Χρειαζόμαστε περισσότερες γυναίκες στις θετικές επιστήμες

Η 11η Φεβρουαρίου αποτελεί ιδανική ευκαιρία να θυμηθούμε τις προσπάθειες της ΕΕ να στηρίξει τις γυναίκες και τα κορίτσια που φιλοδοξούν να κατακτήσουν τη θέση που τους αρμόζει στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM). Φέτος, με τις ευρωπαϊκές εκλογές στον ορίζοντα, η Διεθνής Ημέρα για τις Γυναίκες και τα Kορίτσια στην Eπιστήμη και οι προσπάθειές μας για τη δημιουργία μιας Ένωσης ισότητας αποκτούν ιδιαίτερο νόημα.

Στην ΕΕ, το 41% των επιστημόνων και μηχανικών είναι γυναίκες. Ωστόσο, η εικόνα αυτή αλλάζει αν εξετάσουμε το ποσοστό των αυτοαπασχολούμενων γυναικών στις θετικές επιστήμες, τη μηχανική, τις τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών. Το ποσοστό αυτό μόλις που υπερβαίνει το 25%. Το συμπέρασμα είναι σαφές: χρειαζόμαστε ακόμα περισσότερες γυναίκες στις θετικές επιστήμες.

Θα ήθελα να εκφράσω την ικανοποίησή μου για τις πολυάριθμες συγκεκριμένες δράσεις και μέτρα που έχει ήδη λάβει η ΕΕ όχι μόνο για την ενίσχυση της διάστασης του φύλου στην έρευνα και την καινοτομία, αλλά και την υποστήριξη και την πλαισίωση των γυναικών στους τομείς STEM.

Με το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας «Ορίζων Ευρώπη» για την περίοδο 2021-2027 ενισχύσαμε τις ενέργειές μας για την επίτευξη της ισότητας των φύλων στην έρευνα και την καινοτομία. Για να λάβουν χρηματοδότηση οι δημόσιοι φορείς, οι ερευνητικοί οργανισμοί και τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να διαθέτουν σχέδιο για την ισότητα των φύλων. Τα σχέδια αυτά αποτελούν το βασικό μας μέσο για τη δημιουργία δίκαιων, συμπεριληπτικών και ασφαλών χώρων εργασίας και για την επίτευξη βιώσιμων θεσμικών αλλαγών σε όλη την Ευρώπη. Επιπλέον, τα έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ πρέπει να ενσωματώνουν τη διάσταση του φύλου, ώστε να ωφελούν όλους τους πολίτες της ΕΕ.

Μέσω προγραμμάτων όπως οι Δράσεις Marie Skłodowska-Curie, θέτουμε υψηλά πρότυπα για την κατάρτιση όσων ασχολούνται με την έρευνα και για την προώθηση των ίσων ευκαιριών στην ακαδημαϊκή κοινότητα και όχι μόνο. Τα μέτρα του εν λόγω προγράμματος για την ισότητα των φύλων αποδίδουν καρπούς, καθώς οι ερευνήτριες αντιπροσωπεύουν πάνω από το 42 % των δικαιούχων σε όλα τα επίπεδα σταδιοδρομίας και το 46 % των υποψήφιων διδακτόρων.

Τι κάνουμε όμως για να βελτιώσουμε την εκπροσώπηση των γυναικών και των κοριτσιών ειδικά στους τομείς STEM; H Ευρωπαϊκή Επιτροπή εφαρμόζει συγκεκριμένες πολιτικές και έχει παρουσιάσει σειρά πρωτοβουλιών. Για παράδειγμα, συνεργαζόμαστε με πανεπιστήμια και ενδιαφερόμενους φορείς που δραστηριοποιούνται στην έρευνα και την καινοτομία, ώστε να γίνουν πιο ελκυστικές οι σπουδές και οι σταδιοδρομίες στους τομείς STEM, με τη συμπερίληψη των τεχνών και των κοινωνικών και των ανθρωπιστικών επιστημών [η λεγόμενη προσέγγιση STE(A)M].

Καθοριστικής σημασίας στις προσπάθειες αυτές είναι η καλλιέργεια φιλοπερίεργου πνεύματος και υποστηρικτικού περιβάλλοντος για τα νεαρά κορίτσια, ώστε να ανακαλύψουν τους τομείς STEM. Αυτή είναι η βάση του προγράμματος Girls Go Circular (συμμετοχή των κοριτσιών στην κυκλική οικονομία). Από το 2020 που ξεκίνησε, το πρόγραμμα έχει βοηθήσει πάνω από 32.000 κορίτσια σε 23 χώρες να αποκτήσουν ψηφιακές και επιχειρηματικές δεξιότητες. Έως το 2030 το πρόγραμμα θα επεκταθεί και στις 27 χώρες της ΕΕ και θα ήθελα να ενθαρρύνω όλα τα κορίτσια να ανακαλύψουν τι μπορεί να τους προσφέρει.

Παράλληλα, επιβραβεύουμε την επιτυχία. Φέτος θα γιορτάσουμε τα εξαιρετικά αποτελέσματα που πέτυχαν οι ευρωπαϊκοί ακαδημαϊκοί και ερευνητικοί οργανισμοί με τη δεύτερη απονομή του βραβείου της ΕΕ για τους πρωταθλητές και τις πρωταθλήτριες της ισότητας των φύλων.

Και συνεχίζουμε να προβάλλουμε τις γυναίκες που καινοτομούν και διακρίνονται. Το βραβείο καινοτόμων γυναικών της ΕΕ θα απονεμηθεί για 10η χρονιά στις 18 Μαρτίου στο πλαίσιο της της Εβδομάδας Έρευνας και Καινοτομίας. Το εν λόγω βραβείο προβάλλει τις γυναίκες που μετατρέπουν ρηξικέλευθες ιδέες σε απτά αποτελέσματα. Ελπίζω να αποτελέσει πηγή έμπνευσης ώστε περισσότερες γυναίκες να ασχοληθούν με την καινοτομία στο μέλλον.

Μόνον αν αντιμετωπίσουμε τις κρίσιμες πτυχές της ισότητας, της διαφορετικότητας και της συμπερίληψης των φύλων, η έρευνα και η καινοτομία θα μπορέσουν να απαντήσουν στις προκλήσεις που μας αφορούν όλους και όλες.

Της Ιλιάνα Ιβάνοβα, Ευρωπαίας Επιτρόπου Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας