Ακρίβεια: Αντίστροφη μέτρηση για την εφαρμογή των νέων μέτρων – Θα πέσουν οι τιμές;

Επί ποδός βρίσκεται η αγορά ενόψει της εφαρμογής των νέων μέτρων κατά της ακρίβειας από την 1η Μαρτίου. Πρόκειται για ένα δυνατό crash test αφού ο πληθωρισμός ειδικά στα τρόφιμα συντηρείται σε υψηλά επίπεδα, παρά τις παρεμβάσεις που έγιναν το προηγούμενο διάστημα με τη μόνιμη μείωση τιμής και το καλάθι του νοικοκυριού. Στην πράξη αποτυπώθηκε ξεκάθαρα ότι οι οι τιμές συνέχισαν να ανεβαίνουν».

Μάλιστα, το μέτρο του «καλαθιού» όπως λένε οι λιανέμποροι έχει εξαντλήσει την όποια επίδρασή του του και δεν μπορεί να απαντήσει πειστικά στο πρόβλημα των υψηλών τιμών.

Οι προσδοκίες του κυβερνητικού επιτελείου ωστόσο φαίνεται αυτή την φορά να είναι υψηλές, αν και από την αγορά έρχονται διφορούμενα μηνύματα.

Την ίδια ώρα και ενώ ο πληθωρισμός των τροφίμων παραμένει σε υψηλά επίπεδα (8,3% τον Ιανουάριο του 2024), το υπουργείο Ανάπτυξης αποφάσισε να εξαιρέσει από την απαγόρευση διενέργειας προωθητικών ενεργειών, για 3 μήνες, 44 κατηγορίες προϊόντων εφόσον αυτά βρίσκονται κοντά στην ημερομηνία λήξης τους.

Πληθωρισμός τροφίμων: Οι συνέπειες των ανατιμήσεων στα εισοδήματα

Οι αλλαγές

Στο πλαίσιο των μέτρων του υπουργείου τα οποία τίθενται σε ισχύ από την 1η Μαρτίου προστέθηκαν και κάποια επιπλέον προϊόντα στο μέτρο που αφορά τη μείωση των πιστώσεων από τη βιομηχανία προς τα σούπερ μάρκετ κατά 30%, όπως είναι τα προϊόντα εμμήνου ρήσεως που θεωρούνται πρώτης ανάγκης και δεν είχαν συμπεριληφθεί στην αρχική απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης, ενώ κρίθηκε ότι και στα συγκεκριμένα προϊόντα υφίσταται ζήτημα με υπερβολικές εκπτώσεις, κάτι το οποίο έπρεπε να περιοριστεί.

Το πιο σημαντικό και ενδιαφέρον όμως είναι ότι τα μέτρα Σκρέκα εισάγουν στο καταναλωτικό καλάθι τα κοντόληκτα προϊόντα, με ημερομηνία λήξης από 1 έως και 30 ημέρες, προκειμένου να μην απορρίπτονται από τη βιομηχανία και να μην επιστρέφονται προς καταστροφή αλλά να φτάνουν στους καταναλωτές.

Με βάση τα μέτρα του υπουργείου Ανάπτυξης, επιτρέπεται η προώθηση προϊόντων με την ένδειξη ότι πρόκειται για προϊόντα με πολύ κοντινή ημερομηνία λήξεως και ορίζεται το ακριβές χρονικό διάστημα πριν την ημερομηνία λήξης όπου επιτρέπεται να γίνει η εκποίηση του αποθέματος σε χαμηλότερη τιμή, ενώ ταυτόχρονα παρεμποδίζεται η σπατάλη τροφίμων.

Πάντως, ορισμένες πλευρές διαβλέοπουν νέες ανατιμήσεις  μέσα στους επόμενους μήνες, κάτι το οποίο προκαλεί μεγάλη ανησυχία στους πολίτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αυξήσεις τιμών συνεχίζονται με μεγάλη ένταση στο σούπερ μάρκετ, με αποτέλεσμα η αγορά βασικών προϊόντων να καθίσταται πολύ δύσκολη. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με την κυλιόμενη έρευνα τάσεων στο Λιανεμπόριο FMCG του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) αναμένεται μείωση του όγκου πωλήσεων το α’ εξάμηνο του 2024 (-1,3%) σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2023. Επίσης, αναμένεται αύξηση της αξίας των πωλήσεων το α’ εξάμηνο του 2024 (+1,6%) σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2023.

Οι πρώτες μειώσεις

Πάντως, ήδη, τιμοκαταλόγους μειωμένους από 15% έως 20% έχουν ξεκινήσει να στέλνουν οι προμηθευτές στα σούπερ μάρκετ ενόψει της εφαρμογής των νέων μέτρων κατά της ακρίβειας, την 1η Μαρτίου.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι πάντες αναμένουν το πώς θα αντιδράσει ο καταναλωτής και εάν αλλάξει η συμπεριφορά του. Η κατανάλωση, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς έχει ομαλοποιηθεί, με την πληθωριστική ανάπτυξη να έχει κοπάσει, προσθέτοντας ότι παρατηρούνται ξανά θετικοί όγκοι

Το βασικό ερώτημα που απασχολεί την αγορά είναι κατά πόσο η νέα κρατική παρέμβαση θα οδηγήσει σε μείωση των προσφορών από τη βιομηχανία.

Κομισιόν για τα τρόφιμα

Όπως αναφέρεται στην έκθεση εφόσον δεν υπάρξουν νέες πιέσεις και οι μισθοί δεν αυξηθούν υπέρμετρα η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού θα συνεχιστεί. Οι κίνδυνοι που βλέπει η Κομισιόν και είναι πιθανόν να πυροδοτήσουν μια νέα έκρηξη του πληθωρισμού τροφίμων είναι η κλιματική αλλαγή, οι γεωπολιτικές εξελίξεις αλλά και η υπέρμετρη αύξηση τόσο των μισθών όσο και των επιχειρηματικών κερδών (πληθωρισμός απληστίας).

Οι μισθοί στην Ελλάδα και ο πληθωρισμός

Η έκθεση της Κομισιόν αναφερόμενη στην Ελλάδα στέκεται στο πώς η αύξηση των μισθών μπορεί να ανατροφοδοτήσει νέες πιέσεις στον πληθωρισμό.

Συγκεκριμένα οι τεχνοκράτες της Κομισιόν αναφέρουν πως η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού (από τον Απρίλιο του 2024), συνδυαζόμενη με την σύσφιξη της αγοράς εργασίας αναμένεται να ασκήσουν κάποια ανοδική πίεση στις τιμές, γεγονός που θα αντιστάθμιζε εν μέρει την επίδραση των χαμηλότερων τιμών της ενέργειας στον πληθωρισμό.

Συνολικά, ο πληθωρισμός βάσει του δείκτη τιμών καταναλωτή, αναμένεται να μειωθεί σταδιακά το 2024 και το 2025, σε 2,7% και 2% αντίστοιχα σύμφωνα με τις χειμερινές προβλέψεις.

«Αγκάθι» για τα νοικοκυριά

Για αυτό άλλωστε, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΓΣΕΕ,  παρατηρείται δυσανάλογη επιβάρυνση στα νοικοκυριά , καθώς για εισοδήματα κάτω των 750 ευρώ διαπιστώνεται αύξηση 19% της δαπάνης για το ψωμί. Το ποσοστό υποχωρεί στο 11% για την κατηγορία εισοδημάτων μεταξύ 751 και 1.100 ευρώ, ενώ περιορίζεται μόλις στο 1% για την κατηγορία 1.801 – 2.200 ευρώ. Την ίδια στιγμή, 1 στους 2 εργαζόμενους αμείβεται με μισθό που δεν ξεπερνά τα 900 ευρώ.

Με βάση τα τελευταία στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗ για το 2023, περισσότεροι από 400.000 εργαζόμενοι αμείβονται με μισθούς κάτω από τα όρια του βασικού μισθού.