Ο κόσμος αλλάζει και στην Ελλάδα τρώμε τις σάρκες μας

Ανοίξτε μια ξένη εφημερίδα ή δείτε ένα δελτίο ειδήσεων σε διεθνή ΜΜΕ και θα διαπιστώσετε όλοι ότι ο κόσμος αλλάζει δραματικά.

Οι νέες τεχνολογίες στο πλαίσιο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, ανατρέπουν τις συντεταγμένες του εργασιακού χάρτη. Οι σταθερές του παρελθόντος δεν υπάρχουν. Η τεχνολογία σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της και γκρεμίζονται παραδοσιακές δομές.

Όμως, δεν αλλάζουν μόνοι οι σχέσεις εργασίας, καθώς υπάρχει επίδραση στα ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα. Οι ανατροπές στο ασφαλιστικό και εργασιακό δίκαιο είναι γεγονός, ενώ δημιουργούνται νέες συνθήκες και για το μισθολογικό κόστος.

Η ρομποτική, η τεχνητή νοημοσύνη, η γονιδιωματική», η «νανοτεχνολογία», το «διαδίκτυο πραγμάτων», κ.ά. κατακτούν ζωτικό χώρο, ενώ δημιουργούν ευκαιρίες και παράγουν πλούτο.

Παράλληλα όμως αναδεικνύονται πολλαπλοί κίνδυνοι στο πεδίο της απασχόλησης, της διεύρυνσης των ανισοτήτων, της προστασίας ατομικών δικαιωμάτων, ενώ υπάρχει εμφανής αυξητική τάση ως προς την εξαφάνιση του δυναμικού εργατικού δυναμικού σε τομείς, όπως οι τράπεζες, η λογιστική, οι νομικές υπηρεσίες, η βιομηχανία, κ.α.

Σε αυτό το πλαίσιο, αναδύονται και φιλοσοφικά και ηθικά ζητήματα για τις νέες μορφές της εργασίας, για την ύπαρξη των ρομπότ στην παραγωγική διαδικασία, αλλά και ευρύτερα, ενώ αναδύονται προβληματισμοί και για το κατά όσο απειλείται και η ίδια η υπόσταση του ανθρώπου – εργαζομένου.

Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν σε αρκετές χώρες, στην Ελλάδα τρώμε τις σάρκες μας και τσακωνόμαστε για ανούσια ζητήματα. Τα σοβαρά δεν μας αγγίζουν λες και ζούμε σε άλλον πλανήτη. Και όμως όλα αυτά συμβαίνουν τόσο μακριά, αλλά ταυτόχρονα και τόσο κοντά.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο η Ελλάδα είναι έτοιμη να προσαρμοστεί σε αυτό το νέο τοπίο και να διαμορφώσει ένα παραγωγικό μοντέλο που θα λάβει υπόψη του τις νέες προκλήσεις με τις νέες μορφές απασχόλησης;

Το δυσάρεστο είναι ότι ο πολιτικός κόσμος, πλην εξαιρέσεων, στέκεται απόμακρος, ακόμα και απαθής σε όσα συγκλονιστικά συμβαίνουν στο χώρο της εργασίας με την έλευση της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και αρνείται να συμμετάσχει παραγωγικά στη συζήτηση για τα μελλούμενα.

Μεμονωμένες περιπτώσεις πολιτικών θέτουν τα συγκεκριμένα ζητήματα σε μια εποχή που ένα ψηφιακό και τεχνολογικό τσουνάμι γκρεμίζει την παραδοσιακή αγορά εργασίας για να οικοδομηθεί κάτι εντελώς νέο.

Είναι καιρός το πολιτικό σύστημα να αφυπνιστεί και να κατανοήσει τι συμβαίνει στο «παγκόσμιο χωριό». Να μην έχει την λογική του «γαλατικού χωριού», αλλά να δει και να αναλύσει τα νέα δεδομένα και να χαράξει στρατηγική ουσιαστική που δεν θα είναι απλά Ελλάδα 2.0 όπως είδαμε στο Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, αλλά κάτι ευρύτερο και πιο βαθύ που θα οδηγεί στην Ελλάδα 5.0.

Αυτό όμως απαιτεί όραμα που πρέπει να υπάρξει, όχι απλά για εμάς σήμερα, αλλά για τις επόμενες γενιές σε μια χώρα με αστείρευτες δυνάμεις που όμως παραμένει καθηλωμένη σε πολλά.