Εξαγωγές: Προβληματισμός για την πορεία τους τα επόμενα χρόνια

Με όνειρο θερινής νυκτός μοιάζει η αλλαγή του παραγωγικού μμοντέλου της χώρας, καθότι μια βασική παράμετρος παρουσιάζει στοιχεία τα οποία είναι άκρως ανησυχητικά. Κι αυτό γιατί παρά την άνοδο των εξαγωγών τόσο μέσα στην όσο και μέσα στην ενεργειακή κρίση, η κατάσταση δείχνει να αλλάζει προς το χειρότερο και ο στόχος που είχε βάλει η κυβέρνηση να πηγαίνει…περίπατο.

Ο εκπεφρασμένος στόχος να τεθεί ο πήχης στα 70 δισ. ευρώ το 2023, από τα 55,76 δις. ευρώ, που είχε διαμορφωθεί η αξία τους το 2022. Ωστόσο, τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως είχε υπολογίσει η κυβέρνηση. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η συνολική αξία των εξαγωγών κατά το 2023 ανήλθε στο ποσό των 50,92 δισ. ευρώ, έναντι 55,76 δισ. ευρώ  το 2022, παρουσιάζοντας μείωση 8,7% ή κατά 5,29 δισ. ευρώ. Μάλιστα, η αξία των εξαγωγών χωρίς τα πετρελαιοειδή, παρουσίασε επίσης μείωση κατά 1,07 δισ. ευρώ ή κατά 3%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία παρουσίασε μείωση κατά 1,17 δισ. ευρώ ή 3,2%, σε σχέση με το 2022.

Ουσιαστικά, η κυβέρνηση πέρασε κάτω από τον πήχη κατά σχεδόν 20 δισ. ευρώ και αυτό δημιουργεί προβληματισμό.

Αξίζει δε να σημειωθεί πως η κυβέρνηση έχει θέσει τον στόχο της αύξησης των εξαγωγών ώστε να αντιστοιχούν στο 60% του ΑΕΠ μέχρι το 2027. Το 2022, οι εξαγωγές (προϊόντων και υπηρεσιών) αντιστοιχούσαν περίπου στο 49% του ΑΕΠ (ως εξαγωγές λογίζονται και τα έσοδα του τουρισμού που από μόνα τους ανέρχονται σε περισσότερα από 18 δισ. ευρώ). Για να φτάσει η αναλογία στο 60% το 2027 , έτος κατά το οποίο το ΑΕΠ θα είναι κοντά στα 260 δισ. ευρώ, οι εξαγωγές θα πρέπει θα αυξηθούν κατά τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ ετησίως σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα. Συνεπώς, η περυσινή εξέλιξη δημιουργεί αρνητικά δεδομένα και δείχνει ότι το «θαύμα» ολοένα και απομακρύνεται.

Ελληνική οικονομία: Τα «πίσω βήματα» σε εξαγωγές και επενδύσεις

Προβληματικό ξεκίνημα

Όπως προκύπτει, ιδιατέρως προβληματική είναι η εικόνα και κατά την έναρξη του 2024. Χαρακτηριστικό είναι πως οι εξαγωγές, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών,  σημείωσαν μείωση κατά 503,9 εκ. ευρώ ή κατά -11,2% τον Ιανουάριο του 2024 και διαμορφώθηκαν στα 4,01 δισ. ευρώ από 4,51 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2023. Χωρίς πετρελαιοειδή οι εξαγωγές υποχώρησαν κατά 8,3% ή κατά 242,6 εκατ. ευρώ και έφθασαν μόλις στα 2,70 δισ. ευρώ από 2,94 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων, η αστάθεια που επικρατεί στις διεθνείς αγορές, τα υψηλά επιτόκια και οι αναταράξεις από τα πολεμικά μέτωπα στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία έχουν αρχίσει να επηρεάζουν την προσπάθεια ανάπτυξης των ελληνικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό. Ωστόσο, η γενικότερη κατάσατση δε φαίνεται ότι θα μεταβληθεί σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Υποχώρηση

Άλλωστε, οι ελληνικές εξαγωγές συνέχισαν να κινούνται πτωτικά στη σκιά της διεθνούς αβεβαιότητας και των πολεμικών συγκρούσεων σε Γάζα και Ουκρανία, κλείνοντας την χρονιά με μείωση 8,5%. Σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), οι εξαγωγές, για το διάστημα Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου του 2023, μειώθηκαν συνολικά κατά 4,71 δισ. ευρώ ή κατά -8,5% και κατήλθαν σε 50,41 δισ. ευρώ από 55,12 δισ. ευρώ που ήταν στο 2022.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η κατάσταση ήταν καλύτερη το 2022. Εκείνη τη χρονιά έφτασαν στο 49% (μαζί με τον τουρισμό), κάτι το οποίο οφειλόταν και στη μεγάλη άνοδο των τιμών ενέργειας. Το 2023 ο τουρισμός σημείωσε την καλύτερη επίδοση. Ωστόσο, η αναλογία των εξαγωγών υποχώρησε κοντά στο 45%, με την τάση μείωσης να είναι πέρα για πέρα εμφανής.

Άλλωστε, πρόσφατη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρει πως η συμβολή του εμπορικού τομέα στο πραγματικό ΑΕΠ θα είναι  ελαφρώς αρνητική κατά τα επόμενα χρόνια, κάτι που αλλάζει τα δεδομένα.