«Τρέχει» ο Ερντογάν μετά τη στρατηγική συμφωνία Ελλάδας – Γαλλίας

Με την Τουρκία να εμπλέκεται άμεσα και παράλληλα σε πολλά ενεργά μέτωπα, στα οποία οι ισορροπίες είναι εξαιρετικά λεπτές, ο Ταγίπ Ερντογάν γνωρίζει καλά πως είναι υποχρεωμένος, αργά ή γρήγορα, να αρχίσει να κλείνει κάποιους λογαριασμούς. Ή, τουλάχιστον, να το επιχειρήσει, στέλνοντας τα αναγκαία μηνύματα προς τους άλλους ενδιαφερόμενους.

Η αλήθεια, μάλιστα, είναι πως η «στρατηγική εταιρική συμφωνία» την οποία υπέγραψαν Αθήνα και Παρίσι υπογραμμίζει ακόμη περισσότερο αυτή την αναγκαιότητα για τον πρόεδρο της Τουρκίας, ο οποίος γνωρίζει ότι δεν μπορεί – τελικά – να μείνει χωρίς τους δικούς του ισχυρούς «στρατηγικούς» συμμάχους, συνεχίζοντας να βασίζεται στο… Πακιστάν και το Αζερμπαϊτζάν.

Σε αυτό το φόντο, αποκτούν ιδιαίτερη σημασία δύο συναντήσεις που θα πραγματοποιήσει τον επόμενο μήνα ο Ερντογάν: Αύριο με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στο Σότσι και στις 30-31 Οκτωβρίου με τον Τζο Μπάιντεν στη Ρώμη, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της ομάδας των G20.

Είναι γνωστό, εξάλλου, ότι η Άγκυρα επιχειρεί να παίξει και στα δύο ταμπλό, το αμερικανικό και το ρωσικό, φιλοδοξώντας να αποσπάσει το μέγιστο δυνατό όφελος. Είναι εξίσου σαφές, όμως, ότι Ουάσιγκτον και Μόσχα έχουν… εκνευριστεί από αυτή τη στάση και πιέζουν τον Ερντογάν – ενίοτε τον εκβιάζουν και τον απειλούν – προκειμένου να πάρει καθαρή θέση.

Οι «άσοι» με τον Πούτιν

Από την πλευρά του, ο Τούρκος πρόεδρος είναι φανερό ότι ποντάρει στα δυνατά του σημεία και τους δεσμούς που έχει οικοδομήσει με ΗΠΑ και Ρωσία. Στο Σότσι, για παράδειγμα, ασφαλώς και θα παίξει το «χαρτί» των S-400, η αγορά των οποίων έδωσε τη δυνατότητα στον Πούτιν να μπήξει βαθιά ένα καρφί στα πλευρά του ΝΑΤΟ.

Θα υπογραμμίσει, επίσης, το πόσο καλός πελάτης της Ρωσίας είναι η χώρα του στον κλάδο της ενέργειας. Τόσο επειδή η Gazprom καλύπτει περίπου το ήμισυ των εισαγωγών φυσικού αερίου στην τουρκική αγορά όσο και διότι η Rosatom έχει αναλάβει την κατασκευή της πρώτης μονάδας παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, στην περιοχή του Ακούγιου.

Με αυτά θα προσπαθήσει να πείσει τον Πούτιν να κάνει κάποιες υποχωρήσεις και, ει δυνατόν, παραχωρήσεις σε άλλα μέτωπα, στα οποία οι δύο χώρες βρίσκονται απέναντι: Στη Συρία, όπου οι εχθροπραξίες στην Ιντλίμπ έχουν κλιμακωθεί πάλι επικίνδυνα. Στη Λιβύη, όπου και στις εκλογές του Δεκεμβρίου Μόσχα και Άγκυρα στηρίζουν διαφορετικούς υποψηφίους. Και στην Ουκρανία, υπέρ της οποίας έχει ταχθεί ο Ερντογάν στη διαμάχη της με τη Ρωσία.

Τα «ατού» με τον Μπάιντεν

Με τον Μπάιντεν, στη συνέχεια, τα πράγματα θα είναι εξίσου, αν όχι πιο δύσκολα. Μόλις πριν μερικές ημέρες, άλλωστε, ο Τούρκος πρόεδρος είχε πει, αναφερόμενος στον Αμερικανό ομόλογό του, το χαρακτηριστικό «δεν έχουμε ξεκινήσει καλά», αποτυπώνοντας την εμφανή του δυσφορία για τη στάση της Ουάσιγκτον σε θέματα που τον «καίνε».

Κι εδώ, ωστόσο, είναι φανερό ότι ο Ερντογάν έχει κάποια «ατού». Πρώτα από όλα, τη στρατηγική θέση της Τουρκίας. Μια χώρα την οποία, πολύ απλά, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να δουν να αλλάζει στρατόπεδο, πέφτοντας στην αγκαλιά της Ρωσίας – και, γιατί όχι, της Κίνας.

Κάτι τέτοιο, εξάλλου, ενδέχεται εκτός των άλλων να αποτελέσει και τη χαριστική βολή στο ΝΑΤΟ, που ήδη κλονίζεται μετά τη συμφωνία AUKUS, την οργισμένη αντίδραση των Γάλλων και τις φιλοδοξίες ορισμένων στην ΕΕ για «ευρωστρατό».

Επίσης, το γεγονός ότι χωρίς τη δική της συναίνεση είναι σαφές πως δεν μπορεί ποτέ να υπάρξει – σχετική έστω – ηρεμία στην ανατολική Μεσόγειο, τη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, πολύ δε περισσότερο ένας κοινά αποδεκτός «διακανονισμός». Κι αυτό είναι κάτι που τους επισημαίνουν και άλλοι σημαντικοί «παίκτες» στην περιοχή, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος.

Φυσικά, όπως συμβαίνει κάθε φορά που κλείνουν εκκρεμείς λογαριασμοί, προκύπτει κάποιο… υπόλοιπο. Ένα κόστος, δηλαδή, το οποίο η Τουρκία του Ερντογάν θα κληθεί να καταβάλει προκειμένου να διασφαλίσει τα πιο σημαντικά. Το «παζάρι» θα είναι, αναμφίβολα, σκληρό.