Η Δύναμη των Νησιών: Τουρισμός και Βιωσιμότητα στο Νότιο Αιγαίο

Με τη χώρα να βρίσκεται, σε πολλές περιπτώσεις τα τελευταία χρόνια, σε αχαρτογράφητα νερά και την οικονομία σε βαθιά δομική κρίση, ο Τουρισμός  έγινε ο ώμος που πάνω του ακούμπησε μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, τη δύσκολη στιγμή της.

Τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, που είναι οι μεγάλοι πρωταγωνιστές του ελληνικού καλοκαιριού, έγιναν οι  κινητήρες για να δουλέψουν οι μηχανές της οικονομίας. Δημιουργήθηκαν δημόσια έσοδα, θέσεις εργασίας, εισοδήματα και κύκλοι εργασιών σε συναφείς και μη κλάδους. Από τις κατασκευές και την πληροφορική μέχρι το εμπόριο και την εστίαση. Ο τουρισμός μπήκε στην υπηρεσία της  πρωτογενούς παραγωγής και έβαλε πλάτη για να κερδηθεί το στοίχημα της εξωστρέφειας και της τοποθέτησης των ποιοτικών ελληνικών προϊόντων σε  μεγάλες διεθνείς αγορές.

Ακόμα και σήμερα, μέσα στη διεθνή μη θετική συνθήκη της ακρίβειας, αυτής της νέας παγκόσμιας πανδημίας μετά την κρίση του κορωνοϊού, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις για την Ελλάδα αυξήθηκαν, παρόλο που η μέση δαπάνη ανά ταξίδι σημείωσε μια μικρή μείωση, υπακούοντας-πώς αλλιώς-στη διεθνή συγκυρία. Η άνοδος των ταξιδιωτικών εισπράξεων οφείλεται στο ότι περισσότεροι ταξιδιώτες προτιμούν και εμπιστεύονται τους προορισμούς της.

Το Νότιο Αιγαίο συγκεκριμένα σημειώνει αύξηση κίνησης την τουριστική περίοδο μέχρι τις 31 Αυγούστου της  τάξης του 7% με το νησί της Ρόδου να σπάει όλα τα κοντέρ. Ένα χρόνο μετά τις δασικές πυρκαγιές που έπληξαν το νησί, η Ρόδος βλέπει αύξηση των διεθνών αφίξεων κατά 20% (!).

Έτσι, το καλοκαίρι του 2024 είναι ένα ακόμα καλοκαίρι, στο οποίο τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου στέλνουν μήνυμα αισιοδοξίας στην ευρύτερη οικονομία και κοινωνία, υπηρετώντας, χωρίς υπερβολή, μια εθνική αποστολή και βγάζουν την Ελλάδα ασπροπρόσωπη.

Και ενώ η επιτυχία των νησιών στον τουρισμό υπηρετεί το αναγκαίο σήμερα, η πρόοδος και η πρωτοπορία τους σε ζητήματα βιωσιμότητας δημιουργεί το πολύτιμο αύριο.

Τα άλλοτε νησιά «άγονης γραμμής» είναι σήμερα νησιά της «πρώτης γραμμής» για την επίτευξη παγκόσμιων στόχων βιώσιμης ανάπτυξης. Τα μικροσκοπικά νησιά Τήλος, Χάλκη, Αστυπάλαια βρίσκονται στο κέντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος χάρη σε καινοτόμες πρακτικές που αλλάζουν τα δεδομένα της καθημερινότητα για μόνιμους κατοίκους και επισκέπτες: “ e-Astypalaia & Astybus, Τήλος: Just Go Zero, Χάλκη πρώτο GR-eco island της χώρας αλλά και η Ρόδος με το “The Rhodes.Co-Lab. Sustainable Destination”.

«Στα δικά μου μάτια, δεν υπήρξαν ποτέ νησιά «άγονης γραμμής». Μόνο τόπος ευκαιριών, τόπος δημιουργίας και έμπνευσης» υποστηρίζει ο κος Γιώργος Χατζημάρκος, Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου.

Ο περιφρειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος

Η τετράδα υιοθετεί μια σειρά από μέτρα διατήρησης του περιβάλλοντος, βιωσιμότητας και καινοτομίας, ορισμένα από τα οποία αποτελούν λαμπρά παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών μεταμορφώνοντας «τη γαλάζια περιφέρεια της Ελλάδας», όπως τη γνωρίζουμε όλοι καθώς είναι η Περιφέρεια με τη μεγαλύτερη νησιωτική διασπορά στην Ευρώπη, στην πράσινη Περιφέρεια της Ελλάδας.

Η Ρόδος γίνεται ο φάρος αειφορίας μέσα από ένα ολιστικό πρόγραμμα βιώσιμου μετασχηματισμού της, το «The Rhodes Co-Lab. Sustainable Destination». Η Περιφέρεια σε συνεργασία με τον Όμιλο TUI και το ίδρυμα TUI Care, φορείς και επιχειρηματικότητα ενώνουν δυνάμεις προς όφελος όλων. Ήδη μετρά ενεργά μνημόνια συνεργασίας με δεκάδες φορείς, όπως για παράδειγμα με την Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου και το Επιμελητήριο Δωδεκανήσου για τη μείωση της χρήσης των πλαστικών.

Η Τήλος με το πρόγραμμα “Just Go Zero” πιστοποιήθηκε ως η πρώτη Zero Waste – Μηδενικών Αποβλήτων – κοινότητα στην Ελλάδα και το πρώτο νησί στην ιστορία της Ευρώπης, με ποσοστό ανακύκλωσης που αγγίζει το παγκόσμιο ρεκόρ του 90% και μηδενικές ταφές απορριμμάτων.

Στην Αστυπάλαια, λειτουργεί εφαρμογή που μπορεί κάτοικος και επισκέπτης να καλέσει με το κινητό του ηλεκτρικό όχημα για τη μεταφορά του. Το “e-Astypalea” είναι η πρώτη εφαρμογή “e-Mobility on Demand” στη χώρα μας για την επίτευξη του στόχου της κινητικότητας με μηδενικές εκπομπές.

Στη Χάλκη, χάρη στο πρόγραμμα “GR-eco Islands”, οι κάτοικοι του νησιού με το Μηδενικό Ανθρακικό Αποτύπωμα, είναι οι μόνοι κάτοικοι του πλανήτη που βλέπουν μηδενικούς ή και αρνητικούς ακόμα λογαριασμούς ρεύματος (!), παρά την παγκόσμια ενεργειακή κρίση.

Ενώ στη Σύρο, το νέο Κέντρο Καινοτομίας “Aegean Neorion Innovation Center – ANIC” άνοιξε τις πόρτες του στοχεύοντας στην ανθρώπινη ανάπτυξη και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και ποιότητας ζωής.

«Δε μιλάμε απλώς για «αντίκτυπο» στη ζωή των κατοίκων. Αλλά για επανάσταση. Μια πράσινη επανάσταση, που δεν θα είχε ξεσπάσει, όπως συμβαίνει με κάθε επανάσταση, χωρίς την ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κος Γιώργος Χατζημάρκος. «Οι πράξεις μας σήμερα θα διαμορφώσουν τον κόσμο του αύριο» συμπληρώνει.

Η επαφή με επισκέπτες από κοντινές και μακρινές ακτές στο πέρασμα των αιώνων σήμαινε ότι οι κάτοικοι των νησιών ήταν πάντα δεκτικοί στην αλλαγή, την πρόοδο και την ανάπτυξη. Αυτό το ανοιχτόμυαλο πνεύμα και η προθυμία για προσαρμογή δείχνουν, ενδεχομένως, ένα πολύ λαμπρό μέλλον για το Νότιο Αιγαίο και την Ελλάδα στο σύνολό της.