Οι έλεγχοι του ΣΔΟΕ στα e-shop, οι απάτες τύπου carousel, τα εικονικά τιμολόγια και οι «εξαφανισμένοι» έμποροι

Με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές να έχουν αυξηθεί κατακόρυφα από τον Μάρτιο του 2020 που ξέσπασε η πανδημία, τα e-shop και οι πωλήσεις μέσω διαδικτύου βρίσκονται συνεχώς στο ραντάρ του ΣΔΟΕ και της ΑΑΔΕ. Οι ράμπο του φοροελεγκτικού μηχανισμού αναζητούν «εξαφανισμένους εμπόρους», κυκλώματα που με απάτες τύπου carousel κλέβουν από το δημόσιο ΦΠΑ εκατομμυρίων ευρώ και γενικά όσους δεν κόβουν αποδείξεις βάζοντας στην τσέπη το ΦΠΑ που εισπράττουν από τους καταναλωτές. Οι φορολογικοί έλεγχοι επικεντρώνονται στα ηλεκτρονικά καταστήματα και τις πωλήσεις μέσω του διαδικτύου. Οι έρευνες βγάζουν λαβράκια καθώς αποκαλύπτονται υποθέσεις φοροδιαφυγής πολλών εκατομμυρίων ευρώ.

Η τελευταία μεγάλη υπόθεση απάτης τύπου carousel από καταστήματα ηλεκτρονικού εμπορίου που αποκάλυψε το ΣΔΟΕ ήρθε στο φως της δημοσιότητας την περασμένη εβδομάδα. Οι ελεγκτές, αξιοποιώντας σχετικές πληροφορίες, διενήργησαν ελέγχους σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αγοροπωλησίες κινητών τηλεφώνων, κονσολών παιχνιδιών, ταμπλετών Η/Υ και φορητών Η/Υ, και ιδιαίτερα στο εμπόριο παροχής αγαθών και υπηρεσιών που πραγματοποιείται εξ αποστάσεως με ηλεκτρονικά μέσα. Από τους ελέγχους εντοπίστηκε κύκλωμα επιχειρήσεων που λειτουργούσε μεθοδευμένα και διαχρονικά, με την ίδρυση νομικών προσώπων με διαχειριστές ή νομίμους εκπροσώπους φυσικά πρόσωπα ημεδαπής ή αλλοδαπής που είναι εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστούν και φέρουν τα χαρακτηριστικά του «εξαφανισμένου εμπόρου». Σκοπός του κυκλώματος ήταν να πραγματοποιεί πωλήσεις μέσω των ηλεκτρονικών καταστημάτων, οι δε φόροι που οφείλονταν να συμψηφίζονται και στην ουσία να μην αποδίδονται, με το τέχνασμα λήψης εικονικών τιμολογίων εξόδων ανύπαρκτων προμηθευτών. Από τη δράση του κυκλώματος προέκυψε ζημία για τα κρατικά ταμεία, άνω των 14 εκατ. ευρώ μόνο από μη απόδοση Φ.Π.Α. για τα έτη 2019 και 2020, ενώ εκτιμάται ότι η συνολική ζημία για το Ελληνικό Δημόσιο ανέρχεται άνω των 30 εκατ. ευρώ.

Πριν από λίγους μήνες και συγκεκριμένα τον Μάρτιο του 2021, το ΣΔΟΕ μετά από έλεγχο που διενήργησε σε επιχείρηση που ασχολείται με την πώληση συσκευών κινητών τηλεφώνων μέσω διαδικτύου διαπίστωσε σοβαρές ενδείξεις για εκτεταμένη φοροδιαφυγή, μέσω ανακριβών δηλώσεων ΦΠΑ και έκδοσης φορολογικών στοιχείων από αδήλωτο φορολογικό μηχανισμό (μαϊμού ταμειακή μηχανή). Αμέσως οι ελεγκτές ζήτησαν άρση του τραπεζικού απορρήτου για τους τραπεζικούς λογαριασμούς της εταιρείας. Ο έλεγχος και η διασταύρωση των στοιχείων αποκάλυψαν ότι η επιχείρηση το 2020, εν μέσω πανδημίας, εισέπραξε από την πώληση κινητών τηλεφώνων το ποσό των 7 εκατ. ευρώ για τις οποίες δεν είχε κόψει αποδείξεις με την κλοπή του ΦΠΑ να υπολογίζεται πάνω από 1,6 εκατ. ευρώ.

Εξαφάνισαν ΦΠΑ 15 εκατ. ευρώ σε 3 χρόνια

Τον Νοέμβριο του 2020 οι ράμπο του ΣΔΟΕ είχαν εντοπίσει τρία e-shop που δραστηριοποιούνται σε αγοροπωλησίες κινητών τηλεφώνων, κονσολών παιχνιδιών, ταμπλετών Η/Υ και φορητών Η/Υ που είχαν «εξαφανίσει» μέσα σε τρία χρόνια ΦΠΑ 15 εκατ. ευρώ με τη μέθοδο του carousel.

Η μέθοδος carousel

Τουλάχιστον 6,5 δισ. ευρώ υπολογίζονται οι απώλειες ΦΠΑ (κενό ΦΠΑ) στην Ελλάδα σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν. Η πιο διαδεδομένη μορφή απάτης που χρησιμοποιούν τα κυκλώματα είναι η μέθοδος carousel. Στηρίζεται στο τέχνασμα της λήψης τιμολογίων από ανύπαρκτους προμηθευτές, τους λεγόμενους «εξαφανισμένους εμπόρους».

Με τη μέθοδο carousel τα αγαθά που πρόκειται να πωληθούν στην ελληνική αγορά κάνουν ένα κύκλο μεταξύ διαφόρων εταιρειών στο εσωτερικό της Ε.Ε. και κάποια στιγμή «εξαφανίζεται» η εταιρεία η οποία όφειλε να αποδώσει στο Δημόσιο τον ΦΠΑ. Συνήθως όλες οι εμπλεκόμενες εταιρείες, που διακινούν μεταξύ τους την ίδια παρτίδα εμπορευμάτων, ανήκουν στο ίδιο κύκλωμα. Έτσι, μεταφέρουν προϊόντα από μία εταιρεία σε άλλη, πιστώνονται οι τραπεζικοί λογαριασμοί της πρώτης εταιρείας με το αντίτιμο, αλλά ποτέ δεν αποδίδουν τον ΦΠΑ, ο οποίος καταλήγει στις τσέπες του κυκλώματος.

Οι «εξαφανισμένοι έμποροι»

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ στο πρώτο εξάμηνο του 2021, οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές εντόπισαν συνολικά 97 «εξαφανισμένους» εμπόρους στους οποίους απενεργοποίησε τα ΑΦΜ. Πιο συγκεκριμένα στο εξάμηνο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2021, η Υπηρεσία Ελέγχου και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ) ολοκλήρωσε 116 έρευνες για απάτη στον τομέα του ΦΠΑ, ενώ είναι σε εξέλιξη ακόμη 114 έρευνες. Από τις 116 που ελέγχθηκαν, στις 97 εντοπίστηκαν σοβαρές φορολογικές παραβάσεις και κυρίως στον τομέα της απάτης στον ΦΠΑ, απενεργοποιήθηκαν τα ΑΦΜ τους, ενώ τους καταλογίστηκαν υψηλά πρόστιμα και προσαυξήσεις. Το ποσοστό της παραβατικότητας ανέρχεται στο 84% (επί των υποθέσεων που ελέγχθηκαν), ενώ το σύνολο των διαφυγόντων εσόδων του Δημοσίου από τις συγκεκριμένες υποθέσεις ανήλθε σε 21,65 εκατ. ευρώ.

Από τις έρευνες που διενεργήθηκαν το 2020 η ΑΑΔΕ εντόπισε 144 «εξαφανισμένους εμπόρους για τους όποιους «κλείδωσε» και απενεργοποίησε το ΑΦΜ τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ , το 2020, η Υπηρεσία Ερευνών Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ) ολοκλήρωσε 207 έρευνες για απάτη στον τομέα του ΦΠΑ. Σημειώνεται πως ο αριθμός τους είναι κατά 26,2% αυξημένος σε σχέση με τις έρευνες που πραγματοποιήθηκαν το 2019, όταν είχαν ολοκληρωθεί 164 έρευνες για απάτες.

Η απενεργοποίηση του ΑΦΜ

Σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία, η διαδικασία απενεργοποίησης των ΑΦΜ διενεργείται στις περιπτώσεις που εντοπίζεται υπόθεση φοροδιαφυγής αλλά και προληπτικά, εάν από τον έλεγχο των αρχών προκύψει ότι:

– Δεν έχουν υποβάλλει δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και φόρου προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) για δύο συνεχόμενα έτη

– Από έλεγχο ή αυτοψία της Φορολογικής Αρχής προκύπτει ότι δεν υφίσταται οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησής ή

– Από έλεγχο ή αυτοψία της Φορολογικής Αρχής προκύπτει ότι έχει δηλώσει ψευδή ή ανακριβή στοιχεία προκειμένου να του χορηγηθεί Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.).

– Διαπιστωθεί πως έχουν ελλιπή ή λανθασμένα στοιχεία κατόχου.