλά και να επεκτείνονται σε παγκόσμιο επίπεδο.

Τα επίπεδα χρηματοδότησης στην Ελλάδα το 2023 παρουσιάζουν μείωση κατά 24,5%, την ίδια στιγμή που στην Ευρώπη αναμένεται μείωση 38%. Μείωση παρατηρείται και στο κομμάτι της χρηματοδότησης σε πρώιμα στάδια (pre-seed & seed) σε σχέση με το 2022, γεγονός που υποδηλώνει το τείχος άμυνας στις εξωγενείς επιθέσεις που έχει χτίσει το εγχώριο οικοσύστημα το οποίο ναι μεν επηρεάζεται από το διεθνές περιβάλλον, επιτυχγάνοντας ωστόσο καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με τους ανταγωνιστές του.

Υπάρχουν 13 ενεργά ελληνικά Venture Capitals που επικεντρώνονται κυρίως σε startups με συνολικά κεφάλαια ύψους 540 εκατ. ευρώ. Έχουν επενδύσει σε 62 startups το 2023 και καλύπτουν περίπου το 85% του συνολικού όγκου των συμφωνιών. Οι διαχειριστές κεφαλαίων είναι συγκρατημένα αισιόδοξοι για το 2024 με τις προοπτικές τους για το νέο έτος να αξιολογούνται με 3,8/5.

Στο «μάτι» ξένων επενδυτών

Το 2023 σημειώθηκε σημαντική συμμετοχή της τάξης του 33% από επενδυτικά σχήματα με έδρα την Αμερική σε ελληνικές startups. Συνολικά, το 78% των επενδύσεων προήλθαν από το εξωτερικό. Στο 42% των επενδυτικών γύρων συμμετείχαν angel επενδυτές (πιο «έμπειροι» δηλαδή επενδυτές), ποσοστό που διαμορφώνει μία ιδιαίτερα ελπιδοφόρα εικόνα για τις προοπτικές του ελληνικού οικοσυστήματος.

Ως προς τους τομείς στους οποίους οι επενδυτές επέλεξαν να τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους το 2023, τις τρεις πρώτες θέσεις κατέλαβαν οι startups που επικεντρώνονται στις τεχνολογίες λιανικού εμπορίου (RetailTech), τεχνητής νοημοσύνης (AI) και αγροτικής τεχνολογίας (AgriTech), συμβαδίζοντας με τις παγκόσμιες τάσεις.

Την περασμένη χρονιά δυναμικό παρών δήλωσαν 13 ενεργά ελληνικά Venture Capitals. Πρόκειται για τα Big Pi Ventures, Forth Tech, Genesis Ventures, L-Stone Capital, Marathon Venture Capital, Metavallon VC, NGIF – Northern Greece Investment Fund VCMF, Phaistos (5G) Investment Fund, Sporos Platform, TECS Capital, Uni.fund, Velocity.Partners, VentureFriends)που επικεντρώθηκαν κυρίως σε startups, με συνολικά κεφάλαια ύψους 540 εκατ. ευρώ. Τα εν λόγω κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών, επένδυσαν το τρέχον έτος σε 62 startups, καλύπτοντας περίπου το 85% του συνολικού όγκου των συμφωνιών.

H κορυφαία εξάδα των εταιρειών που τράβηξαν επενδυτικά κεφάλαια περιλαμβάνει την EdgeQ (τεχνητή νοημοσύνη), την Causaly (δημιουργός λογισμικού), την Instacar, την Hack The Box (κυβερνοασφάλεια) και τις Trucksters (μεταφορές) και Tile DB.

Αξίζει να σημειωθεί πως αξία του ελληνικού συστήματος καινοτομίας έφτασε τα 8,2 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022 από 1,1 δισ. το 2017, ενώ ο αριθμός των εγγεγραμμένων νεοφυών επιχειρήσεων στο Elevate Greece ανέρχεται σε 800 και ο αριθμός των εργαζομένων σε αυτές τις εταιρείες ξεπερνά τις 7.000.

Ανάπτυξη σε γερές βάσεις

Το 2024, το εγχώριο οικοσύστημα αναμένεται να αναπτυχθεί περαιτέρω με τους επενδυτές συγκρατημένα αισιόδοξους για τις προοπτικές του. Οι εταιρείες υψηλής «ποιότητας» που κάνουν την εμφάνισή τους, το επιχειρηματικό ταλέντο των startuppers και οι σταθερές ροές επενδυτικών κεφαλαίων, δείγμα της εμπιστοσύνης στις νεοφυείς επιχειρήσεις και στην αναπτυξιακή δυναμική της χώρας, χτίζουν σε γερά θεμέλια το αύριο που ανήκει στην καινοτομία.

Τα διαρκή success stories του οικοσυστήματος καινοτομίας «διαφημίζουν» την ελληνική οικονομία, προσελκύουν επενδυτικούς πόρους, λειτουργώντας σαν αναπτυξιακός καταλύτης σε μία εποχή που στον δημόσιο διάλογο κυριαρχεί η προοπτική της ψηφιακής μετάβασης.

Η έκθεση του Found.ation σχολιάζει πως «με βάση τα προηγούμενα χρόνια (Microsoft, Meta), φαίνεται να υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον από τεχνολογικούς κολοσσούς με έδρα τις ΗΠΑ να εξαγοράσουν ελληνικές startups, με τις Hewlett Packard Enterprise, Cisco, Dell και Intel, να ολοκληρώνουν επιτυχημένες εξαγορές εντός του 2024. Μέσω αυτών των εξαγορών, αποκτούν πρόσβαση τόσο στην τεχνολογία αιχμής που αναπτύσσουν οι εταιρείες, όσο και στο τοπικό ταλέντο υψηλής ειδίκευσης που απασχολούν».

Όλα της καινοτομίας δύσκολα…

Αν ανοίξουμε την εικόνα και επιχειρήσουμε να αποτυπώσουμε τις διεθνείς τάσεις για τον τεχνολογικό κλάδο το 2024, θα διαπιστώσουμε σημάδια επιβράδυνσης της ανάπτυξής του και τάσεις διόρθωσης.

Τα συνολικά κεφάλαια που επενδύονται σε ευρωπαϊκές τεχνολογικές νεοφυείς επιχειρήσεις αναμένεται να μειωθούν στα 45 δισ. δολάρια το 2023, μειωμένα κατά 55% σε σχέση με το 2021, όταν ο όγκος των επενδύσεων ξεπέρασε για πρώτη φορά τα 100 δισ. δολάρια, σύμφωνα με έκθεση της εταιρείας επιχειρηματικών επενδύσεων Atomico.

Η μείωση οφείλεται κυρίως στις εταιρείες που βρίσκονται σε μεταγενέστερα στάδια και καθυστερούν τη συγκέντρωση κεφαλαίων, καθώς και στον βραδύτερο ρυθμό ανάπτυξης από τους επενδυτές, αναφέρει η έκθεση.

Στο ίδιο μήκος κύματος, στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2019 βυθίστηκαν οι επενδύσεις επιχειρηματικών κεφαλαίων συμμετοχών στις ΗΠΑ το 2023, σύμφωνα με τα σωρευτικά στοιχεία του έτους, τα οποία αποτυπώνουν μια χαοτική, όπως τη χαρακτηρίζει το Bloomberg, χρονιά για τις startups.

Στη διάρκεια του προηγούμενου έτους, οι επενδυτές έδωσαν χρήματα σε νεοφυείς επιχειρήσεις τεχνητής νοημοσύνης, όχι όμως και σε άλλους κλάδους. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η ερευνητική εταιρεία PitchBook, οι επενδυτές venture capitals επένδυσαν 170,6 δισεκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ το 2023, σε περίπου 15.000 αντίστοιχα deals, ποσό μικρότερο κατά 30% σε σύγκριση με το 2022.